Grusza domowa, grusza pospolita, grusza polna

Grusza domowa, grusza uprawna (Pyrus communis) to gatunek drzewa owocowego o nieforemnym pokroju z rodziny różowatych.

Wybrane odmiany (w nawiasach podano termin zbioru i spożycia):

'Alexander Lucas' - późna odmiana o pędach łukowato wygiętych (październik-początek grudnia).
'Beech Hill' - odmiana o odwrotnie stożkowatym lub kolumnowym pokroju.
Grusza 'Bonkreta Williamsa' - stara odmiana o wydłużonych owocach
'Clapps Leibling' - odmiana o owocach do szybkiego spożycia, wczesna (sierpień).
'Concorde' - odmiana nowa, późna, atrakcyjna, podatna na zarazę (od września do lutego!).
'Conference' - odmiana jesienna (wrzesień-listopad).
'Gellerts Butterbirne' - odmiana odporna na choroby, silnie rosnąca pionowo w górę (wrzesień-październik).
'Generał Leclerc' - popularna w Polsce odmiana o zielonożółtych owocach (wrzesień-październik).
'Gute Luise' - odmiana na przetwory i susz (wrzesień-listopad).
'Klapsa', 'Faworytka' - popularna w Polsce wczesna odmiana o aromatycznych owocach z czerwonym rumieńcem.
'Pastorrenbirne' - odmiana późna, o dużych owocach (październik-styczeń).
'Radana' - odmiana czeska o czerwonych owocach.
'Trevoux' - odmiana dająca duże plony, odporna na choroby (wrzesień).
'Williams Christ' - odmiana mało odporna na choroby, przemarzanie (wrzesień).

Występowanie i środowisko PL

Drzewo od kilku tysięcy lat uprawiane w Azji i Europie.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od kwietnia do maja. Drzewo to żyje nawet 300 lat.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 10(20) m.

Gałęzie są czerwonobrązowawe, dość grube.

Liście są zmiennego kształtu, zwykle sercowate u nasady, wąskojajowate, trójkątne, brzegiem ząbkowane. Blaszka ma długość 3-8 cm.

Kwiaty są białe, kremowe.

Owoc to gruszka o rozmiarach 5 na 4 cm. Owoc jest jadalny, soczysty i słodki.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Ciekawostki

Drewno gruszy pospolitej jest cenione w meblarstwie i produkcji instrumentów muzycznych.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Pyrus elata Rubtzov
Pyrus sosnovskyi Fed.
Pyrus balansae Decne.
Pyrus amphigenea Dostálek
Pyrus vsevolodii Heideman
Pyrus pyraster (L.) Burgsd.
Pyrus communis L. subsp. pyraster L.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
Użytek: rośliny uprawne, owoce.
Strefy mrozoodporności: 2-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: archeofit, kenofit, roślina uprawiana.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=34, (51, 68).
Status popularności rośliny: gatunek znany, znajduje się pośród 1000 najbardziej popularnych i znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek jadalny.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●								Kwitnie grusza domowa.
●	▸						◂	●	●	●	●	Termin zbioru gruszek. Odmiany wczesne od końca sierpnia do października, odmiany jesienne od września do listopada, późne - od października do lutego.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Odczyn gleby	Odczyn od lekko kwaśnego po obojętny.
Właściwości gleby	Gleba musi być głęboko spulchniona, ciepła, wilgotne, próchnicze.
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja łatwa.
Nawożenie	Wymaga nawiożenia (kompost).
Mrozoodporność	Grusze są zwykle mało odporne na silne mrozy.
Stanowisko	Nasłonecznione.
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji	Zobacz w kalendarzu.
Choroby i szkodniki	Rak bakteryjny, zaraza ogniowa, parch gruszy, nagoć sawinowa, przędziorki, mszyce, wzdymacz gruszowy. miodówka gruszowa plamista.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Bronisław Szmit, Bronisław Jan Szmit, Maciej Mynett – Drzewa i krzewy liściaste, ISBN 978-83-7073-724-5, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
Owen Johnson, David More – Drzewa - Przewodnik Collinsa, ISBN 978-83-7073-643-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005