Borowik szatański
© bobleccinum – stock.adobe.com
Borowik szatański (Boletus satanas) to gatunek trującego grzyba z rodziny borowikowatych pachnący nieco zgniłą cebulą.
Występowanie i środowisko PL
Spotykany tylko w lasach liściastych, zwykle w pobliżu buków i dębów.
Tryb życia i zachowanie
Owocniki pojawiają się od czerwca do września na wapiennym podłożu.
Morfologia i anatomia
Kapelusz ma 8-25 cm średnicy.
Kapelusz jest mięsisty, białawy, szary, oliwkowy. Ubytki żółte lub czerwone. Kształt półkulisty u młodych grzybów, potem wypukły i spłaszczony z ostrym brzegiem.
Pory drobne, u młodych osobników żółte, później czerwonawe, siniejące przy dotyku. Rurki żółte.
Miąższ jest żółty, zwarty. Po przecięciu sinieje.
Trzon w górnej części żółtawy, z czerwoną lub różową siateczką w dolnej części. Kształt maczugowaty. Pod naciskiem sinieje.
Podobne gatunki
Podobny nieco kształtem do borowika szlachetnego. Podobny jest też nieco borowik ceglastopory.
Porównanie gatunków podobnych
Różne gatunki można ze sobą pomylić, a pomyłka może być tragiczna w skutkach. Dzięki naszej porównywarce łatwiej można stwierdzić jak wygląda dany grzyb w zestawieniu z podobnymi gatunkami, nauczuć się jak rozpoznać właśniwy gatunek i jak odróżnić go od innego. Są tu ujęte tylko wybrane cechy gatunkowe. Zestawienie ma charakter poglądowy. Nic nie zastąpi doświadczenia w zbieraniu grzybów.
Smak: brak danych
Zapach: cebula
Zdatność: trujący
Środowisko: lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Pory najpierw żółte, później czerwonawe, siniejące przy dotyku. Rurki żółte. Miąższ jest żółty. Po przecięciu sinieje. Trzon w górnej części żółtawy, z czerwoną lub różową siateczką w dolnej części. Kapelusz białawy, szary, oliwkowy.
Smak: brak danych
Zapach: brak danych
Zdatność: jadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Trzon żółtawy z czerwonymi kosmkami. Ważną cechą jest brak siateczki na trzonie. Pory najpierw oliwkowożółte, potem pomarańczowe i czerwone.
Smak: orzechowy
Zapach: brak danych
Zdatność: jadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Trzon ma barwę białą i brązową. W części górnej widoczna drobna, jasna siateczka.
Smak: gorzki
Zapach: brak
Zdatność: trujący
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Rurki i pory żółte, przy nacisku zmieniające barwę na sinozielone. Miąższ jest siniejący. Trzon w górnej części żółty, niżej czerwony, pokryty siateczką.
Smak: gorzki
Zapach: kwaskowy
Zdatność: niejadalny
Środowisko: lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Trzon żółty, czasem z żółtą siatką, brązowiejący z czasem, zdarza się, że z czerwonawym pasem w środkowej części.
Rozmnażanie
Zarodniki brązowe.
Ochrona i zagrożenia
Spotykany bardzo rzadko. W Polsce od 50 lat nie był notowany. Gatunek podlega w Polsce ochronie ścisłej.
Ciekawostki
Borowik szatański (popularnie borowik szatan) po zjedzeniu daje objawy zatrucia żołądkowo-jelitowego.
Cechy
lasy liściaste
gatunek trujący
grzyb mikoryzowy
Zbieranie grzybów wymaga ich dobrej znajomości i dużego doświadczenia w ich zbieraniu. Każdego roku w wyniku złej identyfikacji gatunków grzybów umiera sporo ludzi w Polsce. Nie zbieraj i nie jedz grzybów, których nie znasz lub co do których masz jakiekolwiek wątpliwości. Pamiętaj, że często gatunki jadalne i trujące są do siebie bardzo podobne, szczególnie w przypadku młodych owocników. Często identyfikacja tylko na podstawie zdjęcia może być nieco myląca. Przy identyfikacji gatunku trzeba uwzlędniać wiele czynników, a więc atlas grzybów może jedynie wspierać grzybiarza w identyfikacji gatunku, nie może jednak zastąpić doświadczenia i zdrowego rozsądku. Właściciel strony nie bierze odpowiedzialności za zbieranie i spożywanie grzybów przez użytkowników serwisu.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | Okres występowania owocnika borowika szatańskiego. |
Pokrewne gatunki grzybów
- borowik ceglastopory (Boletus luridiformis)
- borowik ponury (Boletus luridus)
- borowik szlachetny (Boletus edulis)
- borowik usiatkowany (Boletus reticulatus)
- borowik żółtopory (Boletus calopus)
- borowik sosnowy (Boletus pinophilus)
- borowik omglony (Boletus pulverulentus)
- borowik rudopurpurowy (Boletus rhodopurpureus)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Markus Fluck – Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015
- Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
© medianauka.pl, 2021-02-06, GAT-638976