Dyptam jesionolistny, krzak Mojżesza

Dyptam jesionolistny, krzak Mojżesza (Dictamnus albus) to trująca bylina kłączowa z rodziny rutowatych o leczniczych właściwościach, uprawiana jako roślina ozdobna. Wydziela zapach pomarańczy. Powoduje oparzenia przy dotyku.

Wybrane odmiany:

'Albiflorus' - odmiana o białych kwiatach.
'Purpureus' - odmiana o purpurowych kwiatach.
'Ruber' - odmiana o kwiatach różowopurpurowych.

Występowanie i środowisko PL

Dyptam jesionolistny występuje w Europie oraz w Azji. W Polsce w naturze spotykany bardzo rzadko, na zaledwie trzech stanowiskach. Wymaga gleby próchniczej i dużego nasłonecznienia. Nie lubi przesadzania. Spotykany w zaroślach, suchych lasach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od maja do lipca.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 50-120 cm.

Łodyga jest wzniesiona, nierozgałęziona, pokryta w górnej części ciemnymi gruczołami.

Liście są nieparzystopierzaste, ciemnozielone. Listki zaostrzone, jajowate.

Kwiaty są duże, pięciokrotne, o średnicy do 5 cm, zebrane w grona, białoróżowe. U odmian kwiaty mogą być purpurowe i białe.

Owoc stanowi torebka.

Nasiona są czarne, błyszczące.

Kłącze rozległe, rozgałęzione.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten znajduje się pod ścisłą ochroną w Polsce.

Ciekawostki

Należy unikać kontaktu z rośliną, szczególnie w słoneczne dni. Dotknięcie powoduje oparzenia i powstawania brązowych plam na skórze.

Zbiory i zastosowanie

Surowcem zielarskim jest kłącze. Dyptam stosuje się w chińskiej medycynie naturalnej. Bywa stosowany na schorzenia układu pokarmowego. Nie jest polecany u osób z alergiami.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: leśne.
Użytek: zioła, rośliny ogrodowe, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 3-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Częstośc występowania gatunku: bardzo rzadki (1-10 stanowisk).
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=36.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Ochrona: Gatunek objęty ochroną ścisłą.
Gatunek wymagający ochrony czynnej.
Gatunek, którego nie dotyczy odstępstwo,
o którym mowa w § 8 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Środowiska
z dnia 9 października 2014 r. (Dz.U. 2014 poz. 1409). Więcej w artykule: Rośliny chronione w Polsce.
Jadalność: Gatunek trujący.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●	●						Kwitnie dyptam jesionolistny.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004