Szarytka morska
Szarytka morska, a dawniej foka szara (Halichoerus grypus) to ssak z rodziny fok, występujący także w Polsce. Skóra jest szara z wierzchu, żółtawa od spodu. Na całym ciele widoczne są liczne ciemne plamki, rozrzucone nieregularnie. Kolor skóry starych osobników prawie czarny. U prawie wszystkich osobników pysk jest szaroczarny.
Występowanie i środowisko PL
Obszar występowania tej foki to północny Atlantyk po Labrador i Nową Ziemię na północy, a na południu aż po Francję. Można ją spotkać w Bałtyku. Zamieszkuje strefę przybrzeżną. Legowiska znajdują się na plażach.
Tryb życia i zachowanie
Żyje w stadach. Nie odbywa wędrówek, prowadzi osiadły tryb życia. Tworzy poligamiczne rodziny złożone z samca i kilku samic.
Morfologia i anatomia
Przed nurkowaniem serce foki szarej zaczyna bić dużo wolniej (nawet do 1/15 normalnego rytmu), przez co zużycie tlenu przez organizm spada kilkakrotnie.
Długość ciała - 300 cm (samiec), 170-220 cm (samica). Ciężar ciała - 315 kg (samiec), 200 kg (samica).
Pożywienie
Foka zjada przede wszystkim ryby, które nierzadko wykrada z sieci rybackich, przez co dawniej była tępiona.
Rozmnażanie
Samiec prowadzi harem około 10 samic. Ciąża trwa około 11 miesięcy. Młode rodzą się zimą na lądzie. Mają kolor biały lub kremowy i pokryte są puchem. Ważą od 9 do 15 kg.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. To u nas bardzo nieliczny gatunek. Niegdyś foka ta wyrządzała znaczne szkody rybakom. Jeszcze w ubiegłym wieku była liczna. W Polsce foka szara objęta jest ścisłą ochroną gatunkową.
Ciekawostki
Jest najczęściej spotykaną foką nad polskim morzem.
To nasza największa bałtycka foka
W Polsce na Helu znajduje się słynne fokarium, która działa przy Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. Tu są czynione starania o przywrócenie w Bałtyku stałej populacji tych zwierząt. Tutaj też trafiają osobniki na leczenie. Ośrodek też ten ma za zadanie edukować turystów.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Halichoerus g. grypus, (Fabricius, 1791)
- Halichoerus g. macrorhynchus - szarotka bałtycka, Hornschuch & Schilling - to foka bałtycka
Synonimy
W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:
- Phoca grypus Fabricius, 1791
Pytania
Czy foka szara jest pod ochroną?
Tak. Szarytka morska jest w Polsce pod ścisłą ochroną i jest wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
Ile żyje foka szara?
Szarytka morska żyje do 46 lat, przy czym samce żyją znacznie krócej, bo do 30 lat.
Jakie foki żyją w Bałtyku?
W Bałtyku można spotkać następujące gatunki fok:
- szarytka szara, foka szara (Halichoerus grypus)
- foka obrączkowana, nerpa (Phoca hispida)
- foka pospolita (Phoca vitulina)
Nabardziej pospolita jest szarytka morska.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | Okres godowy szarytki morskiej (foki szarej). | ||||||||||
| ● | ● | Na świat przychodzą młode szarytki morskie. |
Pokrewne gatunki ssaków
- amfitryta lamparcia (Hydrurga leptonyx)
- nerpa obrączkowana (Pusa hispida)
- foka pospolita (Phoca vitulina)
- mirunga południowa (Mirounga leonina)
- kapturnik morski (Cystophora cristata)
- lodofoka grenlandzka (Pagophilus groenlandicus)
- nerpa bajkalska (Pusa sibirica)
- krabojad foczy (Lobodon carcinophaga)
- fokowąs brodaty (Erignathus barbatus)
- mirunga północna (Mirounga angustirostris)
- mniszka śródziemnomorska (Monachus monachus)
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
© medianauka.pl, 2013-01-04, GAT-267
Data aktualizacji artykułu: 2022-04-28