Podstawowe własności

Nazwa minerału: Kwarc
Rodzaj: kamień ozdobny
Klasa: krzemiany
Wzór chemiczny: SiO₂
Twardość: 7
Gęstość: 2.65 g/cm³
Rysa:
Połysk: szklisty
Połysk: tłusty
Łupliwość: niewyraźna
Przełam: muszlowy
Barwy:

bezbarwna
biała
żółta
czerwona
brązowa
zielona
niebieska
różowa
szara
czarna
fioletowy

Podatność: kruchy
Kryształy: trygonalne, heksagonalne
Szlif: fasetkowy
Szlif: kaboszonowy
Szlif: kulisty
Szlif: barokowy
Występowanie:

Europa
Azja
Afryka
Ameryka Północna
Ameryka Południowa
Australia

Kraje występowania: Austria, Szwajcaria, Brazylia, Włochy, Polska, Francja, Hiszpania, USA, Rosja

Oto nasz atlas minerałów i skał online, zawierające wiele innych minerałów, skał, kamieni szlachetnych, ozdobnych i meteorytów.

Kwarc

Kwarc jest to minerał zaliczany do krzemianów. To dwutlenek krzemu, jeden z najbardziej pospolitych minerałów na Ziemi. Tworzy kryształu najczęściej o pokroju słupkowym o podstawie sześciokąta, igieł, tabliczek, a także podwójnej piramidy heksagonalnej. Często występują bliźniaki. W żwirach i zlepieńcach często są spotykane otoczaki z kwarcu.

To kamień ozdobny, stosowany w jubilerstwie.

Wyróżniamy następujące odmiany kwarcu:

agat - odmiana kwarcu, wielobarwna o pasiastej strukturze;
ametyst - fioletowa odmiana kwarcu;
chalcedon - zbita odmiana kwarcu;
cytryn - żółta rzadko spotykana w naturze odmiana kwarcu, sztucznie uzyskiwany przez wyprażenie kwarcu dymnego lub ametystu - te jednak mają czerwonawy odcień;
kryształ górski - odmiana kwarcu przeźroczysta, bezbarwna;
kwarc dymny lub kwarc zadymiony - kwarc o brunatnym zabarwieniu;
kwarc mleczny - biała odmiana kryształu kwarcu z inkluzjami;
kwarc niebieski - szaroniebieska odmiana minerału, zawierająca igiełki rutylu;
kwarc różowy - różowa odmiana kwarcu, rzadko spotykana w naturze;
kwarc żelazisty - czerwona, żółta lub brunatna odmiana kwarcu;
morion - kwarc niemalże czarny, brunatny;
prazem - zielona odmiana kwarcu z inkluzjami aktynolitu;
sokole oko - odmiana krokidolitu pokrytego kwarcem, dająca efekt specyficznej, pasowej migotliwości;
tygrysie oko - migotliwa odmiana kwarcu;

Kwarc © Mara Fribus - stock.adobe.com

Właściwości

Właściwości kwarcu zostały wyszczególnione w tablicy. Poza nimi warto jeszcze wymienić następujące cechy:

wydaje się zimny w dotyku, gdyż ma wysokie przewodnictwo cieplne.

Występowanie

Kwarc występuje w skałach magmowych zasobnych w krzemionkę, a także w skałach osadowych (piaski, piaskowce, lessy) oraz w gnejsach i łupkach. Duże kryształy rosną w druzach różnych skał.

znane miejsca występowania kryształów kwarcu to Alpy (Przełęcz Furka), Brazylia, Francja (Tyrol), Włochy, Ural, USA. Madagaskar, Hiszpania.

W Polsce znane miejsca występowania kwarcu to Strzegom na Śląsku.

Zastosowanie

Kwarc znajduje następujące zastosowanie:

w jubilerstwie do wyrobu biżuterii,
w budownictwie,
w przemyśle ceramicznym i szklanym,
jako wskaźnik temperatury w geologii.

Ciekawostki

Zwykły piasek na plaży zawiera mnóstwo kryształków kwarcu.

Są dwa rodzaje kryształów kwarcu, które różnią się kierunkiem występowania trójkątnych ścianek narożników styku ścian słupa. Są to praw i lewe kryształy kwarcu.

Zabarwienie na różne kolory wynika z domieszek innych pierwiastków w śladowej ilości.

W dawnych czasach uważano, że kwarc jest skamieniałym lodem.

Kwarc dymny i morion uzyskuje swoje ciemne zabarwienie na skutek naświetlania promieniowaniem jądrowym i rentgenowskim. W przypadku ametystu fioletowe zabarwienie jest uzyskiwane dzięki domieszce żelaza i naświetlaniu promieniowaniem wysokoenergetycznym.

Ametyst był uznawany przez wieki za kamień magiczny, to kamień wstrzemięźliwości, zaliczany do insygniów Kościoła Katolickiego. Pierścienie dostojników kościelnych zawierają ametysty.

Kilkaset lat temu wartość ametystów była równa wartości diamentów, szmaragdów, rubinów. Gdy odkryto ogromne pokłady ametystu w Brazylii, cena znacząco spadła.

Galeria

Ametyst © Minakryn Ruslan - stock.adobe.com

Cytryn w biżuterii © ra3rn - stock.adobe.com

Piaskowiec

Piaskowiec jest to pospolita skała osadowa. Powstaje jako osad okruchowy z piasków lub w zbiornikach wodnych.

Piasek

Piasek jest to skała osadowa. Powstaje w zbiornikach wody na ich dnie, w procesie niszczenia skał, których składnikiem jest kwarc.

Granit

Granit jest to skała magmowa, o widocznej budowie krystalicznej. To najbardziej pospolita skała głębinowa.

Gnejs

Gnejs jest to skała metamorficzna, nazwa ogólna dla wielu skał o podobnej strukturze. Powstaje w procesie metamorfizmu skał ilastych, paragnejsu, granitu.

Krzem

Krzem (Si) to pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 14, należący do grupy węglowców. To jeden z półprzewodników powszechnie stosowany w elektronice.