Bydło domowe, tur europejski
Bydło domowe (Bos taurus) to udomowiony duży ssak z rodziny krętorogich, którego przodkiem był tur europejski. Pierwsze ślady udomowienia tego ssaka pochodzą z Mezopotamii i mają aż 8000 lat. Hodowla racjonalna rozpoczęła się dopiero pod koniec XVIII wieku.
Samice bydła domowego nazywamy krowami, samców nazywamy bykami, buhajami lub stadnikami.
Wśród bydła domowego można wyróżnić kilka zróżnicowanych typów: mleczne, mięsne i robocze.
Ubarwienie bydła domowego jest różne: płowe, czarne, rude, kawowe, białe, łaciate. Krowy mleczne mają mocno rozbudowaną tylną część ciała, bardzo duże wymię ze strzykami, czyli sutkami (2 pary).
Wybrane rasy krów:
- jersey (mleczna)
- angeln (mleczna)
- hereford (mięsna)
- aberdeen-angus (mięsna)
- charolaise (mięsna)
Występowanie i środowisko PL
Cały świat poza Antarktydą.
Tryb życia i zachowanie
Bydło domowe to podstawa kultury rolnej na całym świecie.
Pożywienie
Podstawowe pożywienie to trawy. Bydło wypasa się więc na łąkach.
Rozmnażanie
Ciąża u krów trwa 280 dni. Krowa rodzi zwykle jedno młode, które nazywamy cielęciem. Od szóstego miesiąca młodą krowę nazywamy jałówką aż do wycielenia się (porodu). Młode osiąga dojrzałość płciową w wieku 6 miesięcy.
Ochrona i zagrożenia NE
Gatunek ten nie został jeszcze przypisany do żadnej kategorii ryzyka według kryteriów IUCN. Podstawowe korzyści z hodowli bydła domowego:
- mleko
- mięso
- skóra
- nawóz naturalny - obornik
- rozrywka (corrida)
Ciekawostki
Samce czasami kastruje się dla osiągnięcia większej wagi ciała byków. Wykastrowanego byka nazywamy wolcem (młody byk) lub wołem (stary byk).
Krowa może dać 4000 litrów mleka rocznie.
Jedna duża krowa może wyprodukować w ciągu roku 10 ton obornika.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Bos t. primigenius - tur leśny, Bojanus, 1827 - podgatunek wymarły (EX)
- Bos t. indicus - zebu indyjskie, Linnaeus, 1758 - zobacz: zebu
- Bos t. taurus - bydło domowe, Linnaeus, 1758 - to podgatunek tura europejskiego
Pokrewne gatunki ssaków
- jak zwyczajny (Bos grunniensis)
- tur leśny (Bos primigenius)
- gaur indyjski (Bos gaurus)
- banteng azjatycki (Bos javanicus)
- zebu (Bos indicus)
Wiadomości
Krowa z największymi rogami na świecie
W ostatni dzień wakacji, 31 sierpnia, przyszedł na świat we wrocławskim zoo cielak watussi – rasy krów afrykańskich o największych rogach na świecie. Córka Delicji i Enapa ma się świetnie, a matka nie odstępuje jej na krok. Pracownicy zoo się cieszą i szukają imienia dla nowego mieszkańca.
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
© medianauka.pl, 2012-04-23, GAT-118
Data aktualizacji artykułu: 2022-03-12