Grzebiuszka ziemna, huczek
Grzebiuszka ziemna, zwana huczkiem (Pelobates fuscus), to płaz z rodziny grzebiuszkowatych o krępym ciele i krótkich tylnych kończynach. Skóra ubarwiona jest na popielato z czterema plamami ciemnobrązowymi. Zdarzają się okazy bez plam lub z ich większą liczbą. Plamy są zwykle symetryczne względem kręgosłupa. Po bokach ciała czasem występują czerwone kropki. Spód jest białawy, często z ciemnymi cętkami. Bardzo trudno jest odróżnić samca od samicy, nawet podczas godów. Jedynie niewielkie zgrubienia na ramionach samców umożliwiają ich rozróżnienie od samic.
Na kończynach występują twarde i ostre modzele rogowe, które służą do zagrzebywania się w ziemi. Grzebiuszka ziemna ma duże, wysklepione oczy, pionowe, szparowate źrenice. Brak błon bębenkowych i rezonatora. Na ciele występują gruczoły, które wydzielają przy mechanicznym pobudzeniu substancję o zapachu czosnku. U dojrzałych samców występują zapachowe gruczoły w okolicy ramion. Kończyny są dość krótkie i wałeczkowate, na ich końcach znajdują się jasnobrązowe, ostre, rogowe modzele o długości 6 mm, które ułatwiają zagrzebywanie się w ziemi. Między palcami tylnych kończyn znajduje się błona pławna.
Występowanie i środowisko PL
Zamieszkuje tereny nizinne, gdzie występują lekkie gleby. Można ją znaleźć na łąkach, polach uprawnych, w ogrodach. Unika lasów i terenów podmokłych. Występuje w środkowej, południowej i wschodniej Europie z wyjątkiem terenów górzystych. Żyje także w zachodniej części Azji. Pionowy zasięg występowania kończy się na 675 m n.p.m.
Tryb życia i zachowanie
Prowadzi wyłącznie nocny tryb życia. Dni spędza w wygrzebanych przez siebie norkach w ziemi. Każdorazowo zagrzebuje się w innym miejscu. Dorosłe osobniki przed zimą zagrzebują się w glebie. Po lądzie porusza się szybkimi skokami, w wodzie jest świetnym pływakiem. Bardzo dobrze nurkuje. Podczas długotrwałej suszy zapada w stan estywacji.
Pożywienie
Dżdżownice, pająki, wije, chrząszcze o nocnej aktywności, gąsienice, ślimaki. Larwy zjadają plankton roślinny i zwierzęcy.
Rozmnażanie
Gody odbywa w kwietniu i maju, ale zdarza się, że aż do lata. Samce i samice podczas godów wydają ciche mruknięcia. Do rozrodu wybierają zwykle zbiorniki mocno zarośnięte. Czasem są to nawet kałuże. Samice składają jaja (skrzek) w postaci grubego, galaretowatego rulonu o długości od 60 do 110 cm, który zwykle jest owinięty wokół roślin wodnych. W skrzeku znajduje się 2300-3400 jaj. Kijanki osiągają rozmiar 12-18 cm i przebywają w wodzie do 3 miesięcy. Po przeobrażeniu z kijanki grzebiuszka ma 3-4 cm długości. Kijanki tolerują lekkie zasolenie wody.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Grzebiuszka ziemna podlega całkowitej ochronie. Podgatunek Pelobates fuscus insubricus, zamieszkujący północne Włochy, jest zagrożony wyginięciem.
Ciekawostki
Dorosły osobnik zagrzebuje się w ziemi na głębokość nawet dwóch metrów.
Kijanki są nawet dwa razy większe od dorosłych osobników. Kijanki grzebiuszki są największymi kijankami w Europie.
Podgatunki: Pelobates fuscus fuscus (większa część zasięgu występowania)
Pelobates fuscus insubricus (północne Włochy)
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | ● | Grzebiuszka ziemna jest w stanie hibernacji (trwa sen zimowy) | |||||
| ◂ | ● | ● | ▸ | Grzebiuszka ziemna zaczyna gody. Samica składa skrzek w postaci długich sznurów śluzu, w których znajdują się jaja. | ||||||||
| ◂ | ● | ● | Kijanki huczka przeobrażają się w osobniki dorosłe i opuszczają środowisko wodne. Termin ten zależy od terminu złożenia skrzeku. Rozwój trwa około 3 miesięcy. | |||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywnego życia grzebiuszki ziemnej. |
Pokrewne gatunki płazów
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2012-02-18, GAT-105