Grzybienie białe, nenufar, lilia wodna

Grzybienie białe, nenufar, lilia wodna (Nymphaea alba L.) to roślina wodna, bylina o grubym kłączu, pływających liściach i przepięknych białych kwiatach.

Tworzy podgatunki:

N. a. alba - podgatunek typowy
N. a. candida - grzybienie północe.

Tworzy liczne odmiany i formy mieszańcowe zwane grzybieniami ogrodowymi. Kwiaty tych odmian są kolorowe.

Występowanie i środowisko PL

W Polsce występuje na nizinach z wodami stojącymi, czyli na stawach, jeziorach, starorzeczach. Występuje na obszarze wód do głębokości 2,5 m. Roślina występuje w Europie, Azji i północnej części Afryki.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od czerwca do września.

Morfologia i anatomia

Kłącze osiąga długość 100 cm, ogonki liściowe nawet 2,5 m.

Liście są koliste, okrągławo jajowate, z długimi, nawet 2,5 m ogonkami, pływające, wycięte głęboko u nasady, o długości od 15 do 35 cm i szerokości od 12 do 34 cm. Podwodne liście mają tylko rośliny młode, są jajowate i mniejsze. Ogonki liściowe mają po 4 kanały powietrzne.

Kwiaty są obupłciowe, wynurzone, duże (ich średnica ma nawet 12 cm), na bardzo długich szypułkach, płatki dość liczne (19-25), stopniowo przechodzące w pręciki (45-125). Płatki i pręciki są zrośnięte z zalążnią. Występuje jeden słupek.

Owoc podobny do torebki lub jagody.

Kłącze długie, grube (do 10 cm), zagłębione w mule, nierozgałęzione lub słabo rozgałęzione.

Rozmnażanie

Przez podział kłącza oraz przez wysiew nasion.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek częściowo chroniony.

Ciekawostki

Duża liczba grzybieni białych świadczy o wypłycaniu i zarastaniu zbiornika.

W stanie surowym jest to roślina trująca.

Podgatunki:
N. a. alba - podgatunek typowy
N. a. candida - grzybienie północe

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: wodne i bagniste.
Użytek: rośliny ogrodowe.
Strefy mrozoodporności: 6-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa w wybranych rejonach kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hydrofit, helofit.
Częstośc występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=48-112.
Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Ochrona: Gatunek objęty ochroną częściową. Więcej w artykule: Rośliny chronione w Polsce.
Jadalność: Gatunek trujący.
Liście: koliste, okrągławo jajowate

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					●	●	●	●				Kwitnie lilia wodna (nenufar).

Pokrewne gatunki roślin

grzybienie północne (Nymphaea candida)

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011