Las

Las jest to formacja roślinna, w której dominującą rolę odgrywają drzewa, rosnące w zwarciu.

Naturalny las to trwały i bardzo złożony ekosystem, znajdujący się w stanie równowagi dynamicznej.

W lesie można wyróżnić strefy (warstwy):

piętro drzew - drzewostan,
piętro krzewów - podszyt leśny,
piętro krzewinek, roślin zielnych - runo leśne,
mchy i porosty - runo leśne.

Typy ekosystemów leśnych

Wyróżniamy następujące rodzaje ekosystemów leśnych:

lasy liściaste wiecznie zielone
- wilgotne lasy równikowe (dżungla)
- lasy wawrzynolistne
- lasy twardolistne (rejon Morza Śródziemnomorskiego, Chile i Kalifornia)
lasy okresowo zielone
- lasy monsunowe
- lasy zrzucające liście na zimę w klimacie umiarkowanym
  - w Europie
    - buczyny
    - dąbrowy
    - grądy
    - łęgi
    - olsy
  - w Azji
  - w Ameryce Północnej
lasy iglaste wiecznie zielone
- tajga, borealne lasy iglaste
namorzyny (lasy mangrowe)
lasy galeriowe

Można dokonać także innego podziału, ze względu na pochodzenie:

las naturalny - to las niezbyt intensywnie eksploatowany przez człowieka, ze składem gatunkowym zbliżonym do składu gatunkowego lasu pierwotnego;
las sztuczny - uprawy leśne, zwykle jednogatunkowe nasadzenia.

Z uwagi na skład gatunkowy drzew lasy dzielimy także na następujące rodzaje:

lasy liściaste
- okresowo zielone
  - lasy liściaste zrzucające liście na zimę
  - lasy monsunowe
- wiecznie zielone
  - wilgotne lasy równikowe
  - lasy wawrzynolistne
  - lasy twardolistne
lasy iglaste
- bór sosnowy
- bór świerkowy
- bór jodłowy
lasy mieszane

Znaczenie lasu w przyrodzie

Oto wybrane role lasu w przyrodzie i dla człowieka:

las chroni glebę przed wyniszczeniem, erozją,
las ma ogromne znaczenie w hydrologii, przyczynia się do poprawy bilansu wodnego, ma zdolność do retencji, czyli gromadzenia i przechowywania wody w środowisku, wpływa na zmniejszenie częstotliwości powodzi na danym obszarze,
las ma pozytywne znaczenie dla łagodzenia zmian klimatycznych poprzez wpływ na obniżanie amplitudy temperatury powietrza,
las ma niebagatelne znaczenie krajobrazowe,
las jest siedliskiem wielu gatunków zwierząt, roślin i grzybów,
lasy dostarczają drewna człowiekowi.

Występowanie lasów

Aby powstał las temperatury średnie roczne nie mogą być zbyt niskie. Powyżej granicy (granica borealna) 60-70° szerokości geograficznej północnej lasy nie powstają. Podobnie jest z warunkami górskimi. Górna, czyli tak zwana alpejska granica lasu to w Polsce 1400-1500 m n.p.m.

Kontynentalna granica lasów jest związana ze zbyt suchym i gorącym klimatem. Zatem w centralnej części Australii, suchych rejonach Azji, Afryki lasy nie występują.

Gatunki charakterystyczne

Las stanowi siedlisko wielu charakterystycznych dla niego gatunków roślin, grzybów i zwierząt. Oto przegląd części z nich.

Rośliny leśne

Atlas roślin leśnych

Ciekawostki

Na ogromnych terenach całego świata lasy zostały wycięte i w jego miejsce powstały łąki, pola, pastwiska, osady ludzkie, zostały przekształcone w stepy i sawanny.

Podszyt

Podszyt leśny jest to jedna z warstw lasu, na którą składa się piętro krzewów i młodych, niskich drzew.

Runo leśne

Runo leśne jest to najniższa warstwa leśna, na którą składają się rośliny i grzyby, w szczególności krzewinki, mszaki i porosty, rośliny zielne, paprocie. Runo leśne przykrywa dno lasu.