Jarząbek (zwyczajny)

Jarząbek, jarząbek zwyczajny (Tetrastes bonasia) to ptak nieco większy od kuropatwy. Ma maskujące ubarwienie. Z wierzchu jest szary z gęstym prążkowaniem. Skrzydła brązowawe, spód jasny z ciemnym łuskowaniem. Samiec jest większy od samicy. Na podgardlu ma czarną plamę z grubą, białą obwódką. Samice są bardziej brązowe. Skok opierzony. Na głowie znajduje się czubek z piór. Nad oczami znajdują się czerwone róże. U osobników dorosłych na końcu ogona znajduje się jasny pasek z poprzedzającym go czarnym pasem, widocznym głównie podczas lotu.

Występowanie i środowisko PL

Gatunek ten występuje w Europie i na dużym obszarze Azji. W Polsce występuje na północnym wschodzie i w górach. Spotkać go można w lasach iglastych i mieszanych.

Tryb życia i zachowanie

Prowadzi osiadły tryb życia. Przebywa w parach lub samotnie. Tylko w zimie tworzy niewielkie stada. Broni swojego terytorium. Jest aktywny za dnia. Noc spędza na drzewie. Zimą bywa, że odpoczywa w norach wygrzebanych w śniegu. Zimą żeruje na drzewach, poza tym na ziemi. Prowadzi skryty tryb życia. W razie zagrożenia oddala się w gąszcz na piechotę lub przywiera do ziemi. Bardzo trudny w obserwacji. Lot sprawny i szybki.

Głos to wysokie gwizdy. Jarząbek używa też furkotu skrzydeł do ostrzegania rywali przed wejściem na swoje terytorium.

Pożywienie

Zjada zielone części roślin oraz kwiaty, owoce, nasiona, kotki brzozy i leszczyny. Dietę uzupełnia mrówkami, gąsienicami i innymi bezkręgowcami. Młode zjadają owady.

Rozmnażanie

Już jesienią samce wybierają terytorium związane z wiosennymi lęgami. Jest monogamiczny. W roku wyprowadza jeden lęg. Gniazdo to płytkie zagłębienie w ziemi pod krzewem lub drzewem, budowane przez samicę. W zniesieniu zwykle 7-11 jaj (wyjątkowo 5-14) w okresie od połowy kwietnia do początku czerwca. Samica wysiaduje jaja przez 23-27 dni. Młode potrafią już latać po 2-3 tygodniach. Trzymają się blisko samicy przez pierwsze trzy miesiące życia. Po roku są już dojrzałe płciowo.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Ciekawostki

Niegdyś był to cenny ptak łowny.

Kalendarz przyrody

Opis

●

Możliwość obserwacji jarząbka w Polsce.

◂

●

▸

W tym okresie samica jarząbka znosi jaja.

◂

▸

Jarząbek tokuje. Toki są bardzo ciche. Samiec rozkłada przed samicą skrzydła i ogon, stroszy czubek i pogwizduje.

●

Jarząbek zaczyna walczyć o swoje terytoria lęgowe.

Pokrewne gatunki ptaków

Największe jaja na świecie

Jaki ptak znosi największe jaja na świecie, a jaki najmniejsze? Ile jaj kurzych mieści się w takim jaju. Czy takie jajo jest jadalne?

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Czy ptaki się kąpią?

Zimą często dokarmiamy nasze ptaki. Czy jednak równie dobrze pamiętamy o nich latem? Wówczas również można im pomóc przetrwać trudne okresy suszy i wysokich temperatur.

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

To, co robi kukułka nosi nazwę pasożytnictwa lęgowego. Czy w świecie przyrody kukułka jest wyjątkiem, czy też jest to zjawisko spotykane także u innych gatunków?

Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.

Jak dokarmiać ptaki?

Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?

Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?

Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?

Powiązane quizy

Ptaki Polski — quiz

Liczba pytań: 30
Quiz szkolny
Średni wynik:
20.96 / 69.87%
2024-01-18