Karczownik ziemnowodny

Karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny, karczownik (Arvicola amphibius) to gryzoń z rodziny chomikowatych, występujący w Polsce. Ma brązowe lub prawie czarne futerko na grzbiecie i jasne po stronie brzusznej. Ogon słabo owłosiony, uszy i oczy małe. Czasem wyrządza duże szkody w uprawach i sadownictwie (przegryza korzenie drzew).

Występowanie i środowisko PL

Obszar występowania tego ssaka to Europa, zachodnia i środkowa Azja po Mongolię. Niegdyś pospolity w Polsce. Dziś przetrzebiony przez norkę amerykańską. Lubi przebywać w nad wodą, ale można go też spotkać w sadach i na polach uprawnych. Preferuje tereny otwarte i brzegi wód.

Tryb życia i zachowanie

Karczownik kopie głębokie nory. Osobniki żyjące poza obszarem wodnym dzień spędzają pod ziemią. Osobniki żyjące w pobliżu wody budują gniazda z roślin wodnych, wiszące nad ziemią czy wodą lub budują gniazda z trzciny położone na wodzie. Zwierzęta te są również aktywne w nocy. Gromadzą zapasy pokarmu i nie zapadają w sen zimowy. Szur wodny żyje od 2 do 4 lat. To samotnik. Przejawia terytorializm. Pod śniegiem karczowniki kopią tunele do żerowisk.

Morfologia i anatomia

Karczownik osiąga rozmiary 19-40 cm długości ciała, w tym na ogon przypada 56-15 cm. Ciężar wynosi 70-200 g.

Pożywienie

Karczownik zjada rośliny, drobne kręgowce, małe ryby, podziemne części roślin. Karczowniki gromadzą w komorze-spichlerzu zapasy na zimę.

Rozmnażanie

Wyprowadza 3-4 mioty rocznie. W każdym z nich samica rodzi 6-8 młodych.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Na spadek liczebności karczownika w Polsce ma wpływ obecność norki amerykańskiej, negatywne zmiany w środowisku naturalnym. Poza szkółkami leśnymi, ogrodami i sadami to ssak objęty częściową ochroną.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Arvicola terrestris (Linnaeus, 1758)

Pytania

Jak pozbyć się karczownika z ogrodu?

Jest kilka metod zwalczania tych gryzoni w ogrodzie. Można zastosować gotowe pułapki na karczownika (rurkowe, kleszczowe lub zatrzaskowe), zapory ze stalowych siatek wkopane w glebę na głębokość 50-60 cm, odstraszacze dźwiękowe i wibracyjne, gotowe preparaty odstraszające gryzonie. Pamiętaj, że poza ogrodem to zwierze objęte ochroną.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●	●	●	●	●				Okres rozrodu karczownika ziemnowodnego.

Pokrewne gatunki ssaków

Ciekawostki

Ile śpią ssaki?

Ciekawostki

Najmniejszy ssak

Ciekawostki

Największy ssak

Ciekawostki

Jak dużo jedzą zwierzęta?

QUIZ

Ssaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0