Spis treści:

Gołębiowate

Gołębiowate (Columbidae) to rodzina ptaków z rzędu gołębiowatych. Rodzina ta liczy dziś 325 gatunków. W Polsce żyją 4 gatunki gołębi. Jeden z gatunków zalatuje do nas wyjątkowo.

Wszystkie charakteryzuje krępa budowa ciała, mała głowa i dziób. U nasady dzioba znajduje się miękka i nabrzmiała woskówka. Upierzenie zwykle szarawe lub brązowe. Niektóre gatunki barwne. Ubarwienie obu płci jest podobne.

Występowanie i środowisko

Gołębie żyją na całym świecie poza Antarktyką, daleką północą i bardzo suchymi obszarami. Preferują obszary zadrzewione. Formy gołębia skalnego zamieszkują miasta całego świata.

Tryb życia i zachowanie

Są dobrymi lotnikami. Potrafią startować niemal pionowo w górę. Osiągają prędkość lotu 70 km/h. W odróżnieniu od innych ptaków piją zanurzając dziób i wysysając wodę. Są to zwykle ptaki osiadłe, choć istnieją gatunki podejmujące dalekie wędrówki.

Morfologia i anatomia

Aż 44% masy całego ciała stanowią mięśnie skrzydeł. W okolicach wola znajdują się gruczoły (zarówno u samic jak i u samców), które wydzielają ptasie mleko w okresie karmienia piskląt.

Rozmnażanie

Zwykle są monogamiczne na sezon lub kilka lat. Samica składa najczęściej kilka razy w roku 1-2 jaja o masie 2,5 do 50 g. Wysiadywanie trwa najczęściej 13-18 dni (28 dni u gatunków dużych rozmiarów). Pisklęta są gniazdownikami. Pisklęta są odżywiane mleczkiem ptasim.

Pożywienie

Podstawę diety stanowi pokarm roślinny: liście, owoce, nasiona. Dieta jest czasem uzupełniana ślimakami i owadami.

Ochrona i zagrożenia

Niektóre gatunki są szkodnikami upraw. Aż 59 gatunków gołębiowatych jest na liście ptaków zagrożonych, z czego 9 krytycznie zagrożonych, 14 zagrożonych, 36 narażonych.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)


Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Potomkowie gołębia skalnego są hodowane przez człowieka dla sportu i niegdyś w celach komunikacyjnych (gołębie pocztowe) oraz dla mięsa.

Gołębie mają zdumiewającą zdolność powrotu do domu nawet z bardzo oddalonych miejsc. Starożytni Egipcjanie używali już gołębi do przekazywania wiadomości (gołębie pocztowe). W ciągu dnia najważniejszym wskaźnikiem kierunku jest słońce, nocą księżyc i gwiazdy. Prawdopodobnie gołębie potrafią wykorzystywać także pole magnetyczne ziemi. Istnieje teoria, że w procesie odnajdywania drogi bierze udział także zmysł węchu. Wypuszczone kilkadziesiąt kilometrów od domu ptaki krążą najpierw w kółko, po czym udają się zawsze we właściwym kierunku do domu.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

Inne gatunki

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

123456789101112

Opis

 ◂●▸        Do kraju przylatują grzywacze.
    ●●●     Trwa okres lęgowy grzywaczy.
        ●●  Odlatują na zimę z Polski grzywacze.
  ●●●●●●●●  W tym czasie siniaki przebywają w Polsce najliczniej. Tylko niektóre osobniki zimują.
  ◂●●●●●    Trwa okres lęgowy siniaka (do 3 lęgów w sezonie)
   ●●●●●●   Okres występowania turkawki w Polsce.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

PL
- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.
PL - wtórnie
- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.
PL - obserwacje dawne
- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.
PL - hodowla
- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny
- 3 000 001 - 30 000 000
Liczny
- 300 001 - 3 000 000
Średnio liczny
- 30 001 - 300 000
Nieliczny
- 3001 - 30 000
Bardzo nieliczny
- 301 - 3 000
Skrajnie nieliczny
- 1 - 300

Status

Lęgowy
- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.
Lęgowy sporadycznie
- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.
Przelotny/przylatujący
- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.
Zalatujący
- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.
Zalatujący wyjątkowo
- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

 ! 
- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Galeria zdjęć

W galerii publikujemy dodatkowe zdjęcia i grafiki.

Gołębiowate

Autor: © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl



Ciekawostki
Czy ptaki się kąpią?Czy ptaki się kąpią?
Ciekawostki
Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?
Ciekawostki
Największe gniazda ptakówNajwiększe gniazda ptaków
Ciekawostki
Jak dokarmiać ptaki?Jak dokarmiać ptaki?
Ciekawostki
Najmniejsze ptaki na świecieNajmniejsze ptaki na świecie
Ciekawostki
Największe ptaki na świecieNajwiększe ptaki na świecie
QUIZ
quiz - Ptaki Polski — quizPtaki Polski — quiz




Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

  • IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
  • Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/

© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-167
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-06



Udostępnij
©® Media Nauka 2008-2025 r.