Kasztan jadalny
© YK – stock.adobe.com
Kasztan jadalny (Castanea sativa) to gatunek drzewa z rodziny bukowatych. To duże drzewo z jadalnymi owocami. wymaga gleby żyznej i przepuszczalnej oraz słonecznego stanowiska. Najbardziej szlachetne odmiany kasztana jadalnego to tak zwane marony.
Oto wybrane odmiany:
- 'Aspleniifolia' - odmiana o podłużnych, wąskich, powcinanych liściach lub nawet nitkowatych.
- 'Variegata' - odmiana o liściach biało obrzeżonych, wolno rosnąca, niska (5-6 m).
- 'Vincent van Gogh' - odmiana o stożkowatym pokroju z powyginanymi pędami i nieregularnych liściach.
Występowanie i środowisko PL - tylko ogrody
W naturze drzewo to występuje wyspowo w południowej i zachodniej części Europy od Portugalii aż po Gruzję.
Tryb życia i zachowanie
Kasztan jadalny kwitnie od czerwca do lipca. Owoce są dojrzałe w październiku lub z końcem września.
Morfologia i anatomia
Wysokość wynosi do 35 m. Kora jest brązowa, silnie spękana. Korona kulista. Ulistnienie skrętoległe. Młode liście lekko kutnerowate. Blaszka liścia ma lancetowaty kształt, ma do 25 cm długości. Kwiaty rozdzielnopłciowe. Męskie kwiaty to żółtawe kotki, żeńskie kwiaty nieliczne. Owocem jest orzech w kolczastej osłonce zwykle po dwa-trzy.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
"Najlepsze kasztany są na Placu Pigalle" to słynne hasło z serialu "Stawka większa niż życie". W filmie było to hasło antyfaszystów, na które odzew brzmiał "Zuzanna je lubi tylko jesienią".
Świeże kasztany mogą być spożywane surowe, później po upieczeniu lub ugotowaniu. Pasta z kasztanów to świetny dodatek do potraw mięsnych. Kasztany te także można suszyć i mielić na mączkę, z której wyrabia się racuchy, piecze chleb
To drzewo długowieczne. Może żyć nawet 1000 lat.
Drewno nadaje się na meble. Jest też źródłem cennych garbników.
Pytania
Czy kasztany jadalne można uprawiać w Polsce?
Tak, jednak drzewa te wymagają miejsc osłoniętych, ciepłych, o żyznym, przepuszczalnym podłożu. Kasztan jadalny nie jest odporny na mróz.
Kiedy dojrzewają kasztany jadalne?
Kasztany jadalne dojrzewają w październiku.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: drzewo.
- Stanowisko: nasłonecznione.
- Środowsko: leśne.
- Użytek: rośliny uprawne, owoce.
- Strefy mrozoodporności: 5-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
- Jadalność: Gatunek jadalny.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ▸ | Kwitną kasztany jadalne. | ||||||||||
◂ | ● | Dojrzewają kasztany jadalne. |
Pokrewne gatunki roślin
- dąb bezszypułkowy (Quercus petraea)
- dąb szypułkowy (Quercus robur)
- dąb czerwony (Quercus rubra)
- buk pospolity, buk zwyczajny (Fagus salvatica)
- dąb błotny (Quercus palustris)
- dąb szkarłatny (Quercus coccinea)
- dąb burgundzki (Quercus cerris)
- dąb omszony (Quercus pubescens)
- dąb pontyjski (Quercus pontica)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
- Bronisław Szmit, Bronisław Jan Szmit, Maciej Mynett – Drzewa i krzewy liściaste, ISBN 978-83-7073-724-5, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
© medianauka.pl, 2024-01-07, GAT-663893
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-13