Czy galaktyka może się obracać z dowolną prędkością?
Galaktyki, w tym Droga Mleczna, obracają się wokół własnej osi, którą jest prosta przechodząca przez środek galaktyki i prostopadła do jej powierzchni. Czy okres obrotu jest dowolny?
Galaktyki mają niewyobrażalne rozmiary. Średnica Drogi Mlecznej wynosi ponad 100 000 lat świetlnych (tyle czasu potrzebuje światło, aby przebyć drogę z jednego do drugiego krańca naszej Galaktyki) i grubość około 100 lat świetlnych.
Gdyby galaktyka była ciałem sztywnym, obiekty położone dalej od środka musiałyby pokonać większą drogę w czasie jednego obrotu (bo zakreślają w przestrzeni coraz to większe okręgi), a jak wiemy nic w przyrodzie nie może poruszać się z prędkością większa od prędkości światła.
Ten warunek wytycza zatem maksymalny okres obrotu galaktyki. Jak go wyliczyć? Załóżmy, że galaktyka jest ciałem sztywnym (co później omówimy) i wyliczmy hipotetyczny maksymalny okres obrotu "sztywnej" galaktyki.
Prędkość punktu poruszającego się po okręgu o promieniu r w czasie jednego obrotu T dana jest wzorem:
Przyjmujemy za graniczną prędkość v=c (czyli prędkość światła) i po przekształceniu powyższego wzoru otrzymamy:
Prędkość światła to 2,9979·108 m/s, a 2r to średnica naszej Galaktyki, czyli około 100 000 lat świetlnych = 9,4605 x 1020 (skorzystaj z kalkulatora jednostek).
Otrzymujemy więc:
To jednak tylko czysto teoretyczne rozważania. W rzeczywistości Galaktyka nie jest ciałem sztywnym i powyższe przybliżenie jest bardzo słabe. Gwiazdy w galaktykach poruszają się z różnymi prędkościami.
Prędkość orbitalna dla przykładu Układu Słonecznego wynosi około 268 km/s, czyli 2,68·105 (ponad 1100 razy wolniej od prędkości światła). Prędkość orbitalna gwiazd w dysku poza centrum zależy słabo od ich odległości od jądra Galaktyki i zwykle wynosi ponad 200 km/s. Okresy obiegu różnią się więc znacznie dla gwiazd znajdujących się w różnych odległościach od centrum Galaktyki. Galaktyka nie rotuje jak bryła sztywna, a jej widoczna struktura jest efektem dynamicznym.
Ostatnio opublikowane w Pytajniku
Zobacz też
Ruch jednostajny po okręgu
Opis ruchu jednostajnego po okręgu, szybkości kątowej i przyspieszenia dośrodkowego. Ruch jednostajny po okręgu to szczególny przypadek ruchu krzywoliniowego. Tor tego ruchu to okrąg, wartość prędkości w czasie nie zmienia się, w każdym punkcie toru ruchu wektor prędkości jest styczny.
Astronomia
Astronomia – to dziedzina nauki, zajmująca się badaniem ciał niebieskich takich jak gwiazdy, planety, mgławice, galaktyki, komety, asteroidy itp. oraz zjawisk, które zachodzą w kosmosie.
Mechanika
Mechanika to dział fizyki, który bada ruch ciał fizycznych. Ruch oznacza zmianę stanu ciała w ujęciu zmiany położenia, orientacji w przestrzeni, energii i innych wielkości fizycznych.
Galaktyka
Galaktyka jest to układ złożony z gwiazd, materii międzygwiezdnej, ciemnej materii i energii.
© medianauka.pl, 2019-07-21, A-3651