Spis treści:
Alki
Alki (Alcidae) to rodzina ptaków z rzędu siewkowatych. Rodzina ta liczy dziś 25 gatunków. W Polsce występuje 6 gatunków z tej rodziny ptaków. Alki uważa się za północne odpowiedniki pingwinów.
Ptaki te mają dużą głowę i mocny, krótki, cienki lub szeroki dziób. Dziób bywa pokryty skomplikowanym rysunkiem. Ubarwienie na ogół czarno-białe, ciemne z wierzchu i jasne od strony brzusznej. Czerwone lub żółte bywają dzioby i nogi. Trzy palce nóg są spięte błonami pławnymi. W okresie godów na głowie pojawiają się różne struktury takie jak pęczki piór, czuby, wyrostki rogowe. Skrzydła są bardzo krótkie i wąskie. Tułów jest wydłużony, postawa wyprostowana, dzięki krótkim i przesuniętym do tyłu nogom. Niektóre gatunki leżą na lądzie na brzuchu. Samiec i samica wyglądają podobnie. Samce mają na ogół większe dzioby.
Występowanie i środowisko
Zamieszkują północną część Pacyfiku i Atlantyk, Arktykę i wybrzeża wspomnianych oceanów. Podczas lęgów można je spotkać na wybrzeżach i wyspach oceanicznych, poza lęgami zasiedlają wody przybrzeżne i szelfowe. To najliczniejsze morskie ptaki. Populacje niektórych gatunków liczą miliony osobników.
Tryb życia i zachowanie
Ptaki te nurkują za pożywieniem. To doskonali nurkowie. Mogą nurkować na głębokość nawet 200 m! Pod wodą używają do pływania skrzydeł i nóg do sterowania. Na lądzie są niezdarne. Sa jednak dobrymi lotnikami, choć są mało zwrotne. Alki pierzą się co pewien czas, tracąc wszystkie lotki. Nie mogą przez około miesiąc w ogóle latać.
Rozmnażanie
Gnieżdżą się kolonijnie zwykle na półkach skalnych lub rozpadlinach i norach. Morzyk marmurkowy gniazduje na drzewach. Samica składa zazwyczaj 1-2 jaja. Wysiadywaniem i opieką nad pisklętami zajmuje się samica i samiec. Okres wysiadywania wynosi od 29 do 46 dni. Młode są gniazdownikami, zagniazdownikami albo półgniazdownikami i przebywają w gnieździe w zależności od gatunku od 2 do 50 dni.
Pożywienie
Zjadają ryby i bezkręgowce morskie. Zdobycz połykają pod wodą.
Ochrona i zagrożenia
Zagrożony wymarciem jest nurzyk marmurkowy. Trzy inne nurzyki są narażone na wymarcie. Alka olbrzymia, jedyny gatunek nielotny w tej rodzinie, jest gatunkiem wymarłym. Ludzie od stuleci polowali na alki i wybierali jaja tych ptaków w celach konsumpcyjnych. Alki są też szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenie ropą, gdyż zabrudzone ropą upierzenie traci swe izolacyjne właściwości, a ptaki, czyszcząc pióra, zatruwają się.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Ciekawostki
W powietrzu alki sterują nogami.
Alki mogą nurkować na głębokość nawet 210 m!
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- alczyk (Alle alle) PL
- alka (Alca torda) PL
- maskonur zwyczajny, maskonur (Fratercula arctica) PL
- nurnik zwyczajny (Cepphus grylle) PL
- nurzyk podbielały, nurzyk zwyczajny (Uria aalge) PL
- nurzyk polarny (Uria lomvia) PL
- alka olbrzymia (Pinguinus impennis)
- maskonur pacyficzny (Fratercula corniculata)
- maskonur złotoczuby (Fratercula cirrhata)
- morzyk krótkodzioby (Brachyramphus brevirostris)
- nurek (Cerorhinca monocerata)
- nurniczek czubaty (Aethia cristatella)
- nurnik aleucki (Cepphus columba)
Inne gatunki
- nurniczek krasnodzioby (Aethia psittacula)
- nurniczek malutki (Aethia pusilla)
- nurniczek wąsaty (Aethia pygmaea)
- morzyk marmurkowy (Brachyramphus marmoratus)
- morzyk kamczacki (Brachyramphus perdix)
- nurnik ochocki (Cepphus carbo)
- nurniczek ciemny (Ptychoramphus aleuticus)
- morzyk sędziwy (Synthliboramphus antiquus)
- morzyk kalifornijski (Synthliboramphus craveri)
- morzyk piskliwy (Synthliboramphus hypoleucus)
- morzyk żałobny (Synthliboramphus scrippsi)
- morzyk japoński (Synthliboramphus wumizusume)
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | W tym czasie miały miejsce obserwacje alczyka w Polsce. | ||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Okres występowania w Polsce alki. Najczęściej można ją spotkać w marcu. |
| ◂ | ▸ | Okres najczęstszego występowania w Polsce alki. | ||||||||||
| ● | ▸ | Okres składania jaj przez samicę alki. | ||||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | ● | Okres występowania nurnika w Polsce. | ||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Okres występowania na Bałtyku nurzyka podbielałego. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
© medianauka.pl, 2015-03-17, RODZ-282
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-06