Kosarze

Kosarze (Opilionida) to rząd pajęczaków, do którego zaliczamy około 4000 gatunków z czego w Polsce żyje 36-44. W Polsce mamy przedstawicieli 6 rodzin.

Kosarze mają ciało małych rozmiarów, w kształcie owalnym, od którego odchodzą zwykle długie, bardzo cienkie odnóża, na końcu których znajdują się pazurki.

Większość gatunków jest do siebie podobnych i trudno je rozróżnić. Mają szare lub brązowe ubarwienie, rzadziej jaskrawe (tropikalne gatunki).

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Kosarz zwyczajny PL (Phalangium opilio)

Występowanie i środowisko

To zwierzęta o zasięgu kosmopolitycznym. Kosarze są obecne na terenie całej Polski. Najczęściej występują w ściółce, pod pniakami, a także w jaskiniach, na murach, ścianach budynków. Lubią miejsca wilgotne i zacienione.

Niektóre tylko gatunki żyją w bliskości człowieka. Kosarze w domu, w piwnicy nie są groźne dla człowieka.

Tryb życia i zachowanie

Kosarze prowadzą nocny tryb życia, rzadziej są aktywne w dzień.

Niektóre gatunki używają kamuflażu do obrony przed drapieżcami. Do wydzieliny na ciele przyczepiają się drobiny gleby, piasku, szczątków roślin tak, że kosarza trudno zauważyć. Kosarze potrafią też szybko biegać i dość często ratują się zwyczajnie ucieczką.

W sytuacji zagrożenia kosarz może odrzucić nogę. Odrzucona kończyna drga jeszcze, przez co drapieżnik polujący na kosarza może czuć się zdezorientowany. Odrzucana noga już nigdy nie odrasta.

Morfologia i anatomia

Kosarze osiągają rozmiary w Polsce od 1,5 do 11 mm. Najwięksi przedstawiciele rzędu dorastają do 2 cm długości ciała (bez nóg), a z odnóżami nawet 25 cm. Odwłok i głowotułów nie są dobrze wyodrębnione, stanowią zwartą całość. Głowotułów pokrywa pancerz, a odwłok jest miękki, pokryty tarczkami lub pancerzem. Segmentacja odwłoka jest zredukowana.

Zwykle szczękoczułki są małe. Otwór gębowy ma usytuowanie dolne. Kosarze mają tylko jedną parę oczu (na wzgórku) lub wyjątkowo ich nie posiadają wcale. Na ciele obecne gruczoły, wzgórki, wypustki.

Ciało samic jest bardziej wypukłe i są wyposażone w mniejszą liczbę wyrostków na ciele. Mają pokładełko.

Druga para odnóży to narząd dotyku.

Odnóża młodych są zazwyczaj krótkie.

Rozmnażanie

Większość kosarzy to zwierzęta rozdzielnopłciowe. Zdarzają się też gatunki i osobniki obupłciowe. Samiec i samica kopulują. Rzadziej zapłodnienie odbywa się przez przyjęcie przez samicę złożonego przez samca spermatoforu. Samica składa jaja w glebie lub innych miejscach w liczbie od kilku do kilkuset.

Pożywienie

Kosarze to przede wszystkim drapieżniki. Polują na mszyce, skoczogonki oraz inne owady i ich larwy, ślimaki, skąposzczety, roztocza, a także na pająki i inne kosarze. To także kanibale. Niektóre gatunki spijają oprócz tego sok roślin, owoców. Rozdrabniają pokarm szczękoczułkami.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Kosarze mają silnie skoncentrowany układ nerwowy.

Niektóre gatunki mają w odnóżach przetchlinki, część aparatu oddechowego.

Pytania

Czy kosarze to pająki?

Nie. Pająki i kosarze to pajęczaki z odrębnych rzędów.

Co odróżnia pająki od kosarzy?

Oto tabela, ukazujące wybrane różnicemiędzy kosarzami i pająkami.

Kosarze	Pająki
głowotułów i odwłok tworzą jednolitą całość	głowotułów i odwłok są dobrze wyodrębnione
1 para oczu	kilka par oczu
odnóża długie i bardzo cienkie lub krótkie jak u roztoczy	odnóża często mięsiste, także cienkie, zwykle krótsze niż u kosarzy
ubarwienie szare lub brązowe	ubarwienie różne, często kolorowe
prowadzą głównie nocny tryb życia	prowadzą nocny i/lub dzienny tryb życia
nie są jadowite	są jadowite
nie posiadają gruczołów przędnych (nie tkają sieci)	posiadają gruczoły przędne (tkają sieci)

Jak długo żyją kosarze?

Od kilku miesięcy do kilku lat w zależności od gatunku.

Czy kosarze tkają sieci?

Nie.

Czy kosarze są jadowite?

Nie. Kosarze nie mają gruczołów jadowych.

Ile nóg mają kosarze?

Osiem.