Dąbrówka rozłogowa, dąbrówka rozesłana

Odmiana 'Palisander'. Okaz z Arboretum w Wojsławicach. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Dąbrówka rozłogowa, dąbrówka rozesłana (Ajuga reptans L.) to gatunek byliny z ulistnionymi rozłogami, zakorzeniającymi się.

Występowanie i środowisko PL

Roślina ta rośnie prawie w całej Europie, w Azji, w północnej części Afryki, została introdukowana w Ameryce Północnej. W Polsce wszędzie pospolita. Zasiedla lasy mieszane i liściaste. Wymaga stanowiska półcienistego (rośnie też na stanowisku słonecznym i cienistym), preferuje glebę kwaśną.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie od kwietnia do lipca.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 10-40 cm.

Łodyga jest wzniesiona, czterokanciasta, owłosiona.

Liście dolne są zebrane w rozetę, są duże, odwrotnie jajowate, zwężające się w ogonek, karbowane. Liście górne są mniejsze, najwyżej położone są typu siedzącego, nakrzyżległe.

Kwiaty są niebieskie lub z odcieniem fioletowym, wyjątkowo białe lub różowe, zebrane po kilka-kilkanaście, tworząc kwiatostan przypominający kłos.

Owoc to rozłupka.

Rozmnażanie

Nasiona są rozsiewane przez mrówki. Rozmnaża się także poprzez ukorzeniające się rozłogi.

Ochrona i zagrożenia

Nie jest to gatunek zagrożony.

Ciekawostki

To gatunek wskaźnikowy starych lasów.

Zbiory i zastosowanie

Surowiec stanowią liście zbierane latem (od czerwca do sierpnia).

Świeże liście stosuje się jako składnik maści do leczenia ran i kojenia bólu.

Liście suszone pachną rozmarynem lub żywicą. Napar z liści suszonych działa pozytywnie na wątrobę.

Młode pędy boczne można stosować jako dodatek do sałatek.

Pielęgnacja

Zioło łatwe w uprawie. Rozmnażanie poprzez wiosenny podział rozłogów.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione, półcień, cień.
Środowsko: leśne.
Użytek: zioła, roślina lecznicza, skalniak.
Strefy mrozoodporności: 3-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=32.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Liście: nakrzyżległe

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●	●	●						Kwitnie dąbrówka rozłogowa.

Pokrewne gatunki roślin

dąbrówka kosmata, dąbrówka genewska (Ajuga genevensis)

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Rośliny na skalniak
Zobacz atlas roślin do alpinarum.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004