Jaskółkowate

Jaskółki, jaskółkowate (Hirundinidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowatych. Rodzina ta liczy dziś 85 gatunków. W Polsce żyją 3 gatunki, a w Europie 5 gatunków.

Są to małe ptaki z krótkim dziobem ale szerokiej paszczy, długie, ostro zakończone skrzydła, ogon w kształcie litery "V". Mają słabe nogi. Upierzenie z wierzchu zwykle czarne z niebieskim połyskiem, zielonkawe lub brązowe. Spód ciała zwykle jasny. Czasem występują kontrastujące plamy. W wyglądzie nie występują różnice między samicą i samcem, chociaż samce mogą być trochę większe i mogą mieć dłuższe ogony.

Występowanie i środowisko

Występują na całym świecie poza daleką północą i Antarktydą. Zajmują otwarte przestrzenie nad wodami, polami, górami, pustyniami, zadrzewieniami.

Tryb życia i zachowanie

Gatunki żyjące na północy są ptakami wędrownymi, te z południa prowadzą osiadły tryb życia. Są bardzo sprawnymi lotnikami.

Rozmnażanie

W większości przypadków są monogamiczne. Gniazdują na skałach, budynkach, skarpach. W skład gniazda wchodzi ślina ptaka, służąca za spoiwo. Budowane jest z mułu. Może być otwarte lub zamknięte. Czasem jest to czarka z budulca roślinnego. Wyprowadza 2 legi w roku. W zniesieniu 4-6 jaj. U gatunków tropikalnych liczba jaj w zniesieniu wynosi 2-3. Wysiadywanie trwa 14-15 dni. Pisklęta są gniazdownikami. Przebywają w gnieździe zwykle 16-24, a u większych gatunków do 28 dni. Gdy brakuje pożywienia pisklęta mogą wpadać w odrętwienie.

Pożywienie

Zjadają owady chwytane w locie. Pokarm roślinny jest pobierany bardzo rzadko.

Ochrona i zagrożenia

Krytycznie zagrożony jest jaskólnik białooki, jeden gatunek jest zagrożony, pięć narażonych na wyginięcie.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Jaskółki to zwiastun wiosny.

Kiedy odlatują jaskółki?

Jaskółki odlatują z Polski na zimowiska już we wrześniu. Ostatnie osobniki można spotkać jeszcze w październiku.

Kiedy przylatują jaskółki?

Jaskółka wraca do Polski dość wcześnie, bo już marcu (dymówka) lub w kwietniu (pozostałe gatunki). Jaskółka jest uważana za jeden ze zwiastunów wiosny, chociaż znane porzekadło mówi, że "jedna jaskółka wiosny nie czyni",co oznacza, żeby nie wyciągać pochopnych wniosków.

Co oznacza tatuaż jaskółki?

Jaskółka to dość częsty wizerunek na tatuażach. Jest ona symbolem odrodzenia i wolności, szczęścia oraz młodości. W tatuażu najpopularniejsze znaczenie przypisuje się jej w kontekście ochrony i przynoszenia szczęścia wytatuowanemu. Jaskółki miały duże znaczenie dla marynarzy, gdyż ich widok na niebie oznaczał bliskość stałego lądu (ptaki te nie lubią wylatywać daleko w morze).

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

Inne gatunki

• jaskółeczka rudogłowa (Alopochelidon fucata)
• jaskółeczka białopręga (Atticora fasciata)
• jaskółeczka czarnogłowa (Atticora pileata)
• jaskółeczka mała (Atticora tibialis)
• jaskółka malajska (Cecropis badia)
• jaskółka rdzawobrzucha (Cecropis semirufa)
• jaskółka moskitowa (Cecropis senegalensis)
• jaskółka modrogłowa (Cecropis striolata)
• chera (Cheramoeca leucosterna)
• oknówka wschodnia (Delichon dasypus)
• oknówka syberyjska (Delichon lagopodum)
• oknówka nepalska (Delichon nipalense)
• jaskółka rudoczelna (Hirundo aethiopica)
• jaskółka długosterna (Hirundo atrocaerulea)
• jaskółka przylądkowa (Hirundo dimidiata)
• jaskółka białoskrzydła (Hirundo leucosoma)
• jaskółka białosterna (Hirundo megaensis)
• jaskółka australijska (Hirundo neoxena)
• jaskółka modra (Hirundo nigrita)
• jaskółka rdzawa (Hirundo nigrorufa)
• jaskółeczka lśniąca (Orochelidon andecola)
• jaskółeczka rdzawogardła (Orochelidon flavipes)
• jaskółeczka płowobrzucha (Orochelidon murina)
• jaskółka aborygeńska (Petrochelidon ariel)
• jaskółka brązowoskrzydła (Petrochelidon fluvicola)
• jaskółka leśna (Petrochelidon fuliginosa)
• jaskółka jaskiniowa (Petrochelidon fulva)
• jaskółka drzewna (Petrochelidon nigricans)
• jaskółka czerwonomorska (Petrochelidon perdita)
• jaskółka koroniasta (Petrochelidon preussi)
• jaskółka rdzawoszyja (Petrochelidon pyrrhonota)
• jaskółka rdzaworzytna (Petrochelidon rufigula)
• jaskółka obrożna (Petrochelidon rufocollaris)
• jaskółka towarzyska (Petrochelidon spilodera)
• smugówka kongijska (Phedinopsis brazzae)
• jaskółczak kubański (Progne cryptoleuca)
• jaskółczak antylski (Progne dominicensis)
• jaskółczak południowy (Progne elegans)
• jaskółczak widłosterny (Progne modesta)
• jaskółczak klifowy (Progne murphyi)
• jaskółczak białobrzuchy (Progne sinaloae)
• jaskółczak brunatny (Progne tapera)
• żałobniczka białogłowa (Psalidoprocne albiceps)
• żałobniczka górska (Psalidoprocne fuliginosa)
• żałobniczka równosterna (Psalidoprocne nitens)
• żałobniczka widłosterna (Psalidoprocne obscura)
• żałobniczka sawannowa (Psalidoprocne pristoptera)
• szarorzytka (Pseudhirundo griseopyga)
• jaskólnik czerwonooki (Pseudochelidon eurystomina)
• jaskólnik białooki (Pseudochelidon sirintarae)
• jaskółka brunatna (Ptyonoprogne concolor)
• jaskółka blada (Ptyonoprogne fuligula)
• jaskółka płowa (Ptyonoprogne obsoleta)
• jaskółeczka niebiesko-biała (Pygochelidon cyanoleuca)
• jaskółeczka obrożna (Pygochelidon melanoleuca)
• brzegówka malutka (Riparia congica)
• brzegówka azjatycka (Riparia diluta)
• brzegówka mała (Riparia paludicola)
• wodówka północna (Stelgidopteryx serripennis)
• nadobniczka modroskrzydła (Tachycineta cyaneoviridis)
• nadobniczka złotawa (Tachycineta euchrysea)
• nadobniczka biało-niebieska (Tachycineta leucopyga)
• nadobniczka błękitna (Tachycineta leucorrhoa)
• nadobniczka białorzytna (Tachycineta stolzmanni)

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

Liczebność

Status

Powiązane quizy

Ptaki Polski — quiz

Liczba pytań: 30
Quiz szkolny
Średni wynik:
20.91 / 69.7%
2024-01-18

Ptaki online na żywo

W Internecie jest wiele stron z możliwością podglądania ptaków na żywo online, za pośrednictwem kamer. Najczęściej podgląda się ptaki w ich gniazdach oraz przy karmnikach.

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Ile jest ptaków na świecie?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?

Czy ptaki się kąpią?

Zimą często dokarmiamy nasze ptaki. Czy jednak równie dobrze pamiętamy o nich latem? Wówczas również można im pomóc przetrwać trudne okresy suszy i wysokich temperatur.

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

To, co robi kukułka nosi nazwę pasożytnictwa lęgowego. Czy w świecie przyrody kukułka jest wyjątkiem, czy też jest to zjawisko spotykane także u innych gatunków?

Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.

Jak dokarmiać ptaki?

Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?

Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?

Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?

© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-187
Data aktualizacji artykułu: 2021-09-22