Koza domowa

Koza domowa (Capra hircus) jest zwierzęciem udomowionym, należącym do rodziny krętorogich. Przodkiem kozy domowej jest koza bezoarowa, koza priska lub markur. Szacuje się, że koza została udomowiona jeszcze przed rozwojem rolnictwa w okresie neolitu na Bliskim Wschodzie. Samiec kozy nazywany jest capem. Występuje wiele ras kóz domowych. Kolor sierści może być biały, brązowy, czarny, szary lub łaciaty. Sierść w zależności od rasy jest miękka i długa lub krótka i szorstka. Zwykle u kóz występują rogi, zwykle szablaste, ale także i skręcone. Są także rasy (rasa szwajcarska), u których rogi nie występują.

Rasy

Poniżej wymieniono kilka ras:

szwajcarska
saaneńska
toggenburska
angorska
rasa karpacka biała (polska rasa rogata)
rasa sandomierska łaciata (polska rasa rogata)
rasa kazimierska czarna (polska rasa rogata)

Występowanie i środowisko PL

Kozy można spotkać na wszystkich kontynentach świata poza Antarktydą. Preferują tereny górskie, ale dobrze się czują także na nizinach.

Tryb życia i zachowanie

To łagodne zwierzę. Jest samodzielne. Puszczone samopas w tereny górskie szybko dziczeje.

Morfologia i anatomia

Koza osiąga wysokość w kłębie około 75 cm i ciężar od 50 kg do 100 kg.

Pożywienie

Koza domowa zjada zielone części roślin, gałązki. Uwielbia liście drzew.

Rozmnażanie

Ruja odbywa się wiosną i jesienią. Ciąża trwa 140-150 dni. Samica zwykle rodzi od 2 do 4 koźląt.

Ochrona i zagrożenia NE

Gatunek ten nie został jeszcze przypisany do żadnej kategorii ryzyka według kryteriów IUCN.

Ciekawostki

Koza daje dużo mleka. Rasa toggenburska potrafi dać 600-1000 litrów mleka rocznie.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Capra h. aegagrus - koza bezoarowa, Erxleben, 1777 - przodek kozy domowej, czasem uznawany obecnie za podgatunek
Capra h. blythi, Hume, 1874
Capra h. chialtanensis, Lydekker, 1913
Capra h. cretica - koziorożec kreteński, Schniz, 1838
Capra h. hircus, Linnaeus, 1758
Capra h. jourensis, Ivrea, 1899
Capra h. picta, (Erhard, 1858)

Pytania

Ile kosztuje koza?

Cena kozy waha się od kilkudziesięciu do 200-300 zł.

Co jedzą kozy?

Koza domowa zjada głównie trawę i inne zielne rośliny, obgryza gałązki, lubi też soczyste warzywa.

Ile mleka daje koza?

Koza hodowlana średnio w roku daje 600-800 kg mleka, choć rekordziści dają nawet 3000 kg. Dzikie kozy dają zaledwie 100 kg.

Pokrewne gatunki ssaków

Ile śpią ssaki?

Ssaki potrafią przesypiać w głębokim śnie naprawdę długi okres czasu. Jakie ssaki śpią najdłużej, a które nie potrzebują zbyt wiele snu?

Najmniejszy ssak

Jakie ssaki osiągają najmniejsze rozmiary na świecie, a jakie w Polsce? Gdzie można je spotkać?

Największy ssak

Który z saków jest największy na świecie, a który w Polsce? Czy w historii żyły większe ssaki niż obecnie? Czy są to ssaki wodne czy lądowe?

Jak dużo jedzą zwierzęta?

Czy tylko człowiek bywa obżartuchem? Czy w świecie zwierząt również można znaleźć łakomczuchów? Ile pokarmu zjadają różne zwierzęta?

Powiązane quizy

Ssaki Polski — quiz

Liczba pytań: 30
Quiz szkolny
Średni wynik:
19.5 / 65%
2024-01-20

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975