Spis treści:
Bocianowate
Bocianowate (Ciconiidae) to rodzina ptaków z rzędu bocianowych. Rodzina ta liczy dziś 6 rodzajów i 19 gatunków. W Polsce żyją 2 gatunki z tej rodziny ptaków.
W rodzinie bocianowatych wyróżniamy dwa plemiona:
- bociany właściwe (Ciconiini), są tu bociany, żabiru, marabuty (13 gatunków),
- bociany leśne (Mycteriini), zaliczamy tu dławigady i kleszczaki (6 gatunków).
Bocianowate mają długie nogi i dziób, krępą budowę ciała. Ogon jest krótki, skrzydła długie i szerokie. Dzioby bocianów są proste, dławigady mają dzioby zakrzywione w dół, kleszczaki mają dzioby przystosowane do oprawiania dużych ślimaków. Ubarwienie, najczęściej czarno-białe, jest jednakowe u obu płci. Dławigady, żabiru amerykański i marabuty mają nieopierzone głowy. Samce są zwykle nieco większe od samic.
Występowanie i środowisko
Bocianowate żyją na całym świecie w strefie tropików i umiarkowanego klimatu. Większość z nich występuje w Afryce i południowej Azji.
Poniższa tabela zawiera dane na temat występowania opisanych tu gatunków z tej rodziny na różnych kontynentach. Jeżeli jeden gatunek występuje na kilku kontynentach, to jest ujęty we wszystkich tych miejscach.
| Kontynent | Liczba gatunków |
|---|---|
| Europa | 2 |
| Azja | 11 |
| Afryka | 7 |
| Ameryka Północna | 2 |
| Ameryka Południowa | 3 |
| Australia | 1 |
| Antarktyda | 0 |
Tryb życia i zachowanie
Są dobrymi lotnikami. Szybują w powietrzu z wyciągniętymi nogami i szyją. Poruszają się majestatycznie. Bociany żerują samotnie lub w małych grupach, w stada gromadzą się gdy jest dużo pożywienia.
Rozmnażanie
Gniazda budują wysoko na drzewach. Zwykle jest to duża konstrukcja z patyków. W zniesieniu do 6-7 białych jaj. Wysiadywanie trwa 29-38 dni. Młodymi opiekuje się samiec i samica. Pisklęta są gniazdownikami.
Pożywienie
Zjadają pokarm pochodzenia zwierzęcego: ryby, gady i płazy, szarańczaki i inne bezkręgowce.
Ochrona i zagrożenia
Bocian garbaty, czarnodzioby i marabut indyjski są zagrożone, marabut jawajski i dławigad malajski narażony na wyginięcie.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Ciekawostki
Bocianowate są nierzadko symbolami w kulturach i religiach świata. Dla przykładu bocian biały jest symbolem pielgrzymki i ciągłości życia. W legendach to bocian biały przynosi ludziom dzieci.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- bocian biały (Ciconia ciconia) PL
- bocian czarny (Ciconia nigra) PL
- bocian białobrzuchy (Ciconia abdimii)
- bocian białoszyi (Ciconia episcopus)
- bocian czarnodzioby (Ciconia boyciana)
- bocian garbaty (Ciconia stormi)
- bocian sinodzioby (Ciconia maguari)
- dławigad amerykański (Mycteria americana)
- dławigad indyjski (Mycteria leucocephala)
- dławigad malajski (Mycteria cinerea)
- kleszczak afrykański (Anastomus lamelligerus)
- kleszczak azjatycki (Anastomus oscitans)
- marabut afrykański (Leptoptilos crumenifer)
- marabut indyjski (Leptoptilos dubius)
- marabut jawajski (Leptoptilos javanicus)
- żabiru afrykański (Ephippiorhynchus senegalensis)
- żabiru amerykański (Jabiru mycteria)
- żabiru czerwononogi (Ephippiorhynchus asiaticus)
Inne gatunki
- dławigad afrykański (Mycteria ibis)
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ● | ▸ | Bociany białe przylatują do kraju. Najpierw przylatują samce. Maksimum przylotów przypada na połowę marca. | |||||||||
| ◂ | ● | Samica bociana białego składa jaja. | ||||||||||
| ● | Z początkiem miesiąca młode bociany usamodzielniają się. Zbierają się też w stada. | |||||||||||
| ◂ | ● | Bociany białe odlatują na zimowiska. | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Bocian czarny przylatuje do Polski. | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Samica bociana czarnego składa jaja. | ||||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Bocian czarny odlatuje na zimowiska. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-163
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-03