Goryl nizinny
To potężnie zbudowany samiec goryla. Bacznie obserwuje otoczenie. Zdjęcie zbiorów ZOO w Opolu © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Goryl, goryl nizinny (Gorilla gorilla) jest to naczelny ssak z rodziny człekokształtnych o dużych rozmiarach, żyjący w grupach rodzinnych liczących od 3 do 30 osobników w niedostępnych lasach tropikalnych. W każdej grupie dominuje samiec i ustanowiona jest hierarchia. Zadaniem młodych samców jest czuwanie nad bezpieczeństwem grupy. Goryl przypomina sylwetką ludzką postać. Nagie części ciała to twarz, dłonie, podeszwy i piersi. Są szarawe. Reszta ciała jest owłosiona. Mają ciemnoszarą barwę, czasem z rdzawym nalotem. Charakterystyczne są oczy usytuowane głęboko w oczodołach z wydatnymi łukami brwiowymi. Małpa ta nie posiada ogona. Duży paluch w stopie jest przeciwstawny.
Występowanie i środowisko
Goryl zasiedla lasy tropikalne Afryki Środkowej od Nigerii po Kongo.
Tryb życia i zachowanie
Goryle tworzą zwykle rodzinne grupy od 5 do 30 osobników. Większość dnia goryle spędzają na poszukiwaniu jedzenia i odpoczynku, podczas którego młode bawią się i iskają. Starsze goryle śpią. Noce spędzają na ziemi w zbudowanych przez siebie z roślin gniazdach. Goryle są aktywne za dnia. Większość dnia spędzają na ziemi, ale potrafią też wspiąć się na drzewo. codziennie budują nowe gniazdo na nocny odpoczynek.
Goryle porozumiewają się między sobą. Używają do tego mimiki twarzy, głosu i gestów.
Morfologia i anatomia
Samiec jest zwykle większy od samicy, jest też silnie umięśniony. Samiec dorasta nawet do dwóch metrów wysokości. Ciężar ciała wynosi od 60 kg do 270 kg.
Pożywienie
Co jedzą goryle? Są to owoce, nasiona, liście, kora drzew, bulwy orchidei, paprocie, pnącza, epifity, zioła, termity, larwy owadów.
Rozmnażanie
Ciąża trwa 251-289 dni. Nie ma jakiegoś wyróżnionego okresu godowego. Goryl może się rozmnażać przez cały rok. Samica rodzi zwykle 1 młode o masie do 2 kg i karmi je mlekiem przez 4 lata. Zdolność rozrodczą samice osiągają po 78 miesiącach, samce po 120 miesiącach. Samica goryla piastuje dziecko przy piersiach, a nie na plecach, jak to jest w przypadku szympansów.
Ochrona i zagrożenia CR
Gatunek ten jest krytycznie zagrożony wymarciem. Ma status CR w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek krytycznie zagrożony na skutek wycinki lasów tropikalnych oraz kłusownictwa. Z powodu szkody jakie czyni na plantacji bananów był tępiony. Tubylcy polowali i nadal polują na goryle dla skóry i ich mięsa.
Ciekawostki
Goryl najbardziej ze wszystkich zwierząt przypomina człowieka. Sylwetka ciała, poruszanie się na dwóch nogach, stąpając na całej podeszwie stopy, budowa uszu - przypominają człowieka.
To największa małpa na świecie i zarazem największy przedstawiciel naczelnych.
Goryl nie musi pić wody, którą pozyskuje z pokarmu.
Goryle nie potrafią pływać.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Gorilla g. diehli - goryl zachodni, Matschie, 1904
- Gorilla g. gorilla - goryl nizinny, (Savage, 1847)
Synonimy
W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:
- Troglodytes gorilla - Savage, 1847
Pokrewne gatunki ssaków
- orangutan, orang, orangutan borneański (Pongo pygmaeus)
- szympans (Pan troglodytes)
- człowiek rozumny (Homo sapiens)
- szympans karłowaty (Pan paniscus)
- orangutan sumatrzański (Pongo abelii)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Praca zbiorowa – Encyklopedia zwierząt Ssaki, ISBN 83-85-85152-05-9, Elipsa 1991
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Zbigniew Woliński, Janusz Towpik – Małpy i małpiatki – Atlas, ISBN 83-02-02980-J, WSiP 1990
© medianauka.pl, 2011-10-03, GAT-69
Data aktualizacji artykułu: 2022-07-09