Dymorfizm płciowy

Dymorfizm płciowy jest to dwupostaciowość związana z płcią niektórych zwierząt i roślin, objawiająca się różnicami w wyglądzie, zachowaniu samca i samicy.

Różnice te są czasem tak duże, że samca i samicę uznawano za odrębne gatunki.

W czym objawiają się te różnice?

odrębna budowa narządów płciowych,
wielkość ciała,
ubarwienie ciała,
kształt ciała,
budowa ciała,
występowania dodatkowych przydatków, takich jak poroże, fałdy skórne, korale, narośla, dodatkowe upierzenie,
sposób zachowywania się.

Dymorfizm płciowy człowieka

U człowieka również występuje dymorfizm płciowy, widoczny na pierwszy rzut oka.

Mężczyzna jest mocniej zbudowany, ma węższe biodra, często jest wyższy i ma większą masę, jest przy tym silniejszy, ma owłosienie na większej powierzchni ciała. Tkanka tłuszczowa gromadzi się w różnych miejscach u mężczyzn i u kobiet.

Mężczyzn cechuje inna wyobraźnia przestrzenna, inna barwa głosu, niższe tętno, krótszy średni czas życia.

Mężczyzna posiada gonady męskie - jądra, kobieta zaś jajniki. Zupełnie inaczej są zbudowane narządy płciowe. Kobieta posiada gruczoły mleczne.

Narządy płciowe

Przykłady dymorfizmu płciowego

Najlepiej widoczny jest dymorfizm płciowy u ssaków, ptaków i owadów, a także niektórych ryb i bezkręgowców (np. nicienie). U roślin zjawisko to jest słabo widoczne.

Oto wybrane przykłady ze świata zwierząt:

♂

♀

Głowienka długodzioba

Aythya valisineria

Głowienka długodzioba, głowienka wielkodzioba (Aythya valisineria) to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych o wyraźnym dymorfizmie płciowym. Samiec ma głowę czarno-brązową z rozjaśnioną szyją i bokami głowy. Wierzch białawy.

♂

♀

Mandarynka

Aix galericulata

Mandarynka to przepiękna kaczka pochodząca z Azji, która hodowana jest także w Europie. Osobniki, które uciekły kiedyś z hodowli utworzyły stałe populacje zamieszkujące miejskie parki, także w Polsce.

♀

♂

Głuszec

Tetrao urogallus

Głuszec to piękny ptak z rodziny kurowatych, niegdyś liczny w całym kraju, dziś rzadko spotykany. Samiec ma czarne ubarwienie z brązowymi pręgami, grzbiet brunatny, ogon czarny z białymi plamami, pierś połyskiem, czerwone obrzeże oczu.

♂

♀

Zorzynek rzeżuchowiec

Anthocharis cardamines

Zorzynek rzeżuchowiec to motyl dzienny. Samiec wyróżnia się od samicy pomarańczowymi plamami na przednich skrzydłach. Gąsienica jest smukła, nieowłosiona, zielona z jasnym paskiem po bokach.

♂

♀

Ornithoptera alexandrae

Ornithoptera alexandrae

Ornithoptera alexandrae to gatunek motyla z rodziny paziowatych, największy motyl dzienny świata. Dymorfizm płciowy jest bardzo wyraźny. Samica jest większa od samca.

♂

♀

Lew

Panthera Leo

Lew to afrykański drapieżnik z rodziny kotowatych. Jeden z największych kotów świata. Dzień przesypia w trawie i zaroślach. Poluje wieczorem sam lub z innymi lwami. Zabija chwytając za gardło lub podbrzusze.