Merkury

© Michael Rosskothen - stock.adobe.com

Merkury jest pierwszą planetą, licząc od Słońca w Układzie Słonecznym. To planeta typu ziemskiego. Nie posiada atmosfery (tylko śladowe ilości) i nie ma żadnego księżyca.

Powierzchnia planety jest bardzo podobna do naszego Księżyca.

Na powierzchni panują ekstremalne warunki. Temperatura powierzchni wynosi od - 180°C do 290°C.

Na nocnym niebie można ją obserwować jedynie rano i o zmierzchu.

Merkury obraca się bardzo wolno wokół własnej osi. Jeden obrót trwa 58,7 ziemskich dni. Jednak wokół słońca Merkury obiega swoją orbitę zaledwie w 88 dni.

Merkury posiada słabe pole magnetyczne o natężeniu zaledwie 1% pola ziemskiego.

Skład atmosfery

Atmosfery praktycznie brak, choć można znaleźć śladowe ilości rożnych pierwiastków i cząsteczek. Są to:

• potas - 31,7 %
• sód - 24,9%
• tlen (atomowy) - 9,5%
• argon - 7%
• hel - 5,9%
• tlen (cząsteczkowy) - 5,6%
• azot - 5,2%
• ditlenek węgla - 3,6%
• woda - 3,4%
• wodór - 3,2%

Ciśnienie na powierzchni jest jednak niebywale niskie, bo wynosi zaledwie 10^-15 cisnienia atmosfery ziemnskiej.

Budowa Merkurego

To planeta zbudowana głównie ze skał z żelaznym jądrem. Skały stanowią około 30% planety, zaś ogromne jądro zbudowane z metali to aż 70% objętości planety. Płaszcz ma około 600 km grubości, a skorupa od 100 do 200 km.

Historia planety

Prawdopodobnie w fazie tworzenia się jeszcze Układu Słonecznego z Merkurym około 4,5 miliarda lat temu zderzył się jakiś duży obiekt, co tłumaczy tak duże, płynne jądro planety.

Ciekawe obiekty

Kratery i wulkany na Merkurym noszą nazwy zmarłych artystów. Wąwozy i doliny biorą swoje nazwy od sprzętu radarowego i ekspedycji badawczych.

Do ciekawszych obiektów na Merkurym należy Kotlina Upałów (Basin Caloris), która jest kraterem o średnicy 1300 km. Jego brzegi są wzniesiona na 3 km w górę, zaś środek jest względnie płaski.

Historia obserwacji i badań

Planeta była już znana Sumeryjczykom 5000 lat temu. Do VI w. p.n.e. miała dwie nazwy i była uważana za dwa obiekty (Hermes - na niebie wieczornym i Apollo - na niebie porannym). W V. w p.n.e. prawdopodobnie Pitagoras ustalił, że to jest jedna i ta sama planeta. W 1610 roku Galileusz obserwuje jako pierwszy w historii Merkurego przez teleskop, a Jan Heweliusz w 1644 odkrywa fazy tej planety.

W XIX wieku okazało się, że orbita Merkurego nie pokrywa się z przewidywaniami fizyki klasycznej. Dopiero ogólna teoria względności Alberta Einsteina wyjaśnia rozbieżności (poprzez wpływ grawitacji Słońca na zakrzywienie przestrzeni).

Misje kosmiczne

Sonda Mariner 10 w misji w latach 1973-1975 trzy razy zbliżyła się do Merkurego, a wcześniej do Wenus. Wykonała około 3000 zdjęć Merkurego.

Później, bo od 2004 roku sonda Messenger dwa razy przeleciała w pobliżu planet, by za drugim razem wejść na jej orbitę. Przez dwa lata powstawały dokładne mapy planety.

W planie misja Japońskiej Agencji Kosmicznej i Europejskiej Misji Kosmicznej zbadania powierzchni planety i magnetosfery.

Ciekawostki

Na Merkurym obserwuje się największe różnice temperatur ze wszystkich planet w Układzie słonecznym.

Merkury jest tak mały, że dwa księżyce innych planet są od niego większe (Tytan i Ganimedes). Jest jednak uważany za planetę zgodnie ze starymi i nowymi zasadami klasyfikacji obiektów.

Tylko 13 razy na 100 lat Merkury przechodzi przed tarczą Słońca.

Na Merkurym okolicach biegunów mogą znajdować się pokłady lodu.

Inne zagadnienia z tej lekcji

Słońce

Wenus

Ziemia

Mars

Jowisz

Saturn

Uran (planeta)

Neptun (planeta)

© medianauka.pl, 2020-05-09, A-3779