Brzana

Brzana to europejska ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych o walcowatym ciele, dorastająca do 1 m długości. Ciało pokryte jest łuskami o średniej wielkości. Na łuskach grzbietu widać podłużne prążki. Promień najdłuższej, mocno wciętej płetwy grzbietowej jest kostny. Przy szerokim pysku znajdują się cztery wąsy czuciowe. Ubarwienie zmienne, na ogół zielonożółte, bywa też ciemnobrązowe. Płetwy brzuszne, piersiowe i odbytowe mają pomarańczowy kolor. Płetwa odbytowa samic sięga nasady płetwy ogonowej. U młodych osobników ciało jest nakrapiane. To bardzo silna i żywotna ryba.

Występowanie i środowisko PL

Ryba ta zasiedla wody słodkie Europy, poza jej północnymi i południowymi obszarami. Ryba ta występuje w środkowym nurcie szybko płynących, czystych rzek o kamiennym lub piaszczystym dnie. Środowisko to bywa nazywane krainą brzany. W Alpach gatunek ten jest spotykany także w jeziorach.

Środowisko

ryba słodkowodna

Hodowla

Informacje dla wędkarzy

Okres ochronny

tak
zobacz kalendarz

Wymiar ochronny

40 cm

Normy medalowe

Złoty medal: 80 cm, 4 kg
Srebrny medal: 70 cm, 3 kg
Brązowy medal: 60 cm, 2.5 kg

Rekord Polski

7000 cm
0.085 kg
2000 rok

Preferowane metody wędkarskie

spinning
metoda gruntowa
metoda spławikowa

Okres tarła i najlepszych połowów

zobacz kalendarz

Uwaga: szczegółowe zasady połowu, tj. okres ochronny, wymiar, a także limity połowu określają dzierżawcy danego zbiornika wodnego.

Tryb życia i zachowanie

Ryba ta poszukuje pokarmu za pomocą czterech wąsów dotykowych. Wąsy są bardzo czułe na dotyk, pozwalając rybie znaleźć pokarm nawet w głębokiej i mętnej wodzie. Za dnia ryba ta trzyma się dna. W nocy poluje. Ryby te odbywają wędrówki na tarliska na płytkie, żwirowe rzeki.

Pożywienie

Ryba ta zjada zwierzęta denne, drobne ryby oraz ikrę.

Rozmnażanie

Tarło ma miejsce wiosną. Samicy towarzyszy zwykle kilka, czasem kilkanaście samców. Tarlisko odbywa się na żwirowatym podłożu. Samice przyklejają ziarna ikry do dna. Z czasem unosi je prąd rzeki. Jaja tuż po złożeniu są trujące. Z czasem trucizna się spłukuje.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Wymiar ochronny dla tego gatunku to 40 cm. Ryba ta jest bardzo wrażliwa na zanieczyszczenia wód.

Ciekawostki

To bardzo cenna dla wędkarzy ryba.
W okresie tarła mięso i ikra brzany są trujące.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●	●						Brzana przystępuje do tarła
●	●	●	●	●	●							Trwa okres ochronny brzany. W tym czasie nie można łowić tej ryby.

Pokrewne gatunki ryb

Elektryczne ryby

Wiele ryb potrafi wytwarzać prąd elektryczny. Czy prąd taki może być niebezpieczny dla człowieka? Czy można w jakiś sposób wykorzystać tę energię elektryczną?

Latające ryby

Czy i jak daleko latają latające ryby? Po co to robią? Czy oddychają w powietrzu?

Jadowite ryby

Czy istnieją ryby, które są jadowite na tyle, aby zagrozić zdrowiu i życiu człowieka? Czy w Polsce żyją jadowite gatunki ryb?

Najszybsza ryba świata

Z jaką maksymalną prędkością może płynąć ryba? Jak gatunek jest rekordzistą na świecie? Czy w Polsce można spotkać takich rekordzistów?

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
PZW – Polski Związek Wędkarski, PZW https://www.pzw.org.pl