Krokodyle

Krokodyle (Crocodylia) to rząd gadów, który liczy dziś 23 gatunki w 3 rodzinach i 8 rodzajach. W Polsce nie żyją gatunki z tej rodziny gadów. Krokodyle pojawiły się 150 mln lat temu.

Rodziny

Alfabetyczny wykaz opublikowanych rodzin.

Występowanie i środowisko

Można je spotkać w Azji południowej, Ameryce Północnej i Południowej, Australii i Afryce. Zamieszkują środowisko wodne, spotyka się też je na otwartym morzu. Większość gatunków zamieszkuje tropiki.

Tryb życia i zachowanie

Do pływania używają ogona. Na lądzie poruszają się sprawnie tylko na małych odległościach. To zwierzęta agresywne i niebezpieczne dla człowieka.

Morfologia i anatomia

Krokodyle to duże gady o wydłużonej, uzębionej paszczy, masywnym ciele, długim ogonie i dobrze wykształconymi kończynami, z których przednie mają 5 palców nie połączonych błoną pławną, tylne mają 4 palce połączone błoną. Krokodyle podczas wygrzewania na słońcu mają często szeroko otwartą paszczę. Pozwala to na pozbycie się pijawek oraz umożliwia ptakom czyszczenie jamy gębowej.

Cechy charakterystyczne anatomii i morfologii krokodyli:

• osadzenie zębów w zębodołach;
• wyraźny podział serca na dwie komory i dwa przedsionki;
• obecność przepony, która dzieli jamę ciała na jamę brzuszną i jamę klatki piersiowej;
• występowanie ucha zewnętrznego;
• gąbczasta struktura płuc;
• masywna, mocno wydłużona czaszka z dwoma dołami skroniowymi;
• zęby liczne, stożkowate, mijające się ze sobą przy zamkniętej paszczy;
• kręgosłup złożony z 67-69 kręgów;
• żołądek podzielony na przednią część mięśniową, która zawiera kamienie i rogową wyściółkę, co pomaga w rozcieraniu pokarmu i tylną - gruczołową, która pełni funkcję trawienną;
• nie ma pęcherza moczowego;
• skórę pokrywają grube tarcze rogowe;
• krokodyle osiadają gruczoły wonne, mające znaczenie podczas godów;
• w okolicy oczu znajdują się gruczoły solne o nieznanym znaczeniu;
• osadzenie otworów nosowych, usznych i oczu na wypukłej części grzbietowej powierzchni głowy, dzięki czemu podczas pływania tylko te części wystają ponad powierzchnię wody;
• podczas nurkowania krokodyle potrafią zamknąć otwory uszne i nosowe;
• najlepiej wykształconym zmysłem jest wzrok; mają pionowe źrenice i trzy powieki;

Rozmnażanie

Są jajorodne. Jaja są składane zwykle do gniazd na lądzie w piasku, młode wykluwają się za pomocą zęba jajowego, który potem zanika. Samice strzegą gniazd i opiekują się młodymi. Zapłodnienie jest wewnętrzne za pomocą pojedynczego narządu kopulacyjnego.

Pożywienie

Są mięsożerne. Polują na większą zwierzynę.

Ochrona i zagrożenia

Do zagrożonych gatunków należą: kajman chiński, kajman krokodylowy, kajman szerokopyski, kajman czarny, krokodyl amerykański, krokodyl wąskopyski, krokodyl z Orinoko, krokodyl filipiński, krokodyl Moreleta, krokodyl nilowy, krokodyl nowogwinejski, krokodyl błotny, krokodyl różańcowy, krokodyl kubański, krokodyl syjamski, krokodyl krótkopyski, krokodyl gawialowy, gawial gangesowy. Jak widać większość gatunków z tego rzędu jest zagrożona wyginięciem.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Oto garść ciekawostek o krokodylach:

• Krokodyle to największe, żyjące dziś gady na świecie.
• Waga największego z krokodyli może osiągać 1000 kg, a długość nawet 7 m!
• Największym krokodylem na świecie jest krokodyl różańcowy.
• Krokodyla można spotkać w morzu.
• Na świecie żyją dziś 23 gatunki krokodyli.
• Krokodyle nie są stałocieplne.
• Krokodyle mogą się szybko poruszać na lądzie. Jeden z gatunków potrafi galopować jak koń!
• Wszystkie krokodyle składają jaja.
• Krokodyle nie potrafią przeżuwać. Połykają ofiarę w całości lub w częściach po uprzednim jej rozszarpaniu.
• Krokodyle nie występują jedynie w Europie i na Antarktydzie.
• Blisko połowa gatunków jest zagrożona wymarciem, co pokazuje nasza infografika powyżej.

Pytania

Co jest narządem wymiany gazowej u krokodyli?

Krokodyl oddycha płucami. Płuca krokodyli mają gąbczastą strukturę. Jak zatem krokodyl oddycha pod wodą? Krokodyle mają wyjątkową adaptację do wodnego trybu życia. Otwory nosowe, przez które zwierzęta te pobierają powietrze, są osadzone na grzbietowej części pyska na specjalnych uwypukleniach. Dzięki temu krokodyl może pozostawać zanurzony w wodzie, wystawiając tylko otwory nosowe i oczy.

Jaki jest największy krokodyl?

Największym krokodylem jest Krokodyl różańcowy (Crocodylus porosus).

Czym się różni krokodyl od aligatora?

Czy krokodyl i aligator to synonimy? Czy łatwo je odróżnić od siebie? Jakie cechy charakteryzują te zwierzęta?

Krokodyle łzy - czy krokodyl płacze?

Czy krokodyle płaczą? Co to znaczy wylewać krokodyle łzy? Co to wszystko ma wspólnego ze szczerością?

Gdzie żyją krokodyle?

Czy krokodyle żyją tylko w Nilu i prowadzą tylko wodny tryb życia? Czy można spotkać krokodyla w Polsce?

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

• IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
• Włodzimierz Juszczyk - Mały słownik zoologiczny – Gady i Płazy, Wiedza Powszechna 1978
• - Atlas gadów - Przewodnik obserwatora, ISBN 978-83-8091-586-2, Ringer Axel Springer Polska sp. z o.o. 2018
• Chris Mattison - Gady i płazy - fakty o zwierzętach świata, 978-83-7073-584-5, Multico
• Praca zbiorowa - Encyklopedia zwierząt – gady i płazy, ISBN 83-85152-31-8, Elipsa 1992
• Hanna Dobrowolska - Gady zwierzęta świata, ISBN 83-01-00957-8, PWN 1981

© medianauka.pl, 2014-01-06, RZAD-33