Bocian biały

Bocian biały (Ciconia ciconia) to duży ptak o białym upierzeniu za wyjątkiem lotek, które są czarne. Długi dziób i bogi są czerwone. Młode ptaki mają ciemny dziób. Samiec i samica są tej samej wielkości.

Występowanie i środowisko PL

Środkowa i wschodnia Europa, Półwysep Bałkański i Pirenejski, Tunezja, Algieria, Maroko, Azja Mniejsza, Armenia, Azerbejdżan, Irak, Iran. Preferują otwarte tereny z luźnym zadrzewieniem, pola, łąki, mokradła, pola uprawne i łąki. Unika terenów leśnych i górskich. W Polsce jest średnio liczny.

Tryb życia i zachowanie

Jest ptakiem wędrownym. Przylot do Polski ma miejsce od marca do początku kwietnia, odlatuje od sierpnia do września. Rzadko niektóre osobniki pozostają na zimę.

Lubi szybować wysoko na ziemią (lot żaglowy). Podczas lotu szyja i nogi są wyciągnięte poziomo. Przed poderwaniem się do lotu podskakuje.

To ptak towarzyski. W czasie migracji tworzy stada. Także podczas żerowania można spotkać całe grupy bocianów.

Bociany wydają charakterystyczny odgłos. Jest to tak zwane klekotanie. Głos ten jest wytwarzany poprzez szybkie kłapanie dziobem. Bocian przy tym odchyla ciągle głowę do tyłu. Bocian nie ma strun głosowych. Dźwięki wydaje dziobem - jest to tak zwany klekot. Inne odgłosy jakie wydają bociany, to syczenie i ciche popiskiwania.

To ptak o dziennej aktywności. Wobec rywali potrafi być agresywny.

Morfologia i anatomia

Rozpiętość skrzydeł bociana wynosi nawet 220 cm. Ptak ten waży od 2700 do 4400 g. Długość ciała wraz z ogonem i dziobem wynosi od 95 cm do 115 cm.

Pożywienie

Zjada zwierzęta takie jak gryzonie, chrząszcze, koniki polne, żaby, węże krety, dżdżownice, ryby.

Rozmnażanie

Gatunek monogamiczny. Pary łączą się ze sobą prawdopodobnie na całe życie. Gniazda zakłada w obrębie ludzkich osiedli na drzewach, słupach, dachach, kominach. Elementem zachowań godowych jest klekotanie. Lęgi bocianów zaczynają się w kwietniu. Samica składa raz w roku od kwietnia do lipca 3-5 jaj, najczęściej 4. Zarówno samiec jak i samica wysiaduje jaja przez 31-41 dni. Pisklęta przebywają w gnieździe przez 54-63 dni. Są samodzielne po 70 dniach.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Bociany białe w Polsce są objęte ścisłą ochroną gatunkową.

Ciekawostki

Bocian jest symbolem polskiej wsi i jednym ze zwiastunów wiosny.

W rejonie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie bociany się odstrzeliwuje. Jest to proceder nielegalny.

Pytania

Dlaczego bocian biały jest pod ochroną?

Bocian biały cieszy się ze strony człowieka przychylnością. Nikt nie tępi bocianów. Dlaczego zatem jest pod ochroną ścisłą? Przyczyną są inne zagrożenia. Bardzo dużo ptaków ginie na napowietrznych liniach energetycznych. Bociany do gniazd znoszą plastikowe śmieci na wyściółkę. Pisklęta zaplątują się w nie i giną. Maleje też liczba żerowisk. Zagraża im także stosowanie środków chemicznych w rolnictwie.

Ile jest w Polsce bocianów?

Szacuje się, że w naszym kraju liczebność bociana białego wynosi nieco poniżej 50 tysięcy par lęgowych.

Ile waży bocian?

To ciężki ptak. Waga bociana wynosi od 2,7 do 4,4 kg.

Jak wygląda wędrówka bociana białego?

Przede wszystkim wędrówka polega na szybowaniu między kolejno pojawiającymi się powietrznymi kominami. To uniemożliwia ptakom przeloty nad morzami. Bociany lecą więc przez Gibraltar lub Bosfor (nasze populacje). Wędrówka odbywa się w dzień. Nad Bosforem podczas wędrówki stada mogą liczyć nawet 10 000 osobników. Przez Bosfor przelatuje 340 000 bocianów białych, przez Gibraltar 35 000. W Afryce ptaki napotykają na wiele korzystnych prądów powietrznych. Na wysokości 1-2,5 km ptaki lecą z prędkością nawet 45 km/h. Nasze bociany zimują w Afryce poniżej 15°N.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
	◂	●	▸									Bociany białe przylatują do kraju. Najpierw przylatują samce. Maksimum przylotów przypada na połowę marca.
			◂	●								Samica bociana białego składa jaja.
							●					Z początkiem miesiąca młode bociany usamodzielniają się. Zbierają się też w stada.
							◂	●				Bociany białe odlatują na zimowiska.

Pokrewne gatunki ptaków

Czy ptaki się kąpią?

Zimą często dokarmiamy nasze ptaki. Czy jednak równie dobrze pamiętamy o nich latem? Wówczas również można im pomóc przetrwać trudne okresy suszy i wysokich temperatur.

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

To, co robi kukułka nosi nazwę pasożytnictwa lęgowego. Czy w świecie przyrody kukułka jest wyjątkiem, czy też jest to zjawisko spotykane także u innych gatunków?

Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.

Jak dokarmiać ptaki?

Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?

Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?

Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?