Głuszec (zwyczajny)
Głuszec (Tetrao urogallus) to duży ptak z rodziny kurowatych, niegdyś zaliczany do głuszcowatych. Samiec (kogut) jest większy od samicy (kury), ma czarne ubarwienie z szarobrązowymi pręgami, grzbiet ciemnobrunatny, ogon czarny z białymi plamami, pierś z metalicznym połyskiem, czerwone obrzeże oczu. Ubarwienie samicy (głuszy, głuszycy) jest ochronne, z wierzchu brunatne z rdzawymi i białymi prążkami, spód z ciemniejszymi pręgami. Gardło i wole jednolicie brązowe. Dziób jest rogowy, latem zewnętrzna warstwa ulega zrzuceniu.
Występowanie i środowisko PL
Eurazja. W Polsce nieliczny, obecny na pięciu izolowanych obszarach. Zamieszkuje rozległe, gęste bory z gęstym poszyciem, w pobliżu torfowisk z wełnianką.
Tryb życia i zachowanie
Prowadzi osiadły tryb życia. Zażywa kąpieli piaskowych na leśnych wydmach.
Głuszec potrafi z głośnym trzepotem skrzydeł szybko wznieść się w powietrze. W regularnym locie jest obecna faza ślizgu.
Podczas godów samiec wydaje jedne z najpiękniejszych dźwięków w naszej strefie klimatycznej.
Morfologia i anatomia
Jajo głuszca ilustruje poniższy rysunek.
Pożywienie
Zjada rośliny - jagody, pąki drzew, trawy, a latem także bezkręgowce. Zimą zjada igły drzew iglastych, pąki i pędy. Połyka też drobne kamyki, które ułatwiają trawienie pokarmu w żołądku (gastrolity).
Rozmnażanie
Jest poligamiczny. Znany z toków. Samiec zapada wieczorem na drzewo. Rano na nim zaczyna tokowanie, rozkładając wachlarzowaty ogon. Wyciąga głowę do góry i wydaje różne odgłosy zwane kłapaniem, trelowaniem, korkowaniem lub odbojem i szlifowaniem. Pod koniec ostatniej części nagle głuchnie. Końcowa część toków i kopulacja odbywa się na ziemi. Gniazdo buduje na ziemi, jest nieosłonięte. Samica raz w roku od połowy kwietnia do połowy maja składa 6-11 jaj, które sama wysiaduje przez 26-28 dni. Kura sama wodzi pisklęta.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Jeszcze do niedawna w Polsce to był ptak łowny. Liczebność tego gatunku w Polsce jest dramatycznie niska. Jedną z przyczyn jest osuszanie podmokłych terenów leśnych i w ogóle starodrzewów. W Polsce dziś głuszec znajduje się pod ścisłą ochroną i wymaga ochrony czynnej. Od 1 lutego do 31 maja chroniona jest w promieniu 500 m od tokowisk strefa, zwana ochronną. Przez resztę roku strefa ochronna wynosi 200 m.
Ciekawostki
Dawniej w Polsce głuszec był licznym gatunkiem w całym kraju.
W żołądku głuszca można znaleźć do 2800 drobnych kamyków (gastrolitów).
Krzyżówka głuszca i cietrzewia nazywa się skrzekotem. Ptaki te jednak są bezpłodne.
Pytania
Jak nazywają się zaloty głuszca?
Zaloty głuszców to toki. Toki głuszca odbywają się na przełomie kwietnia i maja. Gody głuszców są bardzo widowiskowe.
Jak się nazywa samica głuszca?
Samica głuszca to kura. Samiec nazywany jest zwyczajnie kogutem.
Ile jest głuszców w Polsce?
Szacuje się, że populacja głuszca w Polsce wynosi około 500 osobników.
Gdzie jest hodowla głuszców w Polsce?
W Polsce w miejscowości Jaworzynka (nadleśnictwo Wisła) znajduje się wolierowa hodowla głuszca. Po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym można zwiedzać tę hodowlę.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ▸ | Trwa okres lęgowy głuszca. |
Pokrewne gatunki ptaków
- bażant (zwyczajny) (Phasianus colchicus)
- indyk (zwyczajny) (Meleagris gallopavo)
- kura domowa (Gallus gallus domesticus)
- przepiórka (zwyczajna) (Coturnix coturnix)
- cietrzew (zwyczajny) (Lyrurus tetrix)
- bażant diamentowy (Chrysolophus amherstiae)
- przepiórka chińska (Excalfactoria chinensis)
- paw indyjski (Pavo cristatus)
- bażant złocisty (Chrysolophus pictus)
- przepiórka japońska (Coturnix japonica)
- kiściec srebrzysty (Lophura nycthemera)
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2013-06-23, GAT-625