Garncarzowate

Garncarzowate, garncarze (Furnariidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 231 gatunków. W Polsce nie występują przedstawiciele tej rodziny ptaków. Niektóre źródła zaliczają do garncarzowatych tęgostery (Dendrocolaptidae). Wyróżnia się trzy podrodziny: Furnariidae, Phylidorinae, Synallaxinae.

Ptaki te mają bardzo skromne, na ogół brązowe, jednolite upierzenie z wierzchu i jaśniejsze od spodu. Samiec i samica wyglądają podobnie.

Występowanie i środowisko

Zamieszkują najczęściej gęste lasy tropikalne Ameryki Południowej i Środkowej, choć przedstawiciele tej rodziny zamieszkują też tereny otwarte lub górzyste, czasem zaludnione. Praktycznie w każdym siedlisku Ameryki Południowej ptaki te występują.

Rozmnażanie

Gniazda są niezwykle urozmaicone. Są gatunki kopiące tunele z komorą lęgową na końcu, inne gnieżdżą się w szczelinach skalnych lub dziuplach, jeszcze inne budują zamknięte gniazda pojedyncze i zborowe, koszyki, konstrukcje z klapą i wiele innych. Najbardziej charakterystyczne jest gniazdo garncarza rdzawego i innych gatunków, które zbudowane jest z trzciny i mułu, przypomina bardzo zamknięty gliniany garnek lub piec chlebowy. Samice składają 2-6 na ogół białych jaj. Okres wysiadywania trwa 2-3 tygodnie. Pisklęta przebywają w gnieździe do 18 dni. Wysiadywaniem jaj i opieką piskląt zajmuje się samiec i samica.

Pożywienie

Zjadają owady i inne bezkręgowce. Rzadziej żywią się małymi kręgowcami.

Ochrona i zagrożenia

Trzy gatunki są krytycznie zagrożone wymarciem, 9 jest zagrożonych, 15 narażonych, 18 gatunków uznaje się za bliskie zagrożenia wyginięciem.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Często do tej rodziny zalicza się także ptaki z rodziny liściarek (Scleruridae) z rodzaju Geositta. Są to:

• dróżniczek krótkodzioby (Geositta antarctica)
• dróżniczek grubodzioby (Geositta crassirostris)
• dróżniczek białobrzuchy (Geositta cunicularia)
• dróżniczek płowy (Geositta isabellina)
• dróżniczek skromny (Geositta maritima)
• dróżniczek brzegowy (Geositta peruviana)
• dróżniczek kusy (Geositta poeciloptera)
• dróżniczek andyjski (Geositta punensis)
• dróżniczek rdzawosterny (Geositta rufipennis)
• dróżniczek ciemnoskrzydły (Geositta saxicolina)
• dróżniczek cienkodzioby (Geositta tenuirostris)

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

Inne gatunki

• koszykarz szary (Acrobatornis fonsecai)
• liściowiec białobrewy (Anabacerthia amaurotis)
• liściowiec ochrowy (Anabacerthia lichtensteini)
• liściowiec rudosterny (Anabacerthia ruficaudata)
• liściowiec okularowy (Anabacerthia striaticollis)
• liściowiec łuskoszyi (Anabacerthia variegaticeps)
• bambuśnik białobrzuchy (Anabazenops dorsalis)
• pająkojad rdzaworzytny (Anabazenops erythrocercus)
• pająkojad panamski (Anabazenops fuscipennis)
• bambuśnik obrożny (Anabazenops fuscus)
• rdzawczyk kreskowany (Ancistrops strigilatus)
• chrustownik (Anumbius annumbi)
• ostrogonek duży (Aphrastura masafucrae)
• ostrogonek mały (Aphrastura spinicauda)
• koszykarz południowy (Asthenes anthoides)
• koszykarz rdzawobrody (Asthenes ayacuchensis)
• koszykarz krótkodzioby (Asthenes baeri)
• koszykarz samotny (Asthenes berlepschi)
• koszykarz wenezuelski (Asthenes coryi)
• koszykarz białobrzuchy (Asthenes dorbignyi)
• koszykarz kreskowany (Asthenes flammulata)
• koszykarz białobrody (Asthenes fuliginosa)
• koszykarz mysi (Asthenes griseomurina)
• koszykarz czarnogardły (Asthenes harterti)
• koszykarz inkaski (Asthenes helleri)
• koszykarz boliwijski (Asthenes heterura)
• koszykarz blady (Asthenes hudsoni)
• koszykarz smużkolicy (Asthenes humilis)
• koszykarz szarobrzuchy (Asthenes luizae)
• koszykarz smugosterny (Asthenes maculicauda)
• koszykarz andyjski (Asthenes modesta)
• koszykarz płowy (Asthenes moreirae)
• koszykarz rdzawoczelny (Asthenes ottonis)
• koszykarz okularowy (Asthenes palpebralis)
• koszykarz oliwkowy (Asthenes perijana)
• koszykarz kanionowy (Asthenes pudibunda)
• koszykarz ostrodzioby (Asthenes pyrrholeuca)
• koszykarz rdzawoskrzydły (Asthenes sclateri)
• koszykarz złotobrody (Asthenes urubambensis)
• koszykarz brodaty (Asthenes vilcabambae)
• koszykarz peruwiański (Asthenes virgata)
• koszykarz skalny (Asthenes wyatti)
• liściak panamski (Automolus exsertus)
• liściak oliwkowy (Automolus infuscatus)
• liściak żółtogardły (Automolus lammi)
• liściak płomiennooki (Automolus melanopezus)
• liściak okularowy (Automolus ochrolaemus)
• liściak rudosterny (Automolus paraensis)
• liściak rudy (Automolus rufipileatus)
• liściak smużkowany (Automolus subulatus)
• palmołaz (Berlepschia rikeri)
• bajorek żółtobrody (Certhiaxis cinnamomeus)
• bajorek białobrody (Certhiaxis mustelinus)
• cieślik (Cichlocolaptes leucophrus)
• trzęsiogon północny (Cinclodes albidiventris)
• trzęsiogon białogardły (Cinclodes albiventris)
• trzęsiogon grubodzioby (Cinclodes aricomae)
• trzęsiogon białoskrzydły (Cinclodes atacamensis)
• trzęsiogon rdzawoskrzydły (Cinclodes comechingonus)
• trzęsiogon prążkoskrzydły (Cinclodes fuscus)
• trzęsiogon ciemny (Cinclodes nigrofumosus)
• trzęsiogon skalny (Cinclodes olrogi)
• trzęsiogon szaroboczny (Cinclodes oustaleti)
• trzęsiogon długosterny (Cinclodes pabsti)
• trzęsiogon białobrzuchy (Cinclodes palliatus)
• trzęsiogon ciemnobrzuchy (Cinclodes patagonicus)
• trzęsiogon Taczanowskiego (Cinclodes taczanowskii)
• terkotnik (Clibanornis dendrocolaptoides)
• skrytogąszcz rudogłowy (Clibanornis erythrocephalus)
• kokotnik (Clibanornis rectirostris)
• skrytogąszcz ciemny (Clibanornis rubiginosus)
• skrytogąszcz kolumbijski (Clibanornis rufipectus)
• rudogonek (Coryphistera alaudina)
• moczarnik jasnoczuby (Cranioleuca albicapilla)
• moczarnik jasnogłowy (Cranioleuca albiceps)
• moczarnik andyjski (Cranioleuca antisiensis)
• moczarnik rdzawy (Cranioleuca berlepschi)
• moczarnik ciemny (Cranioleuca curtata)
• moczarnik szarobrzuchy (Cranioleuca demissa)
• moczarnik wyspowy (Cranioleuca dissita)
• moczarnik rdzawolicy (Cranioleuca erythrops)
• moczarnik kolumbijski (Cranioleuca hellmayri)
• moczarnik ochrowy (Cranioleuca henricae)
• moczarnik inkaski (Cranioleuca marcapatae)
• moczarnik łuskowany (Cranioleuca muelleri)
• moczarnik oliwkowy (Cranioleuca obsoleta)
• moczarnik blady (Cranioleuca pallida)
• moczarnik białobrewy (Cranioleuca pyrrhophia)
• moczarnik popielaty (Cranioleuca semicinerea)
• moczarnik czubaty (Cranioleuca subcristata)
• moczarnik lisi (Cranioleuca vulpecula)
• moczarnik rdzawogrzbiety (Cranioleuca vulpina)
• rdzawczyk szarogrzbiety (Dendroma erythroptera)
• rdzawczyk złotoczelny (Dendroma rufa)
• garncarz czubaty (Furnarius cristatus)
• garncarz brazylijski (Furnarius figulus)
• garncarz jasnonogi (Furnarius leucopus)
• garncarz mały (Furnarius minor)
• garncarz rzeczny (Furnarius torridus)
• piaskownik kreskowany (Geocerthia serrana)
• ogończyk białobrewy (Hellmayrea gularis)
• cierniogonek blady (Leptasthenura aegithaloides)
• cierniogonek ciemny (Leptasthenura andicola)
• cierniogonek brązowy (Leptasthenura fuliginiceps)
• cierniogonek rudogłowy (Leptasthenura pileata)
• cierniogonek czubaty (Leptasthenura platensis)
• cierniogonek araukariowy (Leptasthenura setaria)
• cierniogonek kreskowany (Leptasthenura striata)
• cierniogonek pstry (Leptasthenura striolata)
• cierniogonek białobrewy (Leptasthenura xenothorax)
• szydłodziobek (Limnoctites rectirostris)
• żółtobrodzik (Limnoctites sulphuriferus)
• mszarnik krzywodzioby (Limnornis curvirostris)
• strumieniak (Lochmias nematura)
• perłowiec wspaniały (Margarornis bellulus)
• perłowiec rdzawy (Margarornis rubiginosus)
• perłowiec gwiaździsty (Margarornis stellatus)
• ogończyk długodzioby (Mazaria propinqua)
• haczykodziób (Megaxenops parnaguae)
• złotoliczek (Metopothrix aurantiaca)
• rdzawogończyk (Microxenops milleri)
• turniówek skalny (Ochetorhynchus andaecola)
• turniówek rdzaworzytny (Ochetorhynchus melanurus)
• turniówek patagoński (Ochetorhynchus phoenicurus)
• turniówek rudosterny (Ochetorhynchus ruficaudus)
• cierniak rudogrzbiety (Phacellodomus dorsalis)
• cierniak czerwonooki (Phacellodomus erythrophthalmus)
• cierniak rdzawopierśny (Phacellodomus ferrugineigula)
• cierniak falisty (Phacellodomus maculipectus)
• cierniak duży (Phacellodomus ruber)
• cierniak rudoczelny (Phacellodomus rufifrons)
• cierniak mały (Phacellodomus sibilatrix)
• cierniak białobrzuchy (Phacellodomus striaticeps)
• cierniak cętkowany (Phacellodomus striaticollis)
• liściowiec czarnogłowy (Philydor atricapillus)
• liściowiec ostrodzioby (Philydor contaminatum)
• liściowiec leśny (Philydor novaesi)
• liściowiec rudobrzuchy (Philydor pyrrhodes)
• perłowiec brunatny (Premnoplex brunnescens)
• perłowiec białogardły (Premnoplex tatei)
• liściarczyk (Premnornis guttuliger)
• koszykarek kaktusowy (Pseudasthenes cactorum)
• koszykarek ciemnosterny (Pseudasthenes humicola)
• koszykarek patagoński (Pseudasthenes patagonica)
• koszykarek kasztanowaty (Pseudasthenes steinbachi)
• kowalczyk andyjski (Pseudocolaptes boissonneauii)
• kowalczyk płowy (Pseudocolaptes lawrencii)
• kamionek białogardły (Pseudoseisura gutturalis)
• kamionek brązowy (Pseudoseisura lophotes)
• kamionek szaroczuby (Pseudoseisura unirufa)
• drzewołaziec (Pygarrhichas albogularis)
• złotobrodzik (Schoeniophylax phryganophilus)
• białobrewik (Siptornis striaticollis)
• widlaczek (Spartonoica maluroides)
• szydłogonek (Sylviorthorhynchus desmurii)
• cierniogonek rdzawy (Sylviorthorhynchus yanacensis)
• ogończyk blady (Synallaxis albescens)
• ogończyk szarolicy (Synallaxis albigularis)
• ogończyk białolicy (Synallaxis albilora)
• ogończyk andyjski (Synallaxis azarae)
• ogończyk rzeczny (Synallaxis beverlyae)
• ogończyk śniady (Synallaxis brachyura)
• ogończyk maskowy (Synallaxis cabanisi)
• ogończyk białowąsy (Synallaxis candei)
• ogończyk czarnogardły (Synallaxis castanea)
• ogończyk rdzawolicy (Synallaxis cherriei)
• ogończyk peruwiański (Synallaxis chinchipensis)
• ogończyk szarobrzuchy (Synallaxis cinerascens)
• ogończyk bursztynowy (Synallaxis cinerea)
• ogończyk kreskowany (Synallaxis cinnamomea)
• ogończyk inkaski (Synallaxis courseni)
• ogończyk meksykański (Synallaxis erythrothorax)
• ogończyk gajowy (Synallaxis frontalis)
• ogończyk kolumbijski (Synallaxis fuscorufa)
• ogończyk płowy (Synallaxis gujanensis)
• ogończyk rdzawobarkowy (Synallaxis hellmayri)
• ogończyk wielki (Synallaxis hypochondriaca)
• ogończyk brazylijski (Synallaxis hypospodia)
• ogończyk nizinny (Synallaxis infuscata)
• ogończyk rdzawosterny (Synallaxis kollari)
• ogończyk brunatny (Synallaxis macconnelli)
• ogończyk Taczanowskiego (Synallaxis maranonica)
• ogończyk ciemny (Synallaxis moesta)
• ogończyk rdzawy (Synallaxis rutilans)
• ogończyk obrożny (Synallaxis scutata)
• ogończyk ubogi (Synallaxis spixi)
• ogończyk białogardły (Synallaxis stictothorax)
• ogończyk siwobrody (Synallaxis subpudica)
• ogończyk czarnolicy (Synallaxis tithys)
• ogończyk jednobarwny (Synallaxis unirufa)
• ogończyk szarogłowy (Synallaxis zimmeri)
• liściowiec cynamonowy (Syndactyla dimidiata)
• liściowiec wenezuelski (Syndactyla guttulata)
• liściowiec maskowy (Syndactyla roraimae)
• liściowiec rudoszyi (Syndactyla ruficollis)
• liściowiec białogardły (Syndactyla rufosuperciliata)
• liściowiec boliwijski (Syndactyla striata)
• liściowiec kreskowany (Syndactyla subalaris)
• liściowiec peruwiański (Syndactyla ucayalae)
• bromeliowczyk rdzawobrewy (Tarphonomus certhioides)
• bromeliowczyk jasnobrewy (Tarphonomus harterti)
• rudzielec paskowany (Thripadectes flammulatus)
• rudzielec kreskowany (Thripadectes holostictus)
• rudzielec jednobarwny (Thripadectes ignobilis)
• rudzielec czarnodzioby (Thripadectes melanorhynchus)
• rudzielec ciemny (Thripadectes rufobrunneus)
• rudzielec peruwiański (Thripadectes scrutator)
• rudzielec cętkowany (Thripadectes virgaticeps)
• rudobrewik (Thripophaga adusta)
• miękkoster rdzawogardły (Thripophaga amacurensis)
• koszykarz żółtooki (Thripophaga cherriei)
• miękkoster gładki (Thripophaga fusciceps)
• miękkoster mały (Thripophaga gutturata)
• koszykarz miękkosterny (Thripophaga macroura)
• piaskownik białogardły (Upucerthia albigula)
• piaskownik długodzioby (Upucerthia dumetaria)
• piaskownik patagoński (Upucerthia saturatior)
• piaskownik płowy (Upucerthia validirostris)
• szarogonek dwupręgowy (Xenerpestes minlosi)
• szarogonek kreskowany (Xenerpestes singularis)
• pełzacznik białowąsy (Xenops minutus)
• pełzacznik kreskowany (Xenops rutilus)
• pełzacznik cienkodzioby (Xenops tenuirostris)

Ciekawostki

Ptaki online na żywo

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Ile jest ptaków na świecie?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

© medianauka.pl, 2015-03-28, RODZ-291
Data aktualizacji artykułu: 2021-09-19