Chrabąszcz majowy

Chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha) to pospolity chrząszcz w Polsce. Ma czarne przedplecze, brązowe pokrywy skrzydłowe. Po bokach ciała znajdują się jasne trójkąty. Odwłok wydłużony, zakończony cienkim wyrostkiem. Samiec ma duże, wachlarzowate czułki, złożone z siedmiu blaszek, samica (na zdjęciu) ma czułki złożone z sześciu blaszek. Oczy są duże i wypukłe. Dzięki nim owad dobrze widzi w nocy.

Występowanie i środowisko PL

Chrabąszcz ten występuje na terenie całego kraju. Preferuje otwarty teren (łąki, ogrody, nieużytki, najlepiej w pobliżu lasu).

Tryb życia i zachowanie

Imago występuje od maja do czerwca. Zdarzają się w wybranych latach masowe pojawy tego chrabąszcza.

Znane są masowe wieczorne loty godowe tych chrabąszczy, którym towarzyszy głośny odgłos poruszania skrzydłami. Wieczorem, tuż przed zachodem słońca, w ciepłe majowe lub czerwcowe wieczory, czasem pojawiają się całe roje tych chrząszczy. Ich lot wydaje się chaotyczny. Podczas lotu owady wybierają sobie obiekt w odległości nawet kilku kilometrów i masowo lecą w jego kierunku. Po osiągnięciu celu chrząszcze dobierają się w pary i żerują intensywnie. Po 1-2 tygodniach samice wracają do miejsca przeobrażenia i tam składają jaja. Oznacza to, że dana populacja jest przywiązana do konkretnego miejsca. Poszerzenie obszaru występowania następuje wówczas, gdy cel lotu nie nadaje się do żerowania i wówczas chrabąszcze mogą obrać nowy cel migracji.

Pożywienie

Pędraki żerują w korzeniach roślin (szczególnie mniszka lekarskiego), wyrządzając przy okazji znaczne szkody w uprawach. Dorosłe chrząszcze żywią się liśćmi drzew (szczególnie dębu) i one również wyrządzają szkody.

Rozmnażanie

Larwy noszą nazwę pędraków. Rozwój chrabąszcza majowego trwa 3-4 lata i co taki okres zdarzają się masowe pojawy. Podczas lotu godowego, jak zostało to opisane wyżej, owady te wybierają cel żerowania i kojarzenia w pary. Samice po powrocie zagrzebują się w ziemi na głębokość nawet 25 cm i składają od 10 do 30 jaj. Część samic powtarza cykl, większość jednak ginie.

Ochrona i zagrożenia

Chrabąszcz majowy jest szkodnikiem upraw.

Ciekawostki

Jest to nasz najbardziej pospolity chrabąszcz.

Naturalnym wrogiem chrabąszcza majowego są nietoperze. Gdy po wojnie zaczęto środkami chemicznymi zwalczać te owady, straty poniosły również nietoperze.

Pędraki stanowiły niegdyś źródło pożywienia człowieka. Chrząszcze te są cennym źródłem białka dla szpaków, drozdów, pustułek, sójek i nietoperzy. Pędraki są przysmakiem kretów, myszy, borsuków i dzików, a także szpaków, gawronów i mew. Pędraki padają też ofiarą drutowców, biegaczowatych, rączycowatych.

Pytania

Czy chrabąszcz majowy gryzie?

Chrabąszcz majowy nie gryzie. Jest jednak bardzo uciążliwy. Potrafi wplątywać się we włosy, wydaje nieprzyjemny dźwięk i lata natarczywie wokół nas.

Jak nazywa się larwa chrabąszcza majowego?

To pędrak.

Co jedzą chrabąszcze majowe?

To szkodnik. Pędraki podgryzają korzenie roślin, a owady dorosłe liście drzew.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●							Okres występowania imago chrabąszcza majowego i lotów godowych rojów tych owadów.

Pokrewne gatunki owadów

chrabąszcz kasztanowiec (Melolontha hippocastani)

Największy chrząszcz na świecie

Jaki chrząszcz jest uznawany za największego na świecie? Gdzie żyje i czy odbiega znacznie rozmiarami od krajowych gatunków?

Czy w Polsce można jeszcze odkryć nowe gatunki zwierząt?

Można się spotkać z przekonaniem, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane. Czy rzeczywiście?

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Henryk Sandner – Mały Słownik Zoologiczny Owady, ISBN 83-214-0046-9, Wiedza Powszechna 1979
Hartmut Wilke, Uwe Anders – Żółwie, ISBN 83-7184-466-2, Wiedza i Życie
Alfred Brehm – Życie zwierząt - bezkręgowce, PWN 1968
V. J. Stanek – Wielki atlas owadów, Państwowe Wydawnictwo Leśne i Rolnicze 1972
Henryk Sandner – Owady – zwierzęta świata, ISBN 83-01-08369-7, PWN 1990
Jacek Twardowski, Kamila Twardowska – Atlas Owadów, ISBN 978-83-7845-859-3, SBM 2015
Heiko Bellmann – Owady – Spotkania z przyrodą, ISBN 978-83-7763-356-4, Multico Oficyna Wydawnicza 2015
Marek W. Kozlowski – Owady Polski – Chrząszcze, ISBN 978-83-7073-784-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2009
N. Pławilszczikow – Klucz do oznaczania owadów, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne 1968