Kaszalot, potwal
Kaszalot, potwal (Physeter macrocephalus) jest największym ssakiem mięsożernym z zębowców. Cechą charakterystyczną kaszalotów jest bardzo duża, pionowo ścięta głowa, która zajmuje 1/3 długości całego ciała. Ma stosunkowo małą płetwę grzbietową. Kaszalot jest czarny na grzbiecie, jaśniejszy od strony brzusznej. Ma asymetryczną czaszkę. Otwór nosowy znajduje się z lewej strony głowy. Górna część głowy to zbiornik wypełniony płynnym tłuszczem (olbrot) oraz substancją w stanie stałym (spermacet). Kaszalot ma szczątkowe zęby. Podczas oddychania kaszalot wyrzuca fontannę wody ukośnie.
Występowanie i środowisko
Wszystkie oceany. Samice żyją w umiarkowanych i ciepłych wodach, samce wędrują aż w okolice podbiegunowe. Kaszalot najbardziej lubi otwarty, głęboki ocean. Najczęściej jest spotykany między 40° szerokości geograficznej północnej, a 40° szerokości geograficznej południowej.
Tryb życia i zachowanie
Żyje w stadach, które liczą 15-20 osobników. Najczęściej w stadzie występuje jeden samiec. Stare samce są samotnikami. Podczas wędrówek małe stada łączą się w ogromne grupy. Przed nurkowaniem ustawiają się głową w dół, wysuwając płetwę ogonową nad powierzchnię wody.
Pożywienie
Polują na głowonogi, ryby. Kaszaloty są żarłoczne, zjadają w zasadzie wszystko co się znajdzie w ich zasięgu.
Rozmnażanie
Kaszaloty są poligamiczne. Ciąża trwa 15 miesięcy. Samica rodzi zwykle jedno młode. Małe ma 4 m długości i ważą do 1300 kg. Po ośmiu latach młode uzyskują dojrzałość płciową.
Ochrona i zagrożenia VU
Gatunek ten jest narażony na wymarcie. Ma status VU w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
Kaszaloty są najgłębiej nurkującymi wielorybami. Nurkują na 1000 m i potrafią spędzić pod wodą godzinę.
Zabity kaszalot nie tonie, co ułatwia jego połów.
Od XVIII wieku był głównym obiektem połowów wielorybników. Połowy trwały do końca XIX w. Potem również odławiano kaszaloty. W 1966 roku odłowiono 27 311 sztuk! W 1971 roku szacowano liczebność całkowitą na 250 000 sztuk.
W przewodzie pokarmowym kaszalota można znaleźć tak zwaną ambrę - bryłę, będącą patologicznym tworem powstającym przez podrażnianie ścian jelit przez szczęki głowonogów. Ambra zwykle waży kilka kilogramów, ale może ważyć nawet 450 kg. Ambra pachnie odrażająco, po pewnym czasie wydziela zapach piżma. Służy jako utrwalacz w przemyśle perfumeryjnym.
Synonimy
W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:
- Physeter catodon Linnaeus, 1758
Pytania
Czy kaszalot to wieloryb?
Kaszalot należy do rodziny kaszalowatych, a nie do wielorybów. Ponieważ jednak określenie "wieloryb" w potocznym znaczeniu oznacza ssaka z rzędu waleni i jest pozostałością po czasach, w których wieloryby uważano za ryby o ogromnych rozmiarach, można przyjąć, że kaszalot to jeden z wielorybów.
Jak nazywa się wydzielina kaszalota?
Niejedna krzyżówka zawiera to hasło. To ambra.
Pokrewne gatunki ssaków
Nie posiadamy w naszej bazie innych gatunków zwierząt z tej samej rodziny.
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
© medianauka.pl, 2012-12-28, GAT-206