Szarańczyn strąkowy, karob

Szarańczyn strąkowy, drzewo karobowe, karob, ceratonia (Ceratonia siliqua) to gatunek zimozielonego drzewa z rodziny bobowatych, które rodzi tak zwany chleb świętojański, czyli jadalne strąki, będące owocem tego drzewa.

Występowanie i środowisko

W naturze roślina ta występuje w rejonie Morza Śródziemnego oraz w Azji Mniejszej.

Brak danych.

Morfologia i anatomia

Wysokość wynosi 15-18 m.

Kora jest szarobrązowa, popękana.

Liście są odwrotnie jajowate, lśniące, dość sztywne.

Kwiaty są zebrane w grona, są małe, mają zielonkawy kolor, wydzielają nieprzyjemny aromat.

Owoce to ciemnobrązowe strąki dorastające do 20-25 cm długości, tak zwany chleb świętojański. Miąższ jest miękki, słodki w smaku.

Rozmnażanie

To roślina jednopienna.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Ciekawostki

Liście opadają co dwa lata.

Chleb świętojański zanim pojawiły się w hodowli buraki cukrowe i trzcina cukrowa był głównym źródłem cukru w rejonie występowania karobu.

Z owoców pozyskuje się soki, a także produkt jako dodatek do produkcji alkoholu.

Zmielone i prażone nasiona to namiastka kawy.

Mąka z owoców stanowi surowiec do wypieków.

Mączka chleba świętojańskiego, tak zwana guma karobowa, to znana substancja zagęszczająca - E410.

Ze strąków wyrabia się także paszę dla zwierząt.

W Polsce sprzedawano chleb świętojański w okresie między wojennym.

Pytania

Skąd się wzięła nazwa chleb świętojański?

Chleb świętojański to nazwa zaczerpnięta z Biblii. W jednej z przypowieści syn marnotrawny z głodu żywił się strąkami. Badacze roślin biblijnych zgadzają się, że chodzi tutaj o strąki Ceratonia siliqua. Hebrajskie słowo określające szarańczyn strąkowy jest podobne do słowa oznaczającego szarańczę. Prawdopodobnie zdanie w Ewangelii Mateusza oraz Ewangelii Łukasza o Janie Chrzcicielu, który żywił się szarańczą, oznacza, że w istocie żywił się strąkami szarańczynu. Stąd wzięła się nazwa chleb świętojański – od Jana Chrzciciela. Inną rzeczą jest fakt, że szarańcza (owad) w dawnych czasach też bywała jadana przez ludzi.

Parametry

Kolor kwiatów

Grupa

drzewo

Stanowisko

nasłonecznione

Środowsko

leśne

Użytek

rośliny uprawne
rośliny uprawne przemysłowe
roślina lecznicza

Jadalność

Gatunek jadalny

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych., ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Praca zbiorowa – 500 przypraw i ziół leczniczych, 978-83-7845-996-5, SBM 2015
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015