Dziurawiec zwyczajny

Dzięki uprzejmości Kasi Koc © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Dziurawiec zwyczajny, świętojańskie ziele (Hypericum perforatum) to gatunek rośliny zielnej, wieloletniej z rodziny dziurawcowatych. To cenna roślina lecznicza uprawiana na masową skalę. To nasz najbardziej pospolity dziurawiec.

Występowanie i środowisko PL

Dziurawiec zwyczajny rośnie w Europie, Afryce i Azji. Został wprowadzony do Ameryki Północnej i Południowej, Nowej Zelandii i na Tasmanię. To roślina naszych łąk, polan, zrębów i zarośli. Preferuje glebę żyzną i wilgotną. W Polsce występuje na terenie całego kraju.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 20-60 cm.

Łodyga jest wzniesiona, sztywna, silnie rozgałęziona, okrągła w przekroju poprzecznym, z czerwonymi naleciałościami w dolnej części.

Liście są drobne i dość liczne, tępo zakończone lub lekko tylko zaostrzone, o kształcie podłużnie jajowatym lub wydłużonym. Osadzone naprzeciwlegle. Na blaszce widoczne kropeczki, jaśniejsze od spodu.

Kwiaty są pięciokrotne, zebrane w baldachogrona, żółte, kropkowane.

Owoc to podłużna torebka.

Nasiona małe, rdzawe, drobne.

Rozmnażanie

Przez wysiew nasion.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

W niektórych krajach dziurawiec traktuje się jak roślinę uprawną.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: leśne, łąkowe.
Użytek: zioła, rośliny uprawne, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 4+. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=32.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					●	●	●					Kwitnie dziurawiec zwyczajny.
									●			Pora wysiewu dziurawca zwyczajnego.
						●						Zbiór surowca dziurawca.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Właściwości gleby	Gleba powinna być przepuszczalna.
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja łatwa.
Nawożenie	Nie wymaga intensywnego nawożenia.
Podlewanie	Podlewamy mało.
Stanowisko	Preferuje stanowiska dobrze nasłonecznione.
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji	Zobacz w kalendarzu.
Uprawa doniczkowa	Tak.
Rozmnażanie	Przez wysiew nasion i podział korzeni.

Zbiory i zastosowanie w zielarstwie

Zastosowanie	Opis
Zastosowanie ogólne	Roślina o leczniczych właściwościach.
Zastosowanie terapeutyczne	opryszczka wargowa depresja ból mięśni
Sposób działania, właściwości lecznicze	Dziurawiec ma dobroczynne działanie (potwierdzone naukowo) w łagodnych stanach depresyjnych. Wyciąg z dziurawca, nalewki działają rozkurczowo, przeciwzapalnie, żółciopędnie i moczopędnie. Najczęstsze zastosowanie ma w chorobach układu pokarmowego i wątroby, przy stanach zapalnych jamy ustnej. Znane są też jego właściwości uspakajające. Podaje się go w stanach wyczerpania psychicznego, nerwicach i migrenach.
Przyjmowana postać	tabletki i kapsułki herbata, napar nalewka
Przepisy zielarskie	Herbata - łyżeczkę dziurawca należy zalać wrzącą wodą (szklanka), zaparzać pod przykryciem przez 5-10 minut. Pić po przecedzeniu 1-3 razy dziennie.
Dawkowanie	Herbata - 1-3 razy dziennie. tabletki - według wskazania producenta.
Przeciwwskazania	Przy stosowaniu wyciągów z dziurawca należy unikać słońca, gdyż zwiększa się wrażliwość skóry na światło słoneczne i łatwo ulec poparzeniu. Ponadto dziurawiec wchodzi w interakcję z innymi lekami. Należy powiadomić lekarza w takim przypadku o przyjmowaniu preparatów z dziurawca.
Surowiec	Liście, kwiaty, łodygi - cała górna część rośliny.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Zbigniew Nawara – Rośliny Łąkowe, ISBN 978-83-7763-234-5, Multico Oficyna Wydawnicza 2012
Rebecca L. Johnson, Steven Foster, Tieraona Low Dog, David Kiefer – Przewodnik po ziołach leczniczych, ISBN 978-83-274-8955-5, wydawnictwo Olesiejuk 2019
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
Praca zbiorowa – 500 przypraw i ziół leczniczych, 978-83-7845-996-5, SBM 2015
Heiko Bellmann – Ważki – Przewodnik entomologa, ISBN 978-83-7073-706-1, MULTICO Oficyna wydawnicza 2007