Lelek (zwyczajny)

Lelek, lelek kozodój (Caprimulgus europaeus) to najbardziej znany przedstawiciel rodziny lelków. Charakterystyczna jest paszcza, wyjątkowo szeroka aż za oko, która jest otoczona wieńcem sztywnych szczecin. Pomaga to ptakowi łowić duże owady w powietrzu. Upierzenie pod względem miękkości, koloru i wzoru podobne do upierzenia sów. Strona grzbietowa ma kolor szarobrązowy z ciemnobrązowymi i rdzawymi plamami, strona brzuszna ma kolor rdzawy. Samiec i samica są tej samej wielkości. Ubarwienie obu płci jest takie samo. U samców występują białe plamy na końcach dwóch skrajnych sterówek. Oczy są ciemnobrązowe.

Występowanie i środowisko PL

Europa poza północną Skandynawią, północno-zachodnia Afryka, południowo-zachodnia Azja. Zimuje w Afryce. Zamieszkuje suche lasy sosnowe w pobliżu łąk i pól, skraje lasów, czasem jest obecny w dużych parkach i sadach. W Polsce jest nieliczny.

Tryb życia i zachowanie

Jest ptakiem wędrownym. Przylatuje w kwietniu i maju, odlatuje od sierpnia do października. Jest aktywny o zmierzchu i po zachodzie słońca. Dzień spędza w ukryciu, trudny do zaobserwowania dzięki barwom ochronnym upierzenia.

Lata lekko i cicho. Potrafi zatrzymać się w powietrzu jak pustułka. Lelek lata dopiero po zachodzie słońca.

Odgłos przypomina głuchy dźwięk pracującego silnika. Wydaje także odgłosy przypominające klaskanie poprzez uderzenia skrzydłami. Wystraszony woła "chra-chra". Samiec wola samicę odgłosem "krujt".

Morfologia i anatomia

Jajo lelka ilustruje poniższy rysunek. Średnie wymiary: 31,9 mm × 22,5 mm.

jajo lelka

Pożywienie

Zjada duże owady takie jak ćmy i chrząszcze. Poluje na nie wieczorem i o świcie.

Rozmnażanie

Jest gatunkiem monogamicznym. Gniazduje w okresie od maja do lipca na ziemi. Samica składa w maju 2 jaja, które wysiaduje z samcem przez 16-18 dni. Jaja są składane bezpośrednio na ziemi. Po kilku dniach młode biegają, po 3 tygodniach są już samodzielne. W lipcu występuje czasem drugi lęg. Pisklęta są rzekomymi gniazdownikami.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	▸								Do Polski przylatują lelki kozodoje.
				◂	●	●						Trwa okres lęgowy lelków. Wyprowadzają 1-2 lęgi w roku.
								●	▸			Lelki kozodoje odlatują do Afryki