Gęś zbożowa
Zdjęcie okazu z ZOO we Wrocławiu © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Gęś zbożowa (Anser fabalis) to ptak z grupy gęśców. Samica i samiec oraz młode są ubarwieni tak samo. Upierzenie jest brązowo-szare z białymi poprzecznymi prążkami na grzbietowej części ciała. Pokrywy podogonowe i brzuch są białe. Nogi są pomarańczowe. Dziób czarny z plamą pomarańczową po bokach.
Gęś zbożowa i gęgawa to dzikie gęsi nieco do siebie podobne. Gatunek tu opisywany jest mniejszy od gęgawy. Ma też ciemniejsze upierzenie.
Występowanie i środowisko PL
Grenlandia, Islandia, Spitsbergen, północna Eurazja. Tundra i tajga. zimuje u wybrzeży zachodniej części Europy, nad Morzem Śródziemnym i Kaspijskim oraz w południowej Azji. W Polsce jest licznym ptakiem przelotnym. Na zachodzie kraju zimuje w nielicznych grupach. Podgatunek A. f. rossicus gnieździ się w tundrze, podgatunek A. f. fabalis w tajdze.
Tryb życia i zachowanie
Gęś zbożowa jest ptakiem wędrownym. Przylatuje od lutego do maja, odlatuje między wrześniem a listopadem. Głos jaki wydaje ta gęś to klangor, "ung-ung", "jak-ak-ak".
Morfologia i anatomia
Długość ciała wynosi 66-88 cm, w tym długość ogona do 14 cm. Rozpiętość skrzydeł wynosi 145-175 cm, a ciężar ciała 2-4 kg.
Pożywienie
Pokarm roślinny zbierany na lądzie.
Rozmnażanie
Gniazda zakłada na ziemi w pobliżu zbiorników z wodą. Samica składa jeden raz w roku (3)4-6(8) jaj, które wysiaduje. Samiec w tym czasie czuwa, a po wykluciu piskląt bierze udział w ich wychowaniu.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gęś zbożowa to w Polsce gatunek łowny.
Ciekawostki
Jeżeli widzimy duże klucze na początku jesieni na naszym niebie, to najprawdopodobniej są to klucze gęsi zbożowej.
Gęś tundrowa, tu wykazana jako podgatunek gęsi zbożowej, czasem jest określana jako odrębny gatunek gęsi.
Gęś tundrowa, przed 2020 rokiem gęś zbożowa, jest symbolem Parku Narodowego "Ujście Warty". Konieczna była zmiana nazwy ptaka znajdującego się w logo Parku. W wielotysięcznych stadach. które pojawiają się w Parku, wśród gęgaw, gęsi białoczelnych i innych, rzadszych gatunków, dominuje gęś tundrowa.
Pojawienie się kluczy dzikich gęsi na niebie zwiastuje jesień.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Anser f. fabalis - gęś tajgowa, Severtsov, 1873
- Anser f. middendorffii - gęś tajgowa, Severtsov, 1873
- Anser f. serrirostris - gęś tundrowa, Gould, 1852
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | Przez terytorium naszego kraju przelatuje gęś zbożowa w kierunku Skandynawii. | |||||||||||
| ● | ● | ● | ▸ | ● | ● | ● | Przeloty stad dzikich gęsi nad Polską. |
Pokrewne gatunki ptaków
- gęgawa (Anser anser)
- gęś białoczelna (Anser albifrons)
- gęś mała (Anser erythropus)
- gęś domowa (Anser anser f. domestica)
- gęś garbonosa (Anser cygnoides domesticus)
- gęś tybetańska (Anser indicus)
- gęś krótkodzioba (Anser brachyrhynchus)
- śnieżyca cesarska (Anser canagicus)
- śnieżyca duża (Anser caerulescens)
- śnieżyca mała (Anser rossii)
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek – Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
- Michał Radziszewski, Mateusz Matysiak – Atlas Ptaków Polski - ilustrowana encyklopedia, ISBN 978-83-7705-659-2, Fenix
- pod red. Przemysława Busse – Mały Słownik Zoologiczny - PTAKI t.I i II, ISBN 83-214-0043-4, Wiedza Powszechna 1990
- Lars Svensson – Przewodnik Collinsa - Ptaki, ISBN 978-83-7763-261-1, Multico 2012
© medianauka.pl, 2013-05-05, GAT-502
Data aktualizacji artykułu: 2021-12-03