Jabłoń domowa

Jabłoń domowa (Malus domestica) to drzewo owocowe z rodziny różowatych, mieszaniec rożnych gatunków, bardzo często uprawiane w domowych ogrodach, także na przemysłową skalę, w bardzo różnych odmianach. Drzewo to ma bardzo smaczne owoce. To także roślina o leczniczych właściwościach. To najpopularniejsze drzewo owocowe w Polsce.

Znamy aż ponad 10 000 odmian jabłoni domowej, w tym deserowe, towarowe i ozdobne. Oto wybrane odmiany:

'Alkmene' - odmiana jesienna, niezbyt odporna na mrozy.
'Antonówka zwykła' - odmiana rosyjska o żółtozielonych, jabłkach i kremowym miąższu. Smak owoców jest słodko-kwaśny, winny. Przy ogonkach znajduje się brązowawy ślad. Owoce można jeść na surowo i przetwarzać.
'Bolero' - odmiana balerina o kolumnowym pokroju.
'Boskoop' - odmiana o czerwonych owocach.
'Celeste' - popularna odmiana w Polsce o czerwono-pomarańczowych jabłkach, średnio dużych, z soczystym miąższem. Smak słodko-kwaśny. Owoce można jeść na surowo i przetwarzać.
'Cox Orange' - odmiana o deserowych, bardzo smacznych owocach, ale dające niskie plony i mało odporna na choroby.
'Gloster' - odmiana jesienna, dające wysokie plony. Owoce czerwone.
'Golden Delicious Reinders' - odmiana pospolita w całej Europie, o żółtozielonych owocach z rumieńcem. Miąższ jest średnio soczysty i słodki. Jabłka nadają się wyłącznie do spożycia na surowo.
'James Grieve' - odmiana dobra na przetwory (mus).
'Jonagold' - odmiana zimowa, podatna na choroby, bardzo smaczna.
'Klarapfel' - odmiana letnia, odporna na mróz.
'Oldenburg' - odmiana dające duże plony i odporna na choroby.
'Papierówka' lub 'Oliwka żółta' - odmiana pospolita nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Owocuje co drugi rok. Jabłka są żółtozielone, lekko kanciaste, smaczne, kwaskowate, soczyste. Nadają się na przetwory i do bezpośredniego spożycia.
'Polka' - odmiana balerina o zielono-czerwonych, bardzo smacznych owocach.

Występowanie i środowisko PL

Najczęściej jabłoń jest spotykana w uprawach sadowniczych i przydomowych ogrodach, także przy drogach. Można także spotkać osobniki dzikie. Preferuje gleby przepuszczalne, gliniastych i próchniczych. Bardzo dobrze znosi mrozy, jednak nie jest odporna na długotrwałą suszę oraz na nadmiar wilgoci.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od kwietnia do maja.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 2-10 m.

Liście są od spodu zwykle kutnerowate.

Kwiaty są pięciokrotne, biało-różowe.

Owoc to popularne jabłko. Jest mięsiste, zwykle duże (ponad 5 cm średnicy), o różnym kształcie i kolorze skórki.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Do tej pory udało się dokonać selekcji ponad 10 tysięcy odmian tego drzewa.

To mieszaniec kilku gatunków, który powstał już prawdopodobnie w neolicie.

Polska jest trzecim światowym eksporterem jabłek.

W Anglii popularne jest przysłowie "an apple a day keeps the doctor away", co można przetłumaczyć na "jabłko dziennie trzyma lekarza z dala".

Zbiory i zastosowanie

Jabłka najlepsze są jedzone na surowo. Świetnie nadają się na przetwory, desery. To bardzo zdrowy owoc. Zaleca się zjadanie co najmniej jednego jabłka dziennie.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione.
Użytek: rośliny uprawne, owoce.
Strefy mrozoodporności: 3-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: archeofit, kenofit, roślina uprawiana.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=34, (51).
Status popularności rośliny: gatunek znany, znajduje się pośród 1000 najbardziej popularnych i znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek jadalny.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●								Kwitnie jabłoń domowa.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja łatwa.
Czas uprawy	Wieloletnia.
Nawożenie	Jabłonie wymagają dostarczania potasu i wapnia. Azot nie musi być dostarczany obficie.
Mrozoodporność	Drzewa są wrażliwe na długotrwałe mrozy poniżej -20 °C.
Stanowisko	Osłonięte od wiatru, nasłonecznione, wilgotne.
Choroby i szkodniki	Maczniak, rak drzew owocowych, przędziorki, mszyce, tarcznik niszczyciel, miodówka jabłoniowa. owocówka jabłkóweczka, owocnica jabłkowa, pryszczarek jabłoniak.
Dodatkowe informacje	Jabłka świetnie się przechowują w chłodnych pomieszczeniach. Należy je zrywać podczas suchej pogody.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005