Krzyżak ogrodowy

Zobacz dodatkowe zdjęcia i filmy (9).

Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus) to gatunek pająka z rodziny krzyżakowatych. Samiec jest dużo mniejszy od samicy. Na ciemnym, bardzo zmiennym tle w kształcie liścia dębu widoczne są charakterystyczne białe plamy, które układają się w kształt krzyża. Czasem widoczna jest tylko pionowa "belka".

Występowanie i środowisko PL

Pająk ten występuje w Europie, Azji i w Ameryce Północnej, a także na Grenlandii i Nowej Gwinei. W Polsce jest wszędzie pospolity.

Tryb życia i zachowanie

Pająk ten jest spotykany na wsiach, pośród zabudowań i w ogrodach, a także w lasach, głównie sosnowych. Tka sieci w taki sposób, że wspina się wysoko, wypuszcza nić i czeka aż ta się o coś zaczepi. Wówczas krzyżak umacnia tę linę, buduje kolejne, koncentryczne. Od jej środka buduje dalej całą sieć. Nitki, które spiralnie ciągną się wokół tak zwanego pępka sieci (centralnego jej punktu) są lepkie. Gdy zdobycz wpadnie w sieć, miota się, co pająk wyczuwa przednimi odnóżami jako drgania. Podbiega szybko do ofiary, oplata oprzędem i kąsa jadem. Ze zdobyczy wysysa wnętrze.

Zbyt duże ofiary krzyżak wypuszcza, gdyż mogą zagrozić jemu samemu.

Pająk lubi czyhać w centrum sieci głową w dół. W nocy lub podczas deszczu czatuje w ukryciu. Pająk buduje sobie kryjówkę, gdy sieć rozpina przy ziemi pośród traw lub gałązek krzewów. Gdy buduje pajęczynę na drzewach, nie buduje kryjówki.

Sieci krzyżaka znajdują się zwykle na wysokości głowy dorosłego człowieka.

Młode pająki zimują w korze drzew i na pozostałych na drzewach liściach.

Morfologia i anatomia

Długość ciała samca wynosi do 8 mm, samicy do 2 cm. Pająk ten ma aż 5 różnych rodzajów gruczołów, które produkują przędzę. Krzyżaki linieją podczas swego życia od 6 do 8 razy. Samice linieją częściej.

Pożywienie

Pająk krzyżak poluje na drobne bezkręgowce, w tym głównie owady.

Rozmnażanie

Kopulacja odbywa się przed południem w słoneczne dni lub przed zmrokiem. Przy kolejnych kopulacjach wzrasta ryzyko pożarcia samca przez samicę. Młode opuszczają kokon w maju. Przez tydzień tworzą rój. Jesienią mają już około 4 mm długości. Drugiego roku latem osiągają dojrzały wiek i tworzą kokon, w którym samica składa żółtawe jaja od 800 do 100. Samica buduje kilka takich kokonów. W końcu umiera.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Pokrewne gatunki bezkręgowców

Rozwój pająków

Jakie strategie związane z rozwojem młodych występują u pająków? Czy przejawiają instynkt macierzyński? Czy karmią swoje młode?

Największe pająki w Polsce

Jakie pająki w Polsce są największe? Czy są groźne? Gdzie można je spotkać i jak często?

Tarantula

Tarantula to nazwa naprawdę dużego i najczęściej niebezpiecznego pająka. Gdzie go można spotkać?

Ile oczu ma pająk?

Czy wszystkie pająki mają tyle samo oczu i ile ich mają? Czy wszystkie ich oczy są takie same? Jak widzi pająk?

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Aleksander Rajski – Zoologia, ISBN 83-01-06181-2, PWN 1988
Alfred Brehm – Życie zwierząt - bezkręgowce, PWN 1968
Praca zbiorowa – Mały Słownik Zoologiczny Bezkręgowce, ISBN 83-214-0428-6, Wiedza Powszechna 1984
Marek Żabka – Pająki - Mordercy, kanibale i seksualni ekstremiści, 978-83-8159-483-7, Poligraf 2021
Heiko Bellman – Pająki i inne pajęczaki - Spotkania z przyrodą, 978-83-7763-486-8, Multico Oficyna Wydawnicza