Kakaowiec i pokarm bogów
Czekolada jest jednym z najbardziej cennych wyrobów cukierniczych. Jest wyrabiana z miazgi kakaowej, tłuszczu, cukrów i innych produktów. Gdyby nie nasiona kakaowca, nie moglibyśmy zaznawać tej przyjemności rozpływania się w ustach kostki czekolady.
Surowiec na czekoladę pozyskiwany jest z owoców tropikalnego drzewa. To kakaowiec właściwy lub tak zwane drzewo kakaowe (Theobroma cacao). Nazwa łacińska tego rodzaju pochodzi od greckich słów: theos - bóg oraz broma - jedzenie. Wprowadził je Karol Linneusz.
To gatunek zimozielonego drzewa z rodziny ślazowatych. Z nasion kakaowca wyrabia się nie tylko kakao i czekoladę, ale także produkty przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego.
Kakaowiec występuje w tropikalnych rejonach Ameryki Środkowej i Południowej. Rośnie w podszycie leśnym. Jest zapylany przez pajęczaki. Osiąga wysokość 9-15 m, ale w uprawie drzewko przycina się. Roślina ma jajowate, zaostrzone, skórzaste liście o długości około 25 cm. Kwiaty są małe, żółtawe, wyrastają bezpośrednio z pnia i mają przykrą woń.
Owoc jest żebrowany, duży, o długości nawet 30 cm, brązowy, żółty lub czerwony. To formalnie jagoda, która dojrzewa przez nawet pół roku. Miąższ owocu kakaowca jest jadalny i zawiera dużo nasion o długości około 3 cm. To tak zwane ziarna kakaowe. W ziarnach tych zawartość wody wynosi około 6,4%, tłuszczu (masła kakaowego) - 44,4%, teobrominy - 1,5%, białka — prawie 12%, cukrów - 28,5% oraz 4% innych składników, w tym minerałów.
Kakaowiec był już uprawiany co najmniej 2000 lat temu. W Europie nie może być uprawiany. Nie jest zupełnie odporny na mróz.
Nazwa "czekolada" wywodzi się od słowa xocoatl, które w języku rdzennych Indian oznacza napój sporządzany z mielonych ziaren kakaowca, maki kukurydzianej, zielonej papryki oraz wanilii.
Pierwszy do Europy ziarna kakaowca sprowadził Krzysztof Kolumb. Jednak dopiero w XIX wieku Coenraad van Houten wynalazł sposób oddzielenia masła kakaowego od reszty zawartości nasion kakaowca. Wówczas upowszechnił się w Europie zwyczaj picia kakao.
Czekoladę wynaleziono w Szwajcarii dopiero pod koniec XIX wieku.
W pozyskiwaniu surowców na czekoladę owoce kakaowca odcina się, przecina na pół i zawartość wnętrza, czyli miąższ z nasionami wrzuca się do wcześniej przygotowanego zbiornika, na dnie którego znajdują się liście bananowca. Masę również przykrywa się liśćmi. Masa podlega następnie fermentacji przez około tydzień. W tym czasie masę kilka razy przekłada się do innych zbiorników. Po zakończeniu tego procesu nasiona suszy się na słońcu, po czym praży w temperaturze do 140°C. Tak uzyskane nasiona mieli się i odtłuszcza. Z tłuszczu pozyskuje się masło kakaowe, które wykorzystuje się w produkcji czekolady. A sproszkowane i odtłuszczone nasiona to kakao.
Na skróty
Gdzie rośnie kakaowiec?
Kakaowiec rośnie w tropikalnych rejonach Ameryki.
Czy kakaowiec to orzech?
Nie. Owoc kakaowca to jagoda.
Co zapyla kwiaty kakaowca?
Pajęczaki.
Czy kakaowiec żyje w podszycie?
Tak.
Czy gorzka czekolada jest zdrowa?
Tak. Zawsze trzeba jednak zachować umiar. Umiarkowanie spożywania czekolady gorzkiej ma dobroczynny wpływ na układ krwionośny, nerwowy. Teobromina zawarta w kakao poprawia nastrój, koncentrację i pamięć.
Ostatnio opublikowane w Pytajniku
Zobacz też
© medianauka.pl, 2024-11-23, A-4996