Wanilia płaskolistna

Wanilia płaskolistna (Vanilla planifolia) to gatunek wieloletniej rośliny z rodziny storczykowatych. W sprzedaży wykorzystuje się strąki, tak zwane laski waniliowe, zwane po prostu wanilią. Wanilia jest popularną przyprawą do ciast, deserów, alkoholi. Jest też wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym.

Występowanie i środowisko

Roślina w naturze występuje w Meksyku i Belize. Jest uprawiana w innych tropikalnych rejonach świata, w tym w Azji, Afryce, Ameryce Środkowej, na Karaibach.

Morfologia i anatomia

To pnącze. Osiąga długość 10 m.

Łodyga jest wyposażona w korzonki powietrzne (czepne), którymi roślina przytwierdza się do pnia drzewa.

Liście są lancetowate, o długości do 15 cm.

Kwiaty są żółtawe, zielonkawe, białawe, o długości do 4-7 cm, zebrane w grona. Otwierają się zaledwie na kilka godzin.

Owoc to torebka, chociaż przypomina strąk, o długości 25 cm. Zawiera wanilinę, która charakterystycznie pachnie. Ze strąków pozyskuje się w drodze fermentacji i suszenia laski waniliowe — popularną przyprawę.

Rozmnażanie

Wanilię płaskolistną zapylają kolibry i owady.

Ochrona i zagrożenia EN

Gatunek ten jest zagrożony wyginięciem - przypisuje się mu bardzo wysokie ryzyko wymarcia w stanie dzikim w niedalekiej przyszłości. Ma status EN w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Ciekawostki

Laski wanilii pozyskuje się także z innych gatunków z tego samego rodzaju, ale te mają gorsze właściwości.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina, pnącze.
Środowsko: leśne.
Użytek: rośliny uprawne, pnącze, warzywa.
Strefy mrozoodporności: 12. Uprawa w Polsce na zewnątrz z pewnością się nie powiedzie.
Status popularności rośliny: gatunek znany, znajduje się pośród 1000 najbardziej popularnych i znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek jadalny.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005