Kaczki
Kaczki (Anatinae) to podrodzina ptaków z rodziny kaczkowatych, ptaków wodnych średniej wielkości.
Do kaczek zaliczamy następujące plemiona
- kazarki i pokrewne (Tadornini) - 15 gatunków w 5 rodzajach,
- kaczki morskie i tracze (Mergini) - 20 gatunków w 10 rodzajach,
- grążyce (Aythyini) - 17 gatunków w 4 rodzajach,
- kaczki pływające (Anatini) - 57 gatunków w 11 rodzajach,
Rodzaje
Wykaz wszystkich opublikowanych rodzajów z tej rodziny.
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Tadorna.jpg)
Tadorna to rodzaj ptaków blaszkodziobych z rodziny kaczkowatych podrodziny kaczek, do którego zaliczamy 6 gatunków, z czego w Polsce dwa.
Wybrane gatunki:
Kazarka rajskaKazarka szarogłowa
Kazarka obrożna
Ohar
Kazarka, kazarka rdzawa
Kazarka czubata
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Spatula.jpg)
Spatula to rodzaj ptaków blaszkodziobych z rodziny kaczkowatych podrodziny kaczek, do którego zaliczamy 10 gatunków, z czego w Polsce zaledwie 3.
Wybrane gatunki:
cyrankapłaskonos
srebrzanka modrodzioba
cyranka modroskrzydła
płaskonos jasnogłowy
płaskonos przylądkowy
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Anas.jpg)
Anas to rodzaj ptaków blaszkodziobych z rodziny kaczkowatych podrodziny kaczek, do którego zaliczamy 28 gatunków.
Wybrane gatunki:
krzyżówkacyraneczka
kaczka domowa
rożeniec
rożeniec białolicy
cyraneczka żółtodzioba
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Aythya.jpg)
Aythya to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 12 gatunków, z czego w Polsce 6.
Wybrane gatunki:
czernicagłowienka
ogorzałka
podgorzałka
głowienka długodzioba
głowienka preriowa
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Mareca.jpg)
Mareca to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 5 gatunków, z czego w Polsce 2 z nich.
Wybrane gatunki:
krakwaświstun
świstun chilijski
czuprynka
świstun amerykański
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Mergus.jpg)
Mergus to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 5 gatunków, z czego w Polsce występują 2 z nich.
Wybrane gatunki:
nurogęśszlachar
tracz chiński
tracz brazylijski
tracz auklandzki
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Somateria.jpg)
Somateria to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 3 gatunki, z czego w Polsce można spotkać 2.
Wybrane gatunki:
edredonturkan
edredon okularowy
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Tachyeres.jpg)
Tachyeres to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 4 gatunki, z czego w Polsce nie występuje żaden z nich.
Wybrane gatunki:
torpedówka falklandzkatorpedówka magellańska
torpedówka lotna
torpedówka białogłowa
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Chloephaga.jpg)
Chloephaga to ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 5 gatunków. W Polsce ptaki z tego rodzaju nie występują.
Wybrane gatunki:
magelanka rudogłowamagelanka zmienna
magelanka skalna
magelanka siwogłowa
magelanka andyjska
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Bucephala.jpg)
Bucephala to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 3 gatunki, z czego w Polsce tylko 1.
Wybrane gatunki:
gągołgągołek
sierpiec
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Netta.jpg)
Netta to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 3 gatunki, z czego w Polsce tylko 1.
Wybrane gatunki:
hełmiatkahełmiatka czerwonooka
hełmiatka różowodzioba
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Melanitta.jpg)
Melanitta to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 6 gatunków, z czego w Polsce 2.
Wybrane gatunki:
uhlamarkaczka
uhla pstrodzioba
uhla azjatycka
uhla garbonosa
markaczka amerykańska
![Anatidae](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Nettapus.jpg)
Nettapus to rodzaj ptaków z rodziny kaczkowatych, do którego zaliczamy 3 gatunki, z czego nie występuje żaden.
Wybrane gatunki:
kaczuszka azjatyckakaczuszka afrykańska
kaczuszka australijska
Gatunki
Wykaz pozostałych gatunków.
![Amazonetka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/amazonetka.jpg)
Amazonetta brasiliensis
Amazonetka to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych. Upierzenie szaro-brązowe. Szyja i głowa po bokach mają rozjaśnienia. Pierś pokryta jest ciemnymi plamkami. Lotki ciemne z zielono-niebieskim połyskiem.
![Bielaczek](biologia/grafika/ptaki/miniatury/bielaczek.jpg)
Mergellus albellus
Bielaczek to gatunek nielicznego ptaka z rodziny kaczkowatych, zaliczany do traczy. Ma dość krótki dziób. Samiec jest nieco większy od samicy. Samiec w szacie godowej jest biały, z czarnymi elementami.
![Birginiak](biologia/grafika/ptaki/miniatury/birginiak.jpg)
Polysticta stelleri
Birginiak to gatunek arktycznego ptaka z rodziny kaczkowatych zaliczany do edredonów. Samiec ma charakterystyczne upierzenie w szacie godowej. Głowa biała za wyjątkiem ciemnej plamy w okolicach oczu, czoła i na potylicy.
![Cyraneczka bajkalska, kłochtun](biologia/grafika/ptaki/miniatury/cyraneczka-bajkalska-klochtun.jpg)
Sibirionetta formosa
Cyraneczka bajkalska, nazywana także cyraneczką syberyjską lub kłochtunem, to ptak z grupy kaczek właściwych pochodzący z Syberii. Gniazdo budowane jest w zagłębieniu, wyścielone sucha trawą i puchem w pobliżu wody. Zjada ziarna, nasiona i bezkręgowce.
![Czubokaczka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/czubokaczka.jpg)
Lophonetta specularioides
Czubokaczka to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju. Upierzenie brązowe z ciemniejszymi i jaśniejszymi obszarami, nakrapiana. Wierzch głowy ciemniejszy. Z tyłu głowy charakterystyczny czub.
![Gęsiówka egipska](biologia/grafika/ptaki/miniatury/gesiowka-egipska.jpg)
Alopochen aegyptiacus
Gęsiówka egipska to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych. To duża kaczka, która przypomina nieco gęś. Ma piękne ubarwienie. Upierzenie jest płowe, szarawe. Grzbiet jest rdzawy, wokół oczu znajdują się charakterystyczne, brązowe plamy wokół oczu.
![Samiec Gwinejka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/gwinejka.jpg)
Pteronetta hartlaubii
Gwinejka to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych. Upierzenie głowy obu płci jest czarne. Reszta kasztanowata z niebieskawymi i czarnymi piórami na skrzydłach.
![Kaczka piżmowa, piżmówka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/kaczka-pizmowa.jpg)
Cairina moschata
Kaczka piżmowa, kaczka francuska to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych. Nazwa gatunkowa dzikich ptaków to piżmówka amerykańska, udomowionej prawdopodobnie przez Inków i sprowadzonej do Europy około 1600 roku.
![Samiec Kamieniuszka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/kamieniuszka.jpg)
Histrionicus histrionicus
Kamieniuszka to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych. Samiec ma stalowo-szare upierzenie z niebieskawym odcieniem, pełne jaskrawo białych elementów w ciemniejszych obwódkach. Na głowie rdzawa smuga.
![Samiec Kapturnik](biologia/grafika/ptaki/miniatury/kapturnik.jpg)
Lophodytes cucullatus
Kapturnik to ptak z rodziny kaczkowatych. Samiec i samica mocno różnią się od siebie. Samiec ma na głowie okazały i charakterystyczny kaptur, biały z czarną obwódką.
![Karolinka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/karolinka.jpg)
Aix sponsa
Karolinka to kaczka z grupy piżmówek, pochodząca z Ameryki Północnej. Samiec jest bardzo kolorowy. Wierzch głowy i czub ma metalicznie zielony z dwiema białymi pręgami, dolną część głowy ma niebiesko-purpurową, policzki oraz podgardle są białe.
![Lodówka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/lodowka.jpg)
Clangula hyemalis
Lodówka to ptak z rodziny kaczkowatych, zaliczany do traczy. Samiec jest większy od samicy. Ma piękny, długi ogon. W szacie godowej samiec ma ciemnobrązową szyję, głowę i pierś, wierzch ciała jest czarny.
![Samiec Mandarynka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/mandarynka.jpg)
![Samica Mandarynka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/Aix-galericulata.jpg)
Aix galericulata
Mandarynka to przepiękna kaczka pochodząca z Azji, która hodowana jest także w Europie. Osobniki, które uciekły kiedyś z hodowli utworzyły stałe populacje zamieszkujące miejskie parki, także w Polsce.
![Marmurka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/marmurka.jpg)
Marmaronetta angustirostris
Marmurka to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych, jedyny gatunek w rodzaju Marmaronetta. Upierzenie szaro-brązowe. Jasne plamy na ciemnym tle przypominają marmurkowy wzór.
![Różanka](biologia/grafika/ptaki/miniatury/rozanka.jpg)
Rhodonessa caryophyllacea
Różanka to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych, krytycznie zagrożony wymarciem. Kaczka ta ma długi dziób i szyję. Samiec ma różową głowę, dziób i szyję. Znana z pojedynczych obserwacji.
Inne gatunki
- gęsiówka maurytyjska (Alopochen mauritianus)
- piżmówka malajska (Cairina scutulata)
- kaczka labradorska (Camptorhynchus labradorius)
- etiopka (Cyanochen cyanopterus)
- kazarka nadobna (Radjah radjah)
- kaczka białogardła (Speculanas specularis)
Wygląd
Kaczki mają krótką szyję, charakterystyczny dziób. Dymorfizm płciowy częsty. Upierzenie bardzo różnorodne, nierzadko barwne.
Występowanie i środowisko
To ptaki o zasięgu kosmopolitycznym. Nie występują tylko na Antarktydzie. Zwykle występują na zbiornikach wody słodkiej stojącej oraz płynącej. Zimę wiele gatunków spędza na morzu w strefie przybrzeżnej.
Tryb życia i zachowanie
Wiele gatunków odbywa wędrówki. W locie są wytrwałe. Nurkują dość słabo.
Morfologia i anatomia
...
Pożywienie
Kaczki odżywiają się pokarmem pochodzenia roślinnego, ale zjadają także pokarm pochodzenia zwierzęcego, głównie bezkręgowce w postaci owadów, mięczaków, małży.
Rozmnażanie
Kaczki gniazdują na ziemi lub na drzewach. W zniesieniu 6-20 jaj. Jaja wysiaduje samica. Ona też wodzi pisklęta.
Ochrona i zagrożenia
Kaczka domowa ma duże znaczenie gospodarcze, szczególnie kaczka domowa (Anas platyrhynchos f. domestica), która jest udomowioną formą krzyżówki. Wyróżniamy rasy nieśne, ogólnoużytkowe i mięsne. W Polsce z kaczek ogólnoużytkowych najpopularniejsza jest rasa pekin.
Ciekawostki
W Polsce najbardziej pospolitą kaczką jest krzyżówka.
Kaczki należą do ptaków łownych.
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
- Jacek Twardowski, Kamila Twardowska - Ptaki Świata, 978-83-8059-276-6, SBM 2016
- pod red. Przemysława Busse - Mały Słownik Zoologiczny - PTAKI t.I i II, ISBN 83-214-0043-4, Wiedza Powszechna 1990
© medianauka.pl, 2021-05-03, A-4047