Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna
© tunedin – stock.adobe.com
Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna (Tilia platyphyllos) to gatunek drzewa liściastego z rodziny lipowatych, ceniony w pszczelarstwie. Ma dużą, szerokostożkową lub kopulastą koronę. Średnica pnia może mieć średnicę nawet 150 cm. To także roślina lecznicza. Bywa sadzona także jako drzewo ozdobne.
Wybrane odmiany ozdobne:
- 'Henryk' - odmiana polska o pokroju płaczącym, szczepiona na pniu, do 4m wysokości.
- 'Laciniata' - odmiana o stożkowatym pokroju, powcinanych i poskręcanych liściach o długości nawet 12 cm.
- 'Tortuosa' - odmiana o stożkowatym pokroju spiralnie poskręcanym pędach i liściach.
Występowanie i środowisko PL
Lipa szerokolistna występuje w Europie i Azji. Jest światło- i ciepłolubna. Wymaga gleby żyznej. Spotykana zwykle pojedynczo w lasach. U nas to rzadkie drzewo w naturalnym środowisku. Występuje w Małopolsce, Lubelszczyźnie, w Górach Świętokrzyskich, na Dolnym Śląsku, w Wielkopolsce, na Pomorzu Zachodnim, Podkarpaciu, w Karpatach i Sudetach.
Tryb życia i zachowanie
Kwitnie w okresie od czerwca do lipca, najwcześniej ze wszystkich lip. Drzewo to żyje 300-400 lat. Jest mrozoodporne. Nie znosi warunków miejskich i suchego podłoża.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 40 m.
Liście są zielone, lekko asymetryczne, miękkie, owłosione od spodu, długoogonkowe, blaszki okrągłe, nasada sercowata, brzegiem piłkowane. Ulistnienie skrętoległe.
Kwiaty są obupłciowe, żółto-białe, zebrane najczęściej po 3, rzadziej 4-6. Pręciki są dłuższe od płatków.
Owoc to kulisty, żeberkowany, owłosiony, orzeszek. Orzeszki są zebrane w owocostan z brązową podsadką, która pomaga unosić się na wietrze, wpadając w ruch śmigłowy.
Kora ma kolor szarawy, pęka podłużnie.
Ochrona i zagrożenia L.
Ciekawostki
Wraz z lipą drobnolistną tworzy mieszańca - lipę holenderską.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: drzewo.
- Stanowisko: nasłonecznione.
- Środowsko: leśne.
- Użytek: rośliny ogrodowe, roślina lecznicza.
- Strefy mrozoodporności: 5-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
- Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
- Częstośc występowania gatunku: dość częsty (więcej niż 100 stanowisk).
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=82.
- Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
- Symbioza z grzybami (mikoryza):
- Trufla biała, trufla piemoncka (Tuber magnatum)
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | Kwitnie lipa szerokolistna. |
Pokrewne gatunki roślin
- lipa drobnolistna (Tilia cordata)
- lipa srebrzysta, lipa węgierska (Tilia tomentosa)
- lipa krymska (Tilia × euchlora)
- lipa holenderska (Tilia × europaea)
- lipa Henry'ego (Tilia henryana)
- lipa begoniolistna (Tilia begoniifolia)
- lipa Maksimowicza (Tilia maximowicziana)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
© medianauka.pl, 2018-08-22, GAT-5547
Data aktualizacji artykułu: 2024-10-12