Adam Mickiewicz

Biografia

Adam Mickiewicz (1798-1855) urodził się 24 grudnia 1798 na Zaosiu lub Nowogródku. Był polskim poetą, działaczem i publicystą politycznym. Przedstawiciel polskiego romantyzmu. Członek Stowarzyszenia Filomatów, mesjanista związany z Kołem Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. Jeden z najwybitniejszych twórców dramatu romantycznego w Polsce jak i w Europie zachodniej, porównywany do Byrona i Goethego. W okresie pobytu w Paryżu był wykładowcą literatury słowiańskiej w Collège de France. Znany przede wszystkim jako autor ballad, powieści poetyckich, dramatu "Dziady" oraz epopei narodowej "Pan Tadeusz" uznawanej za ostatni wielki epos kultury szlacheckiej w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Mickiewicz zmarł 26 listopada 1855 w Konstantynopolu.

DZIEŁA (wybór)

• I część Dziadów, prawdopodobnie 1821 r.
• Poezje t. 1,2
  • Oda do młodości - grudzień 1820 r.
  • Pieśń filaretów - grudzień 1820 r.
  • Ballady i romanse
  • Grażyna
  • II część Dziadów
  • IV część Dziadów
• Sonety krymskie - 1826 r.
• Konrad Wallenrod - 1828 r.
• III część Dziadów - 1832 r.
• Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego - 1832 r.
• Pan Tadeusz czyli ostatni Zajazd na Litwie - epopeja napisana w Paryżu w latach 1832–1834, wydana w 1834 roku.
• Liryki lozańskie - wydane pośmiertnie.
• Konfederaci barscy - 1836 r.

Życiorys

Mickiewicz był synem Mikołaja Mickiewicza herbu Poraj, adwokata sądowego w Nowogródku i komornika mińskiego oraz Barbary z Majewskich, córki ekonoma z pobliskiego Czombrowa.

Kształcił się w szkole powiatowej w Nowogródku. 16 maja 1812 roku umarł jego ojciec. Nieco później przez miasto przeszły wojska Napoleona, maszerujące na Moskwę, dając ludziom nadzieję na koniec niewoli. Kilka miesięcy później wojska napoleońskie wróciły pokonane przez Rosjan.

W 1815 Mickiewicz wyjechał na studia nauk humanistycznych na Uniwersytecie Wileńskim. Studia podjął na Wydziale Nauk Fizycznych i Matematycznych, uczęszczając jednocześnie na wykłady Wydziału Nauk Moralnych i Politycznych oraz Literatury i Sztuk Wyzwolonych. Ciężka sytuacja materialna rodziny po śmierci ojca skłoniła go do podjęcia nauki w uniwersyteckim Seminarium Nauczycielskim, co gwarantowało później zatrudnienie w szkołach carskich. Studia ukończył w 1819 ze stopniem magistra.

W okresie studiów w 1817 z Tomaszem Zanem i grupą przyjaciół założył Towarzystwo Filomatów - organizację, która wkrótce przekształciła się w spiskową organizację narodowo-patriotyczną.

Z końcem lat dwudziestych XIX wieku Mickiewicz był zakochany w Maryli Wereszczakównie z Tuhanowicz, która pochodziła z zamożnej i wpływowej szlachty litewskiej, zaś młody Adam ze szlachty zaściankowej. Mimo ich wzajemnego uczucia, rodzice Maryli doprowadzili do jej ślubu z hrabią Puttkamerem.

W 1819 Mickiewicz rozpoczął pracę jako nauczyciel w Kownie, gdzie mieszkał do 1823 roku. Napisał tu rozprawę, za którą w roku 1822 otrzymał tytuł magistra filozofii. Wówczas też został zainicjowany w stopniu czeladnika do masonerii. W 1823 roku został aresztowany i uwięziony w klasztorze bazylianów w Wilnie, a następnie skazany za udział w tajnych młodzieżowych organizacjach na zesłanie w głąb Rosji na posadę nauczyciela z prawem wyboru miejsca pobytu. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Odessie, Moskwie oraz na Krymie. Utrzymywał kontakty z poetami rosyjskimi: Aleksandrem Puszkinem, Aleksiejem Chomiakowem, Wasilijem Żukowskim. W Rosji zetknął się ze środowiskiem przyszłych dekabrystów

Następnie Mickiewicz podróżował po Europie: w 1829 roku udał się do Niemiec, potem do Włoch i Szwajcarii. Z Niemiec udał się do Paryża, gdzie spędził ponad 20 lat życia. W 1834 ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci – córki Marię i Helenę oraz czterech synów: Władysława, Józefa, Aleksandra oraz Jana.

W Paryżu nawiązał współpracę z działaczami emigracyjnymi, pisał artykuły i pisma publicystyczne. W latach 1839–1840 był profesorem literatury łacińskiej w szwajcarskiej Lozannie, a w 1840 roku objął katedrę języków słowiańskich w Collège de France, gdzie wygłosił tzw. prelekcje paryskie. Na wykłady Mickiewicza uczęszczało wielu znanych twórców, działaczy i myślicieli, w tym George Sand. W latach 1841–1844 był prezesem Wydziału Historycznego Towarzystwa Literackiego w Paryżu. Ze względu na pozycję społeczną i aktywność w polskich środowiskach patriotycznych Adama Mickiewicza uznaje się powszechnie za czołowego reprezentanta tzw. Wielkiej Emigracji.

W Paryżu w roku 1841 związał się z reprezentantem nurtu polskiego mesjanizmu – Andrzejem Towiańskim i został jego głównym propagatorem oraz przywódcą założonego przez Towiańskiego Koła Sprawy Bożej. W 1844 roku władze francuskie zawiesiły Mickiewicza w czynnościach profesora z powodu politycznej wymowy wykładów (wychwalanie Napoleona) oraz propagowania towianizmu. W swoich wykładach krytykował Kościół katolicki za sprzeniewierzenie się zasadom chrześcijaństwa. W 1847 Mickiewicz zerwał stosunki z Towiańskim.

W czasie Wiosny Ludów (1848) utworzył we Włoszech legion polski. Po powrocie do Paryża został współzałożycielem i redaktorem pisma Trybuna Ludów (Tribune des Peuples). Na skutek interwencji ambasady rosyjskiej w Paryżu, pismo zamknięto za głoszenie radykalnych poglądów społecznych. W 1851 został poddany nadzorowi policyjnemu. Od 1852 pracował w Bibliotece Arsenału.

We wrześniu 1855 roku, podczas wojny krymskiej, wyjechał do Konstantynopola, aby tworzyć oddziały polskie (Legion Polski), a także złożony z Żydów tzw. Legion Żydowski do walki z carską Rosją. Zmarł nagle podczas epidemii cholery. Jego ciało zostało przewiezione do Paryża i w 1855 pochowane na cmentarzu des Champeaux w Montmorency, a w roku 1890 przeniesione na Wawel.

© medianauka.pl, 2011-07-11, A-1380