Barszcz zwyczajny

Barszcz zwyczajny (Heracleum sphondylium) to dwuletnia roślina lub bylina lecznicza z rodziny baldaszkowatych o charakterystycznym zapachu, niegdyś warzywo. Gatunek jest podobny do barszczu syberyjskiego.

Występowanie i środowisko PL

Roślina ta występuje w Europie, Azji, północnej części Afryki, a także w Ameryce Północnej, gdzie została zawleczona. W Polsce spotykana najczęściej w południowo-zachodniej i środkowej części kraju. Barszcz zwyczajny porasta łąki, przydroża, różnego rodzaju zarośla oraz skraje lasów. Preferuje umiarkowane światło, gleby zasadowe i obojętne, wilgotne.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od czerwca do września.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 50-200 cm.

Łodyga jest wzniesiona, sztywna, żebrowana, o średnicy do 2 cm, w górze rozgałęziona, szorstko owłosiona i pusta wewnątrz.

Liście są pierzaste, 3-listkowe, zmiennego kształtu, długoogonkowe u dołu łodygi, duże (do 60 cm). Często u nasady ogonków liści tworzą się rozdęte pochwy - liściaki.

Kwiaty są małe, białe, czasem różowe lub zielonkawe, promieniste, zebrane w 10-25-szypułowe baldachy, o szerokości do 20 cm. Są obupłciowe lub męskie. Występuje 5 pręcików i jeden słupek z 2 szyjkami.

Owoc to owalna i oskrzydlona rozłupka.

Rozmnażanie

To gatunek owadopylny.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

To roślina jadalna i niegdyś była warzywem.

Zbiory i zastosowanie

Surowiec zielarski stanowią kwiaty, owoce, liście, pędy i korzeń, a wszystkie te części są stosowane przy różnych dolegliwościach z uwagi na różny skład chemiczny.

Barszcz zwyczajny stosuje się jako środek na uspokojenie, rozkurczowo na mięśnie gładkie układu pokarmowego, żółciowego. Ma także działanie żółciopędne i moczopędne. Obniża ciśnienie krwi.

Nie można stosować preparatów z barszczu zwyczajnego przy nadwrażliwości na słońce, w ciąży i podczas karmienia.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: roślina zielna dwuletnia, bylina.
Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
Środowsko: leśne, łąkowe, synantropijne.
Użytek: zioła, rośliny uprawne, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 6-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa w wybranych rejonach kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=22.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek jadalny.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					●	●	●	●				Kwitnie barszcz zwyczajny.

Pokrewne gatunki roślin

barszcz mantegazyjski, barszcz Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum)

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004