Tasiemiec bąblowcowy

Tasiemiec bąblowcowy, tasiemiec bąblowiec, bąblowiec (Echinococcus granulosus) to gatunek groźnego pasożyta z gromady tasiemców. W postaci dorosłej zbudowany z trzech członów. Ostatni człon jest najdłuższy. Główka zaopatrzona w dwa wieńce haczyków.

Występowanie i środowisko PL

To pasożyt o zasięgi kosmopolitycznym. Jego dorosła postać żyje w jelicie cienkim mięsożernych zwierząt, larwa (echinokok), najczęściej u zwierząt kopytnych.

Tryb życia i zachowanie

Prowadzi pasożytniczy tryb życia.

Morfologia i anatomia

Długość ciała wynosi zaledwie 3-6 mm, szerokość 0,5 mm. Składa się z 3 członów: młodocianego, rozrodczego i macicznego, który jest dość ruchliwy. Jaja wydalane z kałem mogą przetrwać nawet rok. Najczęściej jaja dostają się do wątroby i płuc, dużo rzadziej do płuc, oczu, nerek, śledziony, bywa że także do mięśni a nawet kości. Larwa po kilku latach może mieć kilkanaście cm długości. Wągier to miejsce powstawania główek, które rozwijają się w pęcherzach, przypominających bąble. Czasem powstaje ich wiele.

U żywiciela ostatecznego bąblowiec dojrzewa do około 50 dni. W 8-12 tygodni po zarażeniu tasiemiec intensywnie wydala człony z jajami. Bąblowiec w tym stanie żyje do 5 miesięcy.

Pożywienie

Pochłania materię organiczną od żywiciela.

Rozmnażanie

To obojnak. W ostatniej strobili (członie macicznym) znajduje się 400-800 jaj.

Ostatecznymi żywicielami mogą być psy, wilk, kotowate.

Pośrednimi żywicielami są przeżuwacze, kangury, świnie, owce, kozy, konie, wielbłądy, renifery i bardzo rzadko człowiek.

Cykl rozwojowy tasiemca bąblowcowego jest następujący:

Człon maciczny aktywnie wydostaje się z żywiciela ostatecznego. Jaja w ten sposób przedostają się do zewnętrznego środowiska, gdzie są w stanie przeżyć nawet rok. Zjedzone przez roślinożerców onkosfery rozwijają się w żywicielu pośrednim, zajmując narządy wewnętrzne, najczęściej wątrobę (66%), płuca (22%), a także w kościach, mózgu, oczach, nerkach, mięśniach. Larwa z 1 mm może się rozrosnąć do nawet 20 cm.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Pytania

Co to jest bąblowica?

Bąblowica jest chorobą pasożytnicza człowieka, a także przeżuwaczy i innych zwierząt kręgowych. Bąblowica jest wywołana przez obecność w narządach wewnętrznych larw tasiemca bąblowca, tasiemca psiego i innych pokrewnych. Choroba ta może mieć bardzo ciężki przebieg i kończyć się śmiercią chorego.

Jakie są objawy bąblowicy?

Początkowo, nawet przez kilkanaście lat objawy nie występują. W rozpoznaniu podaje się torbiele, zwykle w wątrobie, a także w płucach, śledzionie, mózgu, gałce ocznej, a nawet w kościach. Torbiel może osiągać rozmiary prawie 20 cm średnicy! Torbiel uciska na inne narządy. Pęknięcie torbieli najczęściej prowadzi do wstrząsu anafilaktycznego. Zajęcie mózgu daje objawy podobne do guzów w mózgu. Co do zasady bąblowica przypomina przebieg choroby nowotworowej z przerzutami, szczególnie w przebiegu bąblowicy wielojamowej.

Czy bąblowica jest wyleczalna i jak przebiega leczenie?

Wszystko zależy od umiejscowienia larw i zaawansowania choroby. Dziś postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia daje dobre rokowania. W leczeniu przyjmuje się leki, czasem wykonuje się chirurgiczne usuwanie cyst.

Czy człowiek jest żywicielem dla tasiemca bąblowca?

Co do zasady nie, ale może przypadkowo się zarazić i takie przypadki stwierdzano. W Polsce są to u ludzi sporadyczne wręcz przypadki.

Czy zarażenie tasiemcem bąblowcem może prowadzić do śmierci?

U żywiciela ostatecznego raczej nie. U żywicieli pośrednich (w tym u człowieka) może prowadzić do śmierci, szczególnie, gdy pasożyt usadowi się w mózgu. Rozlanie zawartości pęcherza również może spowodować śmierć.

Czy można się zarazić bąblowicą, jedząc jagody?

Tak, jedząc niemyte jagody można zarazić się tą chorobą.

Jakie jest rozpoznanie choroby?

Zwykle przypadkowe podczas badania RTG, USG lub tomografii komputerowej. Bąblowca można wykryć też poprzez badanie krwi (serologiczne lub molekularne).

Pokrewne gatunki bezkręgowców

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Praca zbiorowa – Mały Słownik Zoologiczny Bezkręgowce, ISBN 83-214-0428-6, Wiedza Powszechna 1984
Alfred Brehm – Życie zwierząt - bezkręgowce, PWN 1968
Aleksander Rajski – Zoologia, ISBN 83-01-06181-2, PWN 1988