Aksolotl meksykański

Zdjęcie zbiorów ZOO w Opolu © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Aksolotl meksykański, ambystoma meksykańska (Ambystoma mexicanum) to zagrożony wyginięciem płaz ogoniasty występujący endemicznie, żyjący w mulistym dnie jeziora. Płaz ten w ciągu całego życia zachowuje formę larwalną, zdolną do rozmnażania. Gdy zbiornik wodny wysycha, aksolotl przeobraża się, tracąc skrzela i płetwę wokół ogona. Posiada zdolność regeneracji utraconych części ciała.

Ma masywne ciało, dość dużą głowę, małe kończyny, przednie mają po 4 palce, tylne po pięć. Ma masywny, długi i wysoki ogon. Charakterystyczną cechą aksolotla są skrzela zewnętrzne występujące w trzech parach.

Występowanie i środowisko

Meksyk. Gatunek endemiczny występujący tylko w jeziorze Xochimilco, które stopniowo wysychając, tworzy kanały o mulistym dnie.

Tryb życia i zachowanie

Prowadzi typowo wodny tryb życia.

Pożywienie

Małe larwy żywią się glonami. Dorosłe zjadają skorupiaki, skąposzczety, owady, ryby, larwy płazów.

Rozmnażanie

Gody i składanie jaj odbywają się w wodzie między listopadem a lutym. Samica przejmuje wargami kloakalnymi spermę pozostawioną przez samca i składa 200-6000 jaj w postaci zwartych kłębów. Jaja rozwijają się 2-3 tygodnie. Neoteniczne larwy dojrzewają płciowo i rozmnażają się po 1,5 roku życia.

Ochrona i zagrożenia CR

Gatunek ten jest krytycznie zagrożony wymarciem. Ma status CR w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Dziki aksolotl meksykański jest obecnie zagrożony wyginięciem na skutek rozbudowy miasta Meksyk, powstawania wielu studni w okolicy, przez co obniża się poziom wody w jeziorze.

Ciekawostki

W języku Azteków aksolotl oznacza "wodnego potwora". Miejscowa ludność uważa mięso aksolotla za przysmak.

Zdolności do regeneracji całych fragmentów ciała aksolotla, takie jak odnóża, płetwa, są zdumiewające. Proces ten jest przedmiotem wielu badań na świecie. Dla zwierzęcia ma to duże znaczenie, gdyż w przypadku niedostatecznej ilości jedzenia w środowisku, zwierzęta odgryzają sobie nawzajem części ciała.

Aksolotl jest powszechnie utrzymywany w hodowlach i laboratoriach jako zwierzę doświadczalne. Udało się otrzymać kilka odmian barwnych. Przeobrażenie z postaci larwalnej może nastąpić po podaniu tyroksyny.

Nazwy: aksolotl i ambystoma meksykańska są często stosowane w literaturze zamiennie, choć aksolotl ma w rzeczywistości inne znaczenie niż nazwa gatunku (to stan rozwoju osobniczego). W wielu językach pod nazwą axolotl również określana jest ambystoma meksykańska. Dla jasności: ambystoma meksykańska, zwana też aksolotlem meksykańskim, a czasem w skrócie aksolotlem, to nazwa gatunku Ambystoma mexicanum – pospolitego płaza ogoniastego w hodowlach amatorskich.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Gyrinus mexicanus Shaw & Nodder, 1798

Pytania

Ile kosztuje aksolotl?

Cena aksolotla meksykańskiego waha się średnio w granicach (2021 rok) 40-90 zł za osobnika.

Czy aksolotl to jaszczurka wodna?

Czasem spotyka się takie określenie dla tego gatunku, jednakże nie jest on gadem, do których należą jaszczurki. To nie jest także "ryba z nogami", z czym czasem autor tego artykułu się spotyka. Aksolotl to płaz ogoniasty i bliżej mu do salamandry niż do jaszczurki, czy ryby.

Hodowla – informacje dla hodowców

Parametry i informacje	Opis
Rodzaj terrarium i wyposażenie	Średniej wielkości akwarium o długości co najmniej 80 cm z cienką warstwą piasku rzecznego na dnie. W akwarium powinny znajdować się wytrzymałe rośliny wodne (moczarka, rogatek), które umożliwiają rozród i schronienie zwierzętom.
Inne warunki chowu	Najlepiej trzymać w akwarium parę aksolotlów lub większą grupę.
Temperatura	Optymalna temperatura: 18°C Rozpiętość temperatur: od 15°C do 22°C Minimalna długotrwała temperatura: 8-10°C (zima) Zaleca się utrzymywanie temperatury poniżej 20°C.
Wilgotność	Nie dotyczy.
Pokarm	Podajemy pokarm żywy taki jak rybki, owady, dżdżownice, ale także mięso i gotowe preparaty (tabletki pokarmowe dla ryb).
Rozmnażanie	Aksolotle to postacie larwalne ambystomy meksykańskiej, która jest dojrzała płciowo po 2-3 latach. Do rozrodu pobudza je niska temperatura 10-15°C. Rozród może nastąpić wiosną i latem (2 razy w roku). Samica podejmuje spermatofory wargami kloakalnymi i składa pojedynczo na roślinach lub kłęby jaj po 500 sztuk. Jaja trzeba przenieść do dobrze napowietrzonego akwarium o temperaturze 16-18°C. Rozwój zarodków trwa 14 dni. Kończyny wyrastają po 4-5 tygodniach. Podając hormon tarczycy tyroksynę lub jej pochodne, można sprowokować przeobrażenie postaci larwalnej w dorosłą.
Ograniczenia prawne	Wymagana jest rejestracja; zwierzę jest wymienione w dodatku B do rozporządzenia UE 338/97 oraz 750/2013 z dnia 29 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi. Czytaj więcej. (UWAGA! Zawsze sprawdź samodzielnie aktualność przepisów w zakresie hodowli zwierząt. Serwis nie ponosi odpowiedzialności za działania użytkowników w tym zakresie.)

Pokrewne gatunki płazów

Największy płaz na świecie

Jaki płaz jest największy na świecie? Jakie osiąga rozmiary i gdzie żyje? Jaki płaz jest największy w Polsce?

Powiązane quizy

Płazy Polski — quiz

Liczba pytań: 27
Quiz szkolny
Quiz dla każdego
Średni wynik:
17.35 / 64.26%
2024-01-21

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ryby, płazy i gady, PWN 1967
M.J. Gorazdowski, M. Kaczorowski – Leksykon zwierząt terraryjnych, ISBN 83-7073-400-6, Multico 2005
Praca zbiorowa – Encyklopedia zwierząt – gady i płazy, ISBN 83-85152-31-8, Elipsa 1992
Joanna Mazgajska – Płazy świata, ISBN 978-83-01-15846-0, PWN 2009
Siegfried Schmitz – Zwierzęta w terrarium, ISBN 83-7073-219-4, Multico 1997
Włodzimierz Juszczyk – Mały słownik zoologiczny – Gady i Płazy, Wiedza Powszechna 1978