Ciernik
© Witold Krasowski – stock.adobe.com
Ciernik, kat, kolka (Gasterosteus aculeatus) to gatunek ryby z rodziny ciernikowatych, tworzący wiele różnych form. Ma wydłużone i wrzecionowate ciało, nieco spłaszczone bocznie. Trzon ogonowy jest dość wąski. Końcowo osadzony otwór gębowy jest mały. Ryba ta nie ma łusek. Ciało pokrywają kostne płytki. Na grzbiecie znajdują się dwa lub trzy kolce kostne, które są ruchome. Tuż za nimi ciągnie się płetwa grzbietowa. Płetwy brzuszne są przekształcone w kolce. Przed płetwą odbytową również występuje kolec. Ciało ciernika jest zmiennie ubarwione. Na ogół grzbiet i boki są szare lub oliwkowe. Często występuje marmurkowy wzór. Brzuch jest jasny. Znane są też formy albinotyczne. Samiec podczas tarła przyjmuje szatę godową. Staje się wówczas metalicznie zielony, a grzbiet niebieskawy. Podgardle oraz brzuch są wtedy czerwone. Oko zyskuje niebieską tęczówkę.
Występowanie i środowisko PL
Ciernik występuje w zbiornikach wody słodkiej Europy, Ameryki Północnej, a także u wybrzeży tych kontynentów. W Polsce jest obecny w całym kraju poza terenami górskich. Występuje w rzekach, stawach, jeziorach, rowach melioracyjnych, zalewach w Bałtyku. Lubi wody płytkie o wolnym nurcie. Podczas tarła szuka terenów porośniętych wodną roślinnością.
ryba słodkowodna
ryba morska
ryba akwariowa
Pacyfik
Atlantyk
Bałtyk
Tryb życia i zachowanie
Poza okresem rozrodu tworzy liczne stada. Zwykle żyje 3 lata. Zdarza się, że dożywa 5-8 lat.
Pożywienie
To drapieżnik. Poluje na wodne bezkręgowce, skorupiaki, skąposzczety, larwy owadów, mięczaki i ikrę innych ryb.
Rozmnażanie
Rozród odbywa się od maja do sierpnia. Już wiosną stada się rozpadają i samce stają się bardzo agresywne. Wybierają miejsce na gniazdo i zaciekle go bronią przed rywalami. Samiec buduje gniazdo o wysokości około 4 cm. Gniazdo zbudowane jest z roślin i glonów, sklejonych substancją wytarzaną przez nerki tej ryby. Za pomocą tańca samiec wabi samicę, która w gnieździe składa od 40 do 100 jaj. Samica odpływa, a samiec zapładnia ikrę i pilnuje jej, wentyluje za pomocą płetwy ogonowej. Jedna samica składa jaja do różnych gniazd. Łącznie może być od 6 do 8 miotów. Po tygodniu wykluwają się małe cierniki. Gdy rybki wykształcają swoje własne kolce, co trwa około 2 tygodni, opuszczają terytorium ojca. Narybek grupuje się w duże stada. Dojrzałość płciową cierniki osiągają w drugim roku życia.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. To ryby odporne na zmiany w środowisku naturalnym. Nie podlegają ochronie.
Ciekawostki
To jedna z niewielu ryb krajowych, która opiekuje się potomstwem. Gatunek ten jest uważany za rybi chwast. Czasem ryba ta jest hodowana w akwariach. Inne polskie nazwy to: kat, kolka.
Hodowla – informacje dla akwarystów
| Parametry i informacje | Opis |
|---|---|
| Informacje ogólne o gatunku | Trzymamy jednego samca z haremem samic. |
| Rodzaj akwarium | Ryba nadaje się na akwarium wielogatunkowe. |
| Wielkość akwarium | Akwarium o pojemności minimum 112 l. Długości krawędzi: 80x35x40 cm. |
| Temperament | Brak informacji. |
| Trudność hodowli | Gatunek odpowiedni dla średnio zaawansowanych hodowców. |
| Temperatura | 4-18 °C |
| Odczyn pH wody w akwarium | 6.0-8.0 |
| Twardość wody | 10-20 °n |
| Pokarm | Podajemy wyłącznie żywy pokarm. |
| Dostępność w sklepach w Polsce | Gatunek rzadko spotykany w sprzedaży. |
| Ograniczenia prawne | UWAGA! Zawsze sprawdź samodzielnie aktualność przepisów w zakresie hodowli zwierząt. Serwis nie ponosi odpowiedzialności za działania użytkowników w tym zakresie. Czytaj więcej i sprawdź, czy ten gatunek jest na liście CITES. |
| Atlasy |
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | Trwa okres rozrodu u ciernika. |
Pokrewne gatunki ryb
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt – Atlas ryb akwariowych. Ponad 750 gatunków ryb, 978-83-7175-260-5, Delta 2000
- Hans A. Baensch, Dr. Gero W. Fisher – Aquarium Atlas Photo-Index 1-5, ISBN 978-3-88244-505-3, MERGUS Verlag GmbH 2007
- Joanna Grabowska, Michał Grabowski – Ilustrowana encyklopedia ryb Polski - Atlas, 978-83-7705-827-5, Fenix 2015
- Stanislav Frank – Wielki Atlas Ryb, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne 1980
- Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese – Polskie nazewnictwo popularne - kręgouste i ryby. Cyclostomata et Pisces, ISSN 0239-7129, Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie 1991
- Włodzimierz Załachowski – Ryby - zwierzęta świata, 83-01-10632-8, PWN 1992
- Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach – Wielka Encyklopedia Ryb - słodkowodne i morskie ryby Europy, ISBN 83-7079-317-7, MUZA S.A. 1992
- Praca zbiorowa - redakcja Katarzyna Kolowca-Chnura – Zoologia Tom V. Ryby, ISBN 83-88988-02-6, Wydawnictwo Albatros 2004
- Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik – Mały Słownik Zoologiczny - Ryby, ISBN 83-214-0134, Wiedza Powszechna 1980
© medianauka.pl, 2015-11-28, GAT-1011
Data aktualizacji artykułu: 2022-10-29