Borsuk europejski
Borsuk europejski, jaźwiec (Meles meles) to ssak z rodziny łasicowatych, występujący w Polsce. Cechą charakterystyczną borsuka jest głowa wydłużona w części twarzowej, małe uszy i oczy, krótkie kończyny wyposażone w mocne pazury, długa, szczeciniasta sierść, szara na grzbiecie, brązowo-czarna na stronie brzusznej, biała głowa z czarnym paskiem przebiegającym przez oczy do uszu. Dla gospodarki leśnej jest pożytecznym zwierzęciem. Z jego sierści wyrabia się najlepszej jakości pędzle do golenia.
Występowanie i środowisko PL
Obszar występowania borsuka to Europa (w tym Polska) oraz Azja. Zasiedla tereny leśne w pobliżu łąk i pól. W górach borsuki występują na wysokości nawet 2000 m n.p.m.
Tryb życia i zachowanie
Borsuk jest aktywny o zmierzchu i nocą. Dzień spędza w norach wykopanych przez siebie. Nory tworzą duży system korytarzy. Ich długość może wynosić kilkanaście metrów i sięgają aż do czterech metrów głębokości. Korytarze są czyste, każdego roku rozbudowywane. Komora gniazdowa jest duża i wyściełana liśćmi, trawą oraz mchem. Borsuk żyje samotnie z wyjątkiem okresu godowego. Na północy Europy zapada w lekki sen zimowy, przerywany w celu uzupełnienia płynów. Jest zwierzęciem gromadnym. Osiedla się z dala od człowieka. Jest ssakiem wyjątkowo czystym. Potrzeby fizjologiczne załatwia w specjalnych do tego przeznaczonych miejscach. W związku z tym borsuki bardzo rzadko chorują i są na ogół wolne od pasożytów. To zwierzęta hałaśliwe i skore do zabawy. Borsuk porusza się zwykle lekko kołysząc się na boki, potrafi być też zwinny. Może też wspinać się na drzewa. Świetnie pływa i robi to dla przyjemności. Wydaje też wiele różnych odgłosów, w tym pomrukiwanie, warczenie, jazgot i sapanie.
Morfologia i anatomia
Samica jest mniejsza od samca. Długość ciała samca wynosi 78-91 cm, zaś samic do 83 cm. wysokość w kłębie wynosi od 32 do 38 cm. Samiec może ważyć od 12 do 25 kg, zaś samica 10-18 kg.
Najlepiej rozwiniętymi zmysłami są słuch i węch, najsłabiej wzrok.
Pożywienie
Czym się żywi borsuk? Jest wszystkożerny. Zjada owady, dżdżownice, ptaki, jaja, małe ssaki, także krety i jeże, bukiew, żołędzie, owoce. Nie jada padliny. Gromadzi niewielkie zapasy pokarmu na zimę.
Rozmnażanie
Po zapłodnieniu samicy przez samca rozwój zarodka zatrzymuje się we wczesnym stadium. Dopiero po pewnym czasie zarodek zaczyna się dalej rozwijać. Jest to tak zwana ciąża przedłużona i trwa 7-8 miesięcy. Samica rodzi 2-6 młodych, które po roku osiągają pełne swoje wymiary. Dojrzałość płciową osiągają po dwóch latach. Para borsuków żyje ze sobą przez całe życie.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
Jest największym przedstawicielem łasicowatych w Polsce.
Zdarza się, że do bocznej nory borsuka wprowadza się lis. Zwierzęta żyją razem obok siebie i nie zwracają na siebie uwagi.
p>Borsucze nory potrafią być wielopoziomowe, a do komór mogą prowadzić nawet 300 metrów różnych korytarzy!Borsuki przypominają niedźwiedzie. Karol Linneusz zaliczył ten gatunek najpierw do niedźwiedzi.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Meles m. arcalus , Miller, 1907
- Meles m. canescens, Blanford, 1875
- Meles m. heptneri, Ognev, 1931
- Meles m. marianensis, Graells, 1897
- Meles m. meles - borsuk europejski, (Linnaeus, 1758)
- Meles m. milleri, Baryshnikov, Puzachenko & Abramov, 2003
- Meles m. rhodius, Festa, 1914
- Meles m. severzovi, Heptner, 1940
Pytania
Co jedzą borsuki?
Borsuki zjadają drobne bezkręgowce, małe zwierzęta takie jak ptaki (także ich jaja), drobne ssaki. Zjadają też owoce i orzeszki bukowe oraz żołędzie.
Jak zimuje borsuk?
Borsuk nie zapada w prawdziwą hibernację. Temperatura borsuka w czasie snu zimowego obniża się o 1 lub 2 °C. W cieplejszych rejonach obszaru występowania borsuki wcale nie zapadają w sen zimowy. U nas jednak zwykle to się dzieje. Sen jest przerywany średnio raz na dwa dni. Zwierzę w tym czasie opuszcza norę (głownie gdy jest ładna pogoda) by się napić i załatwić. Borsuk śpi w norze.
Czy borsuk jest groźny dla ludzi?
Zwierzę to ma ostre pazury i zęby. Ma też spore rozmiary. Wystraszony osobnik może nas poranić i pogryźć. Istnieje też ryzyko, że zwierzę ma wściekliznę. Należy unikać zbliżania się do dzikich zwierząt.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ▸ | ◂ | ● | Trwa sen zimowy borsuka | |||||||
| ◂ | ▸ | Rodzą się młode borsuki | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywności życiowej borsuka |
Pokrewne gatunki ssaków
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
© medianauka.pl, 2012-12-28, GAT-202
Data aktualizacji artykułu: 2022-04-12