Królik europejski
Królik dziki, królik europejski lub po prostu królik (Oryctolagus cuniculus) to ssak z rodziny zającowatych, podobny do zająca, jest jednak od niego znacznie mniejszy. Ciało pokryte brunatno-szarym futerkiem, białym od strony brzusznej. Na nogach futro staje się żółtawe. Uszy krótsze niż u zająca, ich wierzchołki są ciemne. Na wardze górnej występują liczne włosy zatokowe. Hodowle królika doprowadziły do wytworzenia ponad 100 ras różniących się mocno od siebie wyglądem i wielkością. Króliki bywają także zwierzętami laboratoryjnym, są także hodowane w domach.
Występowanie i środowisko PL
Obszar występowania dzikiego królika to pierwotnie południowo-zachodnia Europa, północno-zachodnia Afryka. Aklimatyzowany w wielu obszarach świata. W Australii rozmnożył się nadmiernie. Można go spotkać w Polsce. Największe zagęszczenie gatunku w naszym kraju występuje w środkowej części Polski (Łódź, Toruń, Bydgoszcz).
Preferuje tereny suche, nizinne. Występuje na terenach otwartych, w lasach i parkach, sadach i ogrodach.
Obszar występowania naturalnego zaznaczono kolorem czerwonym, kolorem zielonym zaznaczono obszary, na których królik został introdukowany.
Tryb życia i zachowanie
Króliki żyją w stadach. Kopią nory pod ziemią, najczęściej na skraju lasu. Są to rozbudowane systemy z kilkoma wejściami. Do komory lęgowej prowadzi korytarz o długości nawet 2 m. Króliki są aktywne w nocy i o zmierzchu. Króliki żyją w parach, czasem grupy liczące do 20 osobników. W grupie zawiązuje się system hierarchii społecznej.
Morfologia i anatomia
Najważniejszym zmysłem jest zapach. Wzrok reaguje najlepiej na ruch. Długość ciała wynosi od 35 cm do 45 cm, ogona - 7 cm. Ciężar ciała od 1,4 kg do 2,5 kg
Pożywienie
Króliki jedzą trawę, w tym siano, korę drzew, bulwy roślin.
Rozmnażanie
Samica po ciąży trwającej 28-33 dni rodzi 3-10 nagich i ślepych młodych. Samica odwiedza młode w norze rzadko - czasem zaledwie raz w ciągu dnia. Chroni w ten sposób młode przed drapieżnikami. Młode otwierają oczy po 7-10 dniach. Wyprowadza kilka miotów w roku. Po 4-12 miesiącach młode są już dojrzałe płciowo.
Ochrona i zagrożenia EN
Gatunek ten jest zagrożony wyginięciem - przypisuje się mu bardzo wysokie ryzyko wymarcia w stanie dzikim w niedalekiej przyszłości. Ma status EN w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. 
Na obszarach naturalnego występowania jest gatunkiem bliskim zagrożenia wymarciem. Na obszarach, gdzie go introdukowano, jest nadmiernie rozpowszechniony (Australia). W Polsce nie jest gatunkiem zagrożonym. Jest u nas gatunkiem obcym, sprowadzonym w XIX w. Jest to też ssak łowny z okresem ochronnym.
Ciekawostki
U królików ponad połowa poczętych zarodków nie zostaje urodzona na skutek częstych poronień i resorpcji.
Królika udomowiono w państwie rzymskim około 2000 lat temu.
Potomkiem dzikiego królika jest królik domowy.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Oryctolagus c. cuniculus, (Linnaeus, 1758)
- Oryctolagus c. algirus, (Loche, 1858)
- Oryctolagus c. brachyotus, Trouessart, 1917
- Oryctolagus c. cnossius, Bate, 1906
- Oryctolagus c. habetensis, Cabrera, 1923
- Oryctolagus c. huxleyi, Haeckel, 1874
Pytania
Ile żyje królik?
Króliki żyją do 9 lat.
Co jedzą króliki?
Króliki jedzą rośliny zielne, a w okresie zimy korzenie, bulwy, korę i siano.
Jak widzą króliki?
Króliki mają oczy, które najlepiej rejestrują ruch. Dzięki usytuowaniu oczu po bokach głowy, pole widzenia jest bardzo duże i obejmuje kąt niemalże 360°. Królik słabiej widzi okolice własnego nosa. Królik lepiej nas widzi siedząc do nas bokiem niż przodem. Usytuowanie oczu utrudnia zwierzęciu ocenę odległości. Ocena odległości polega na ocenie wielkości i ostrości przedmiotu w polu widzenia i jego paralaksy. Nie ma pewności, czy króliki rozpoznają kolory.
Ile trwa ciąża u królika?
Ciąża u królika trwa 28-33 dni.
Czy można kąpać królika?
W zasadzie królików się nie kąpie. Królik sam dba o swoją higienę. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy królik się bardzo ubrudzi, ale nawet wówczas należy stosować raczej wilgotną ściereczkę niż lustro wody. Jeżeli jest już to konieczne, to woda musi być letnia, w bardzo małej ilości, bez mydła, szamponów itp. Myjemy wyłącznie miejsca brudne. Unikamy głowy, szczególnie uszu. Dlaczego królików się nie kąpie? Królik po kąpieli może się poważnie rozchorować.
Kiedy małe króliki wychodzą z gniazda?
Młode króliki opuszczają gniazdo po około 3 tygodniach od chwili narodzin.
Dziki królik a zając - czym się różnią?
Królik jest znacznie mniejszy od zająca, ma krępą sylwetkę, krótsze uszy. Umaszczenie obu gatunków jest podobne. Króliki w odróżnieniu od zająców kopią nory. Zające biegają na długie dystanse, króliki zaś są wolniejsze i nie pokonują tak dużych odległości w ucieczce.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | W tym okresie rozmnażają się w Polsce dzikie króliki. |
Pokrewne gatunki ssaków
- zając szarak (Lepus europaeus)
- zając bielak (Lepus timidus)
- zając wełnisty (Lepus oiostolus)
- królak brazylijski (Sylvilagus brasiliensis)
- zając polarny (Lepus arcticus)
- zając wielkouchy (Lepus californicus)
Rekord szybkości w rozprzestrzenianiu się
Na obce gatunki należy uważać. Niewiele trzeba, aby sprowadzony do parku, ogrodu, stawu obcy gatunek wydostał się z hodowli i skolonizował ogromne obszary.
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
© medianauka.pl, 2013-02-09, GAT-329
Data aktualizacji artykułu: 2022-05-03