Ciguatera

Ciguatera jest to zatrucie toksynami morskimi (ciguatoksynami) na skutek najczęściej spożycia niektórych gatunków ryb morskich, głównie z obszarów tropikalnych.

Ciguatoksyn nie można wykryć za pomocą wzroku, smaku lub zapachu. Są odporne na gotowanie i zamrażanie.

Przyczyną zatrucia ryb są mikroskopijne rośliny morskie (Dinoflagellata), wytwarzające ciguatoksyny. Toksyny te stopniowo koncentrują się, gdy przemieszczają się w górę łańcucha pokarmowego z małych ryb roślinożernych do większych ryb drapieżnych, które je zjadają, i osiągają szczególnie wysokie stężenia w organizmach dużych drapieżnych ryb tropikalnych raf.

Ryby te są zazwyczaj łowione przez rybaków sportowych na rafach na Hawajach, wyspach południowego Pacyfiku, Wyspach Dziewiczych i w Puerto Rico. Występowanie toksycznych ryb jest sporadyczne. Nie wszystkie ryby danego gatunku lub z danej miejscowości są toksyczne.

Jakie są objawy zatrucia?

Typowe objawy choroby to nudności, wymioty, biegunka, skurcze, nadmierne pocenie się, ból głowy i bóle mięśni. Pierwsze objawy pojawiają się najpóźniej w ciągu doby od spożycia skażonej ryby, często już w pierwszej godzinie po zjedzeniu ryby. Mogą też wystąpić objawy neurologiczne (wraz z powyższymi objawami 1-2 dni później) takie jak : ból i osłabienie kończyn dolnych i drętwienie i mrowienie. Inne częste objawy to paradoksalne "odwrócenie" temperatury (np. gorące jedzenie smakuje zimnie, zaś zimne jedzenie smakuje jak gorące). Czasem bolą zęby.

Diagnostyka

Nie ma możliwości wykonania testów diagnostycznych zatrucia ciguaterą. Diagnoza jest zwykle dokonywana na podstawie rozpoznania objawów i historii żywienia.

Rokowania

Większość pacjentów całkowicie zdrowieje w ciągu kilku tygodni. W ciężkich przypadkach może wystąpić śpiączka i zatrzymanie oddechu już w ciągu pierwszych 24 godzin choroby. Niektórzy pacjenci mogą mieć okresowe nawroty objawów w okresie następnych miesięcy lub nawet wielu lat.

Sposób leczenia

Nie ma lekarstwa na tę chorobę. Stosuje się leczenie objawowe. Objawy zwykle ustępują w ciągu kilku dni lub tygodni. W niektórych przypadkach mogą trwać przez całe lata. Podczas leczenia należy unikać spożywania ryb rafowych, skorupiaków, alkoholu i orzechów, ponieważ te pokarmy mogą wywoływać nawracające objawy.

Jak często występuje zatrucie ciguaterą?

Choroba jest bardziej znana na obszarach, gdzie łowione są zanieczyszczone ryby, takie jak na przykład Hawaje. Rocznie jest tam rejestrowanych 20-57 przypadków zachorowań (w latach 1996-2000).

Zapobieganie zachorowaniom

Powinno się unikać spożywania dużych, drapieżnych ryb rafowych (większych niż 2,7 kg) i ryb wysokiego ryzyka. Ponieważ niektóre części anatomiczne ryb koncentrują więcej toksyn (tj. głowa, jelita, ikra i wątroba), wnętrzności i głowy ryb rafowych nie powinny być spożywane lub używane daniach, np. w zupie rybnej.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Department of Health Services - State of California - CIGUATERA FISH POISONING 2005 http://web.archive.org/web/20111216175855/http://www.cdph.ca.gov:80/healthinfo/discond/Documents/Ciguatera.pdf