Dziki bez hebd, bez hebd

Bez hebd, dziki bez hebd lub po prostu hebd (Sambucus ebulus) to gatunek wieloletniej rośliny z rodziny przewiertniowatych. To roślina trująca o leczniczych właściwościach.

Występowanie i środowisko PL

Zasiedla przydroża, miejsca ruderalne, skraje lasów w Europie, zachodniej części Azji i północnej Afryce. W Polsce naturalnie występuje na południu kraju, sięgając do Roztocza i Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Zdziczałe osobniki są pojedynczo spotykane na terenie całego kraju.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od końca czerwca do sierpnia.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 20-200 cm.

Łodyga jest wzniesiona, gruba.

Liście są naprzeciwległe, nieparzystopierzaste, złożone z 9-13 eliptycznych, podługowatych i zaostrzonych listków.

Kwiaty są drobne, pięciokrotne, białe, czasem czerwono lub różowo nabiegłe, zebrane w podbaldachy o średnicy około 10 cm. Silnie pachną.

Owoc elipsoidalny, czarny pestkowiec.

Rozmnażanie

Gatunek bardzo ekspansywny.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Niegdyś z hebdu wyrabiano wino.

Dawniej z owoców tej rośliny pozyskiwano błękitny barwnik.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: leśne, synantropijne.
Użytek: roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 5-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Kategoria przybysza: archeofit, kenofit.
Częstośc występowania gatunku: dość częsty (więcej niż 100 stanowisk).
Dynamika rozprzestrzeniania się gatunku: gatunek jednoczesnie zyskujący i ustepujący stanowiska.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=36.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek trujący.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					◂	●	●					Kwitnie dziki bez hebd.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011