Grążel żółty

Grążel żółty (Nuphar lutea) to gatunek wieloletniej rośliny wodnej z rodziny grzybieniowatych, podobnej do grzybieńczyka wodnego i grążela drobnego. Tworzy czasem duże zbiorowiska, także z innymi gatunkami.

Występowanie i środowisko PL

Grążel żółty występuje w Europie i Azji. To roślina pospolita na nizinach, spotykana w wodach stojących i wolno płynących, z różnorakiego rodzaju dnem. Najczęściej spotykany w parkach, na terenach rekreacyjnych w miastach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od czerwca do września.

Morfologia i anatomia

Osiąga długość od 50 cm do 4m.

Liście są zielone, skórzaste, pływające, owalne, jajowate, bardzo duże, bo szerokie na 9-30 cm i długie na 10-40 cm, wycięte sercowato u nasady. Liście mają bardzo długie ogonki, nawet do 4 m. Liście podwodne są sercowate lub owalne, delikatne, brzegiem faliste.

Kwiaty są obupłciowe, żółte, o średnicy do 6 cm na długich szypułkach (nawet 3 m), pięciodziałkowe, pręcików jest około 100.

Owoc ma butelkowaty kształt, długi na 3-6 cm i szeroki na 2,5-4,5 cm.

Kłącze jest pełzające po dnie lub zagłębione w podłożu, grube, o średnicy przekroju do 8 cm.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Podlega ochronie ścisłej, choć dzisiaj występuje dość pospolicie.

Ciekawostki

Często rozwój tej rośliny prowadzi w zbiorniku do jego wypłycania lub nawet lądowacenia.

To roślina trująca. Spożycie grążela żółtego zaburza pracę mózgu.

Inne nazwy tego gatunku to grzybień żółty, róża wodna, bączywie.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Nenuphar luteum (L.) Link
Nuphar sericea Kitt.
Nymphaea lutea L.
Nymphosanthus luteus (L.) Fernald
Nymphosanthus vulgaris L.C.Rich.
Nymphozanthus luteus (L.) Fernald

Zbiory i zastosowanie

Kłącze stanowi surowiec zielarski. W niewielkich dawkach działa uspokajająco i obniża ciśnienie krwi. Zwiększone dawki działają jak trucizna.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: wodne i bagniste.
Użytek: zioła, rośliny ogrodowe, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 4-11
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hydrofit, helofit.
Częstośc występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=34.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek trujący.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					●	●	●	●				Kwitnie grążel żółty.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004